Mensen in het land houden er massaal rekening mee dat corona Nederland ook dit jaar in zijn greep houdt. Pas in of na 2023 zijn we van de maatregelen af, denkt een kleine meerderheid. Toch zijn mensen hoopvol over hun eigen situatie.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag waarin leden van het Opiniepanel werd gevraagd naar hun verwachtingen voor 2022. Mensen zijn daarin pessimistisch over de situatie in Nederland, maar optimistisch over hun eigen leven. 71 procent denkt dat 2022 voor hen persoonlijk een goed jaar zal worden.

Vierde prik

Dat geluk halen ze niet uit verwachtingen wat betreft corona. Zo denkt maar liefst 85 procent dat er dit jaar na omikron nog een variant opduikt die voor veel besmettingen gaat zorgen in Nederland. Daarbij denken mensen massaal dat de huidige boostercampagne niet de laatste zal zijn: 91 procent verwacht dat Nederlanders in 2022 worden opgeroepen voor een vierde prik.

Verder denkt iets meer dan de helft (53 procent) dat Nederland tot ergens in 2023 of daarna pas van coronamaatregelen is verlost. Ongeveer evenveel mensen (50 procent) denken dat hun leven nooit meer wordt als voor corona.

Weer evenementen afgelast

De verwachting is dan ook dat ook in 2022 jaarlijkse evenementen moeten worden afgelast door de coronasituatie. Zo denkt slechts 6 procent dat er in februari en maart carnaval gevierd kan worden. Ook zien mensen het somber in voor Koningsdag, altijd groots gevierd op 27 april. Slechts een kwart (25 procent) denkt dat dat kan doorgaan.

Of evenementen in de zomer zoals Pinkpop, de Nijmeegse Vierdaagse en de Canal Parade tijdens Pride Amsterdam doorgaan, zijn mensen verdeeld. In de zomer van 2021 gingen deze evenementen niet door. Het enige evenement waarvan wel wordt verwacht dat het met publiek doorgaat, is de Formule 1-race in Zandvoort. De landelijke Sinterklaasintocht met publiek aan het eind van het jaar wordt weer lastig, denkt men. Slechts eenderde denkt dat dat weer kan in 2022.

Rutte IV

In 2022 vinden ook weer verkiezingen plaats, die voor de gemeenteraad. Niet iedereen is daarvan op de hoogte, blijkt uit het onderzoek. Iets meer dan de helft (59 procent) wist juist aan te vinken dat zij daarvoor naar de stembus kunnen.

Over een paar dagen treedt het nieuwe kabinet aan. De ministersploeg van VVD, D66, CDA en de ChristenUnie verschijnt op 10 januari op het bordes. Hoe lang houden zij het met elkaar uit? Slechts één op de vijf denkt dat Rutte IV de volledige regeertermijn zal volmaken. 61 procent denkt dat de coalitie daarvóór struikelt.

Meer ongelijkheid

Op economisch vlak is men over het algemeen redelijk positief over de eigen situatie. 63 procent verwacht dat 2022 een goed jaar wordt voor de eigen portemonnee. Tussen inkomensgroepen zijn de verschillen echter groot. Van de mensen die geen tot ongeveer een modaal inkomen hebben, denkt 55 procent erop achteruit te gaan in 2022, tegenover 20 procent van de mensen met de hoogste inkomens die hetzelfde denkt.

Ook zzp'ers en gepensioneerden zijn niet optimistisch over hun koopkracht van dit jaar. 56 procent van de gepensioneerden verwacht minder te besteden te hebben; van de ondernemers zonder personeel denkt 44 procent dat. Mensen die in loondienst werken voelen meer financiële zekerheid in deze onzekere tijden: 69 procent denkt er in koopkracht op vooruit te gaan of gelijk te blijven aan hun relatief goede financiële positie in 2021.

WK Qatar

2022 belooft, als corona het toelaat, een vol sportjaar, met onder andere de Olympische Winterspelen, het EK-voetbal voor vrouwen en het WK-voetbal voor mannen. Over laatstgenoemde is de afgelopen jaren veel te doen omdat het zich afspeelt in een land waar de mensenrechten onder druk staan: Qatar.

Moet Oranje dan wel spelen op het WK, ook al heeft het zich al geplaatst? Daarover zijn mensen duidelijk verdeeld. 35 procent vindt dat het Nederlands Elftal wel moet meedoen, tegenover 45 procent die dat liever niet ziet. Als Oranje er besluit te spelen, moet dat zonder afvaardiging van politici of de koning, vindt 53 procent. De verwachtingen van Oranje op het WK zijn hoe dan ook niet erg hoog: 12 procent denkt dat de ploeg van Louis van Gaal bij de laatste vier eindigt.

Leeuwinnen en Max

Meer vertrouwen is er in de prestaties van de Oranjeleeuwinnen op het EK in Engeland deze zomer. 44 procent denkt dat zij daar minstens de halve finales bereiken. Bijna de helft daarvan (21 procent) verwacht de Oranjeleeuwinnen zelfs in de finale te zien.

Max Verstappen, in 2021 Nederlands trots in de Formule 1, heeft volgens panelleden in het volgende raceseizoen weer goede kansen op het kampioenschap. De grootste groep (49 procent) denkt dat hij weer kampioen wordt, tegenover 17 procent die denkt dat hij lager eindigt. Het overige deel (34 procent) weet het niet.

Songfestival

Dit jaar vertegenwoordigt rapper en zangeres S10 Nederland op het Eurovisie Songfestival. De artiest moet duidelijk nog werken aan haar naamsbekendheid: 82 procent kent haar nog helemaal niet. 13 procent, vooral jongeren, zegt haar al een beetje of redelijk goed te kennen.

De mensen die haar kennen, zijn veelal positief over de zangeres. Tweederde van hen (63 procent) denkt dat ze hoge ogen gooit en in elk geval een plek in de finaleshow bemachtigt.

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."