meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

De meest gestelde vragen (en antwoorden) over het coronavaccin

De meest gestelde vragen (en antwoorden) over het coronavaccin
Het coronavaccin wordt klaargemaakt voor injectie bij een GGD-locatie in Houten
Bron: ANP

We vroegen de leden van het Opiniepanel welke vragen er leven over het coronavaccin. Moleculair viroloog Marjolein Kikkert van het Leids Universitair Medisch Centrum geeft voor ons antwoord op de meest gestelde vragen over het vaccin.

Kan ik na mijn vaccinatie de anderhalvemetermaatregel loslaten en ben ik dan ook van het mondkapje verlost?

Nee. Voor we alle maatregelen los kunnen laten, zal er sprake moeten zijn van groepsimmuniteit. Daarvoor moet zo'n 70 procent van de bevolking zijn gevaccineerd.

Is al bekend hoe lang het coronavaccin ons beschermt?

Nog niet. Op dit moment weten we dat bescherming zo'n 3 maanden na de vaccinatie nog onverminderd hoog is. Maar het is onbekend hoe lang die bescherming blijft. Dat wordt nader onderzocht. De verwachting is dat de bescherming veel langer zal zijn, in termen van jaren.

Kan ik onvruchtbaar raken van het coronavaccin?

Nee. Toch wordt vaccineren terwijl je zwanger bent afgeraden. Dit omdat er nog weinig bekend is over eventuele nadelige gevolgen van het vaccin tijdens een zwangerschap. Het advies is om je pas na je zwangerschap te laten vaccineren.

Lees ook

Moet je je nog laten testen op corona als je na de vaccinatie klachten krijgt?

Ja, je weet niet 100 procent zeker dat je immuun bent en dus ook niet 100 procent zeker dat je het niet kunt overdragen.

Kun je het virus nog doorgeven nadat je bent gevaccineerd?

Het is nog niet bekend of iemand die gevaccineerd is het virus toch kan verspreiden. Het idee is wel dat na vaccinatie de hoeveelheid virus in de neus veel lager is. Dat maakt de kans op overdracht heel klein. We weten dat het vaccin er in elk geval voor zorgt dat de kans dat iemand ziek wordt door corona met zo'n 90 tot 95 procent wordt verminderd.

Ik heb corona gehad, heeft vaccineren dan wel zin?

Ja, omdat we gezien hebben dat in sommige gevallen mensen opnieuw corona kregen. Het is nog een onduidelijk hoe immuun je wordt door een natuurlijke infectie. Met een vaccinatie kun je zorgen dat je immuniteit beter wordt.

Lees ook

Kan het vaccineren niet sneller in Nederland?

Het tempo heeft vooral te maken met de levering van de vaccins. Bedrijven zijn voor de hele wereld bezig en dat kost tijd.

Waarom worden kinderen niet gevaccineerd tegen corona?

Vaccins zijn niet getest op kinderen. Op dit moment wordt wel getest op jongeren tussen 16 en 18 jaar. Het zou kunnen dat die groep nog in aanmerking komt voor vaccinatie. Mogelijk dat er op een gegeven moment discussie komt of jongeren onder de 16 ook gevaccineerd moeten worden.

Zou het kunnen dat we ons elk jaar tegen corona moeten laten vaccineren, net als bij de jaarlijkse griepprik?

Dat is niet de verwachting. Influenza (griep) werkt echt anders dan corona. Influenza heeft nog een truc, namelijk een genoom dat bestaat uit acht delen die gehusseld kunnen worden. Zo'n griepvirus kan dus gemakkelijk veranderen. Corona heeft maar één stuk genoom en zal daardoor veel minder snel muteren.

Wat zijn de bijwerkingen van de coronavaccins?

De meest voorkomende bijwerkingen zijn net als bij andere vaccinaties: roodheid en pijn op de prikplek. Sommige mensen krijgen een paar dagen last van spierpijn of koorts. Het kan dat er onbekende bijwerkingen optreden bij het coronavaccin, maar die kans is heel klein. Een allergische reactie komt niet vaak voor, maar er zijn een paar gevallen bekend. Daarom staat in het protocol dat mensen na de prik een kwartiertje in de gaten worden gehouden.

Kan ik zelf kiezen welk coronavaccin ik wil?

Nee, het ministerie van VWS heeft eerder aangegeven dat we niet zelf mogen kiezen welk vaccin we willen.

Nog even en het gaat ook in ons land beginnen: de vaccinatiecampagne tegen het coronavirus. Maar hoe belandt die prik vanuit een fabriek in het buitenland in jouw arm? Verslaggever Tom van 't Einde legt het uit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant