Geldzorgen en slechte woonomgeving voor mensen met laag inkomen belangrijke reden voor ongezond leven

Slechts vier van de tien mensen (42 procent) met een minimuminkomen omschrijven hun gezondheid als goed. Een groot verschil met middeninkomens (65 procent) en hogere inkomens (78 procent). Ze missen geld én voorzieningen in hun buurt om gezonder te leven.

Dat blijkt uit het grote leefstijlonderzoek van EenVandaag in samenspraak met de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. Aan het onderzoek deden 34.000 mensen mee, waaronder 2000 met een minimuminkomen. In het onderzoek staat de vraag centraal wat mensen zou helpen om gezonder te leven en hoe iedereen mee kan doen.

Minima ongezonder

De ondervraagde minima leven over de hele linie minder gezond en hebben vaker ziektes en aandoeningen. Ze roken relatief veel (23 procent) en hebben vaker stress (47 procent) dan gemiddeld (30 procent).

Ook kampen ze regelmatig met overgewicht en bewegen ze weinig. Bijna de helft (43 procent) doet nauwelijks aan sport. Iemand schrijft: "Ik zou best naar een sportschool willen, maar ik kan niet elke maand 20 euro missen."

Bekijk ook

• 

  Btw op groente en fruit afschaffen vinden veel mensen een goed plan: 'Met een bak friet ben ik goedkoper uit'

  • 16-05-2022

Eigen gedrag en geldzorgen van invloed

Volgens alle deelnemers aan het onderzoek heeft je eigen gedrag de grootste invloed (74 procent) op je gezondheid. Hierna scoren erfelijkheid (44 procent) en de omgeving waarin je woont (37 procent) het hoogst. De ondervraagden konden hier meerdere antwoorden invullen.

Voor mensen met een minimuminkomen ziet die top 3 er anders uit. Van hen kiest een kleinere groep voor het eigen gedrag (52 procent). Zij zien een andere belangrijke factor die van invloed is op hun gezondheid: geld en geldzorgen. De helft (49 procent) geeft die als reden op. "Mijn grootste zorg is of ik het eind van de maand wel haal. Gezond eten kan ik niet betalen. Ongezond eten is nu eenmaal goedkoper", schrijft iemand.

Woonomgeving als factor

Velen geven aan dat het hen zou motiveren om gezonder te eten als gezonde voeding goedkoper zou zijn (65 procent) of wanneer ze minder stress zouden hebben (38 procent) over zaken als rondkomen, schulden of een slechte leefomgeving.

Vier van de tien (41 procent) noemen hun woonomgeving als factor die van invloed is op hun gezondheid: "Ik heb dagelijks overlast van een bedrijf. Daar heb ik veel stress van."

Ook de gasprijs brengt mensen met een laag inkomen in de problemen, in deze video leggen we je uit hoe dat zit

Weinig mogelijkheden voor minima

Hoe bepalend die woonomgeving is blijkt ook uit de vraag of mensen voldoende voorzieningen in hun buurt hebben om zo gezond te leven als zij zelf willen. Het gaat dan om bijvoorbeeld winkels, een sporthal, of een cursus op een gemakkelijk bereikbare afstand.

Ook hier zijn er grote verschillen tussen inkomens. Meer dan driekwart van de deelnemers met een hoger inkomen (85 procent) en middeninkomens (77 procent) vinden dat er voldoende mogelijkheden in hun buurt zijn. Maar bij de lagere inkomens is dat nauwelijks de helft (48 procent). De andere helft zegt dat er onvoldoende voorzieningen zijn (25 procent) of heeft daar eigenlijk geen idee van (27 procent).

Bekijk ook

• 

  Meesten willen dat rookverbod wordt uitgebreid: 'Val mij niet met jouw slechte gewoontes lastig'

  • 15-05-2022

Goedkoop sporten voor iedereen

Deelnemers met een laag inkomen vertellen in het onderzoek zelf wat zij in hun omgeving het meest missen. Betaalbaar of gratis sporten in de buurt wordt het meest genoemd. Dit varieert van een sportschool tot een parkje. Ook een zwembad wordt vaak gemist.

Ouderen en mensen met een beperking vragen ook naar sport en ontspanning op maat. Ze willen best in beweging komen, maar op veel plaatsen is dat niet mogelijk of is het te duur. "Was hier maar een buurthuis met wat sportieve activiteiten voor ouderen. Het liefst ook voor rolstoel en scootmobiel", verzucht een oudere deelnemer.

Gezond aanbod in winkels uitbreiden

Ook vinden veel mensen het lastig dat de winkels bij hen in de buurt vooral ongezonde voeding aanbieden. Het zou enorm helpen als de supermarkt, de buurtwinkel of de buurtsnackbar veel meer gezonde producten in het schap hebben liggen. Een deelnemer schrijft daarover: "In verschillende landen waar ik geweest ben, is gezond en lekker eten goedkoper en overal verkrijgbaar. Waarom hebben we dat hier zo weinig?"

Daarnaast wordt les over gezond leven op scholen genoemd, vooral in armere wijken.

Bekijk ook

• 

  'Overheid moet zich niet met mijn biefstukje bemoeien': meerderheid ziet vleestaks niet zitten, net als de Tweede Kamer

  • 12-05-2022

'Onacceptabele verschillen'

Deze uitkomsten onderstrepen voor Pieter Hilhorst van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving de ernst van de situatie. "We weten al heel lang dat er grote verschillen zijn tussen de gezondheid van mensen die moeite hebben om rond te komen en mensen die daar geen zorgen over hebben. Gemiddeld hebben ze 15 jaar langer gezondheidsproblemen. En leven ze 7 jaar korter. Dat vindt de Raad onacceptabel."

Het onderzoek laat volgens Hilhorst goed zien dat gebrek aan geld, een slechte leefomgeving, en de chronische stress een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van gezondheidsklachten. Mensen met een laag inkomen doen bovendien vaker werk dat lichamelijk belastend is. De Raad voor Volksgezondheid & Samenleving verwerkt een deel van de uitkomsten in haar advies over de toekomst van de publieke gezondheidszorg.