Deze prioriteiten hebben kiezers voor hun partij in het nieuwe Europees Parlement

GL-PvdA is bij de Europese verkiezingen de grootste partij geworden, gevolgd door de PVV. EenVandaag vroeg aan duizenden kiezers uit het Opiniepanel wat zij verwachten van de partijen waarop ze hebben gestemd.

Voor de panelleden die op 6 juni hebben gestemd, zijn samenwerken op defensie (49 procent), het eerlijker verdelen van asielzoekers over EU-landen (45 procent) en hulp blijven bieden aan Oekraïne (44 procent) de belangrijkste wensen voor de komende 5 jaar.

GL-PvdA: natuur, defensie, asielopvang

GroenLinks-PvdA deed voor het eerst met een gezamenlijke lijst mee aan de Europese verkiezingen en werd in Nederland met 8 zetels de grootste. Hoewel de combinatie zich na deze verkiezingen weer opdeelt in aparte fracties, hebben kiezers duidelijke opdrachten voor ogen.

Een stem op deze lijst was vooral een stem op meer natuur. 82 procent van de GL-PvdA-kiezers vindt dat hun partij(en) zich daarvoor moeten inzetten in Europa.

Poot stijf houden

"Houd de poot stijf op klimaat. Europa is te bang voor de boeren en klimaatsceptici. De Green Deal is een unieke prestatie geweest, maar wordt straks vast uitgehold door rechts", zegt een GL-PvdA-kiezer in het onderzoek.

Verder is het voor GL-PvdA-kiezers een prioriteit dat EU-landen meer samenwerken op defensie, de EU Oekraïne blijft steunen en zorgt voor een betere verspreiding en opvang van asielzoekers. Opvallend is dat de helft van de GL-PvdA-kiezers nog toevoegt dat de EU meer hulp moet bieden aan Gaza in de oorlog tussen Israël en Hamas.

PVV: weg met EU-afspraken

Voor PVV-kiezers zijn, niet verrassend, heel andere dingen belangrijk. Hun stem was vooral een opdracht aan de PVV om te zorgen dat Nederland zich niet meer aan Europese afspraken en verdragen hoeft te houden. 84 procent van hen wil zo snel mogelijk af van Europese asielafspraken; van 64 procent moet Nederland onder natuurafspraken uit zien te komen.

Verder moet de EU volgens de PVV-kiezers minder bevoegdheden krijgen dan het nu heeft. Een PVV-kiezer zegt daarover: "Er moet wel samenwerking zijn, maar geen bemoeienissen met wetten en regels vanuit Brussel." Het liefst ziet een meerderheid van hen dat Nederland uit de EU stapt. Maar dat is voor die kiezers geen topprioriteit voor de komende vijf jaar: een kwart (24 procent) vindt dat de PVV daar in deze periode voor moet zorgen.

VVD- en CDA-kiezers: defensie en Oekraïne

De VVD werd, net als bij de Tweede Kamerverkiezingen, de derde partij van het land. Die partij moet er volgens haar kiezers voor zorgen dat de EU meer gaat samenwerken op defensie, Oekraïne blijft helpen en asielzoekers beter verspreid en opvangt dan nu.

CDA-kiezers hebben opvallend vergelijkbare thema's die prioriteit moeten krijgen: defensie, Oekraïne en de verdeling van asielzoekers. VVD- en CDA-kiezers verschillen wel in hun mening over de Europese asielafspraken. Van de VVD-stemmers vindt een derde het belangrijk dat Nederland daar onderuit komt; bij stemmers op het CDA is dat een stuk minder (16 procent).

D66 en BBB

Ook D66-kiezers zien Europese samenwerking op defensie en hulp aan Oekraïne als prioriteit van hun partij. Maar bovenaan het prioriteitenlijstje van D66-kiezers staat 'meer doen voor klimaat en natuur'.

BBB-kiezers willen juist het omgekeerde: de grootste groep wil dat BBB zich hard maakt voor het dwarsbomen van Europese klimaat- en asielafspraken. Samenwerken op defensie en het verdelen van asielzoekers over de EU moet evenveel aandacht krijgen.