Hoe denken zwangere vrouwen anno 2018 over pijnbestrijding, borstvoeding en het aantal echo’s? Hoeveel vrouwen worden er ongepland zwanger? Wie drinkt er alcohol? Bijna 16.000 moeders geven zelf de antwoorden en vertellen hun persoonlijke ervaringen in het grote zwangerschapsonderzoek van het programma Hoe Bevalt Nederland uitgevoerd door het EenVandaag Opiniepanel. 

In 1983 deed het programma Hoe Bevalt Nederland ook een onderzoek. Toen deden 2000 zwangere vrouwen mee. Wat is er veranderd en wat is hetzelfde gebleven? 

De moeders: van 15 tot 46 jaar

De meeste deelneemsters zijn tussen de 20 en 40. De jongste is 15. De drie oudste moeders zijn 46 jaar. 

10.000 baby’s: van Julia tot Rembrandt

In totaal zijn (tot nu toe) 10.133 babies geboren van deelneemsters aan het onderzoek. Ze stuurden massaal hun mooiste foto’s. De Hoe Bevalt Nederland baby’s heten: 

Top 3 Jongensnamen:

1. Luuk (51 x)
2. Finn (43 x)
3. Levi (43 x)
4. Noud (43 x) 

Top 3 Meisjesnamen:

1. Julia (45 x)
2. Tess (44x)
3. Lotte (43 x)

Soms hebben ze hele bijzondere namen, naar historische figuren, zoals Rembrandt of Odysseus. Of juist helemaal van deze tijd, zoals Dré of Soof. 

Ongepland maar niet ongewenst 

Eén op de tien deelneemsters is ongepland zwanger geworden. De meesten gebruikten gewoon voorbehoedmiddelen, maar condooms, spiraaltjes, de pil….het werkte gewoon niet. We vonden zelfs enkele stellen waarvan één van de twee gesteriliseerd was. Allebei gesteriliseerd, zoals in 1983, dat kwamen we niet tegen. Gelukkig was ongepland meestal niet ongewenst.

Vrouwen willen meer echo’s

De zwangere vrouwen in het onderzoek vinden twee standaardecho’s onvoldoende. Driekwart (75%) wil vaker een echo. Vrouwen krijgen nu standaard een echo aan het begin van hun zwangerschap en met 20 weken. Onze deelneemsters willen ook graag een echo in de tweede fase van hun zwangerschap, om onzekerheid weg te nemen en eventuele complicaties eerder op te sporen. 

Alcohol was in 1983 veel gewoner

De vrouwen die zwanger proberen te worden zijn anno 2018 matig met alcohol. Bijna de helft (44%) drinkt helemaal niet. Een derde (23%) drinkt af en toe een glaasje. Voor de meeste zwangere vrouwen in het onderzoek van nu is alcohol taboe (88%).

In 1983 was dat wel anders: toen dronk één op de vijf (19%) regelmatig alcohol. Dat kon oplopen tot 3 glazen per dag. En een kwart (28%) rookte toen de hele zwangerschap door.

Pijnbestrijding is geen taboe meer 

Een derde van onze vrouwen (35%) heeft medicijnen gekregen om de pijn te verlichten bij de bevalling. Pijnbestrijding lijkt steeds meer geaccepteerd. In het onderzoek van 1983 was dat 14 procent. Meestal gaat het dan om een ruggenprik. 

Borstvoeding: een half jaar is lang

Als het gaat om borstvoeding is er niet veel veranderd in 35 jaar. In 1983 gaf driekwart borstvoeding (75%), nu is dat nog steeds zo (73%). Vooraf denken ze het gemakkelijk een half jaar vol te houden, maar in de praktijk lukt dit maar een kwart (25%). Slechts 6 procent maakt een heel jaar vol. 

Meer uitslagen en uitzending   

De uitzendingen van 'Hoe Bevalt Nederland' zijn op 5, 12 en 19 september 2018 en worden gepresenteerd door Ria Bremer. Gijs Rademaker van het EenVandaag Opiniepanel maakt hierin meer uitslagen van het grote zwangerschapsonderzoek bekend.

De Consumentenbond doet vandaag een oproep in de Tweede Kamer: verlaag de btw op elektriciteit om de energierekening financieel behapbaar te houden. Maar is dat de oplossing? "Tijdelijke pleister."

De energierekening: voor veel mensen is het een grote zorg. Daarom roept de Consumentenbond op om het btw-tarief voor energie van 21 procent naar 9 procent te verlagen.

Hoge rekening profiteert

Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, ook volgens energie-expert bij Milieu Centraal Gwen Jansen. Maar het voorstel van de Consumentenbond is volgens haar maar 'een tijdelijke pleister'. Daarbij is het vooral voordelig voor mensen die al veel stroom gebruiken, en niet voor mensen die juist proberen de energierekening laag te houden omdat ze al moeite hebben met betalen.

"Dit voorstel is eigenlijk vooral goed voor de mensen met een hoge energierekening, want die profiteren het meest", vertelt ze. "Maar juist de mensen die het heel hard nodig hebben, maar een lagere energierekening hebben, profiteren minder. Dus wij zijn voorstander van meer structurele maatregelen."

Beter isoleren

Minder btw betalen klinkt als een goed idee, maar houdbaar is het niet volgens Jansen. "Want uiteindelijk gaat die btw weer omhoog, dus je kan beter kijken hoe deze mensen op de langere termijn geholpen kunnen worden."

Maar er zijn volgens de energie-expert wel andere maatregelen die genomen kunnen worden om de energierekening betaalbaar te houden. "Verreweg op één staat het beter isoleren en ventileren van de woningen. Energie die je niet verbruikt hoef je ook niet te betalen. 2 op de 3 woningen zijn nog slecht geïsoleerd en 9 op de 10 slecht geventileerd. Dat zorgt voor veel hogere kosten dan nodig is."

Inzet energiecoaches

Maar volgens Jansen kunnen zogenaamde energiecoaches ook een groot verschil maken. Dat terwijl in bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam de huis-aan-huisbezoeken met de energiecoaches worden stopgezet. "Uit onderzoek van TNO blijkt heel duidelijk dat energiecoaches, heel goed werk leveren en dat zij de maatschappelijke kosten ook op termijn heel erg laag kunnen houden. Ook voor de gezondheid van heel Nederland is dat goed."

Het is een laagdrempelige manier om mensen te helpen, zegt Jansen. "Je ziet dat heel veel energiehulp mensen nog niet bereikt. De deuren blijven dicht, vooral bij mensen die de energierekening niet kunnen betalen. Daar is schaamte en wantrouwen. Hoe kom je daar wel binnen? Door heel dicht bij deze mensen te staan." Volgens de experts is dat het geval met energiecoaches. "Die werken ook vaak met vrijwilligers uit de buurt, die wel binnenkomen bij deze mensen."

Radiatorfolie, douchetimers en tochtstrips

Claar Wachter is zo'n energiecoach bij organisatie !WOON die bewoners in Amsterdam bijstaat. Zij weet precies waar ze op moet letten als ze bij mensen over de vloer komt, en heeft een aantal trucjes die ze altijd aanbeveelt. Bijvoorbeeld een timer voor in de douche: "Na 5 minuten geeft die een geluid als een sirene." Of folie achter de verwarming: "Dat zorgt dat je niet de buitenmuur verwarmt, maar dat alles binnen blijft."

En zo kan ze nog even verder gaan: tochtstrips, de instellingen van de cv-ketel en zelfs de brievenbus komen aan bod bij haar huisbezoeken. Daar ziet ze ook wat de hoge rekening met mensen kan doen. "Ik kom ook wel bij mensen die hun verwarming niet aan durven te zetten vanwege de energierekening. Dat is ook niet goed voor de gezondheid."

'Het is altijd zinvol'

Het werk van Claar wordt gewaardeerd door de mensen die het nodig hebben. "Mensen zijn blij als ik uitleg hoe de verwarming werkt: dat je niet de radiatoren aan en uit moet doen, maar de thermostaat moet gebruiken. Of mijn uitleg over de radiatorfolie of over ventileren. Het is altijd zinvol, ook als het alleen is om mensen gerust te stellen dat ze het meeste goed doen."

Een lagere btw is volgens Claar helemaal niet zo'n slecht idee. "Er zit nu wel heel veel belasting op voor de consument, dus ik ben het wel eens met de redenatie." Verder is de energiecoach het met Milieu Centraal eens dat goede isolatie in woningen de meest duurzame oplossing is. "Dat scheelt enorm."

Investeren in energiehulp

Helemaal tegen het idee van de Consumentenbond is Jansen van Milieu Centraal overigens niet. "Elke poging om te zorgen dat die energierekening betaalbaar wordt, is hartstikke goed want het is heel erg nodig. Maar", gaat ze verder, "wij denken dat er een betere maatregel is."

"Wij zijn er groot voorstander van dat het energiehulp-werkveld eigenlijk versterkt wordt om hun werk nog beter te kunnen doen. Dat ze de tools krijgen, de content, de kennis om de mensen ook structureel te kunnen helpen", sluit ze af.