De leidende rol van het kabinet in de coronacrisis is door de leden van het Opiniepanel verkozen tot de Politieke Prestatie van 2020. Dat is vanavond bekendgemaakt in een speciale uitzending van EenVandaag. Aan het onderzoek deden bijna 31.000 mensen mee.
Er zijn tijdens het hele jaar door verschillende maatregelen gepresenteerd om het coronavirus onder controle te krijgen. Premier Mark Rutte sprak het land toe in een televisietoespraak en samen met minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge hield hij geregeld persconferenties om de genomen maatregelen toe te lichten.
Lef en daadkracht
De leidende rol die het kabinet in coronatijd nam, is voor veel mensen de politieke prestatie van het afgelopen jaar. Veel deelnemers aan het onderzoek schrijven dat ze het gevoel hebben dat de overheid Nederland door de crisis loodst.
Ze hebben waardering voor het handelen van het kabinet in een tijd waarin niemand weet wat de beste beslissingen zijn. De woorden 'lef' en 'daadkracht' worden genoemd als mensen schrijven over lockdownmaatregelen die zijn genomen 'in een land met 17 miljoen deskundigen'.
Lees ook
Topsport bedreven
Ook roemen mensen de inzet van de betrokken bewindspersonen en de communicatie via de persconferenties. "Topsport is er bedreven, we zouden trots moeten zijn op de inzet en het doorzettingsvermogen van de politici, alsmede de wijze waarop ze zorgvuldig, respectvol en moedig hun besluiten nemen, met een duidelijke wijze van communicatie en openheid", schrijft iemand.
Veel mensen denken bovendien dat het land er slechter had voorgestaan zonder de beslissingen van de regering. "Je kunt het wel of niet eens zijn met de maatregelen, maar als de politiek niet de leiding had genomen, was het veel erger geweest", schrijft iemand. Een andere deelnemer: "Ik ben toch blij dat ik in Nederland woon waar de politici hun verantwoordelijkheid nemen."
Andere politieke prestaties
Naast de rol van het kabinet tijdens de coronacrisis zijn dit andere politieke prestaties die veel zijn genoemd.
- De steunpakketten die ondernemers door de coronacrisis moeten helpen.
- De rol van minister Wopke Hoekstra tijdens de discussie in april in Europa over steun aan Zuid-Europese landen.
- Het vuurwerkverbod.
- Alle vormen van onvrijwillige seks worden voortaan als verkrachting gezien.
Steunpakketten
Samen met de lockdown-maatregelen kwamen er verschillende steunpakketten die ondernemers moeten helpen de coronacrisis te overleven. Er worden miljarden uitgegeven aan regelingen die voorzien in salarissteun, inkomenssteun voor zelfstandigen en tegemoetkomingen voor vaste lasten.
Dat is voor een ander groot deel van het Opiniepanel de grootste politieke prestatie, omdat de steunpakketten er 'vlot' en 'zonder gepolder' zijn gekomen. "Het lukt zelden om zo eensgezind en slagvaardig op te treden, maar als het écht nodig is, kunnen ze het wel", schrijft iemand. Ook wijzen meerdere deelnemers erop dat het goed is dat we dit geld in kas hadden. Zo zegt iemand: "Dat is toch knap van Nederland? We hebben zo'n mooie buffer dat we een gigantische klap op kunnen vangen en de regering is niet bang het uit te geven. Dat is mooi."
Lees ook
Rol in Europa
Een andere politieke gebeurtenis die veel leden van het Opiniepanel waarderen, is de Nederlandse rol in de discussie in april over steun aan Zuid-Europese landen die op dat moment zwaar getroffen waren door het coronavirus. De ministers van Financiën in de Europese Unie waren het totaal oneens over die steun. Italië wilde zo veel mogelijk financiële hulp zonder voorwaarden. Minister van Financiën Wopke Hoekstra ging daar voor liggen. Hij vond dat de landen wel mogen lenen, maar alleen als ze verplicht hervormingen doorvoeren.
Veel mensen zijn het eens met het standpunt van Hoekstra. Ze vinden het bovendien goed dat Nederland als klein land hiermee het voortouw nam in de Europese Unie. En ook hier komt het woord 'lef' terug in de reacties van deelnemers: "Het is wel lef dat Hoekstra zo'n impopulaire stap in de Europese Unie durft te zetten", schrijft iemand. Iemand anders zegt: "Heel bijzonder dat Nederland in Europees verband een dergelijk strak standpunt durft in te nemen."
Vuurwerkverbod
GroenLinks en de Partij voor de Dieren riepen het kabinet afgelopen jaar op om een tijdelijk vuurwerkverbod in te voeren. De partijen strijden al langer voor zo'n verbod maar het kabinet was daar nooit voorstander van. Dit jaar ging het kabinet om: om de druk op de hulpdiensten en ziekenhuizen te beperken, is het afsteken van vuurwerk door particulieren de komende jaarwisseling helemaal verboden.
Al jaren is er in onderzoeken steun te zien voor een vuurwerkverbod. Veel mensen zijn dan ook blij dat het er dit jaar komt. Maar er zijn ook andere redenen dat het wordt gezien als een van de belangrijkste prestaties van het jaar. Sommigen vinden het een moedige beslissing in een jaar waarin al zo weinig mag: "Het is een gedurfde stap om vuurwerk juist dit jaar te verbieden, maar ik vind het heel goed dat het kabinet op dit punt doorpakt. Stevigheid is hier heel gepast, hoe jammer ook." Veel anderen zien het vuurwerkverbod vooral als prestatie van GroenLinks en de Partij voor de Dieren, die 'uiteindelijk de rechtse regering toch om hebben gekregen'.
Onvrijwillige seks is verkrachting
Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus moderniseert de wetgeving over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Slachtoffers kunnen daardoor in meer situaties aangifte doen. Een eerste versie kreeg kritiek in de Tweede Kamer omdat 'seks tegen de wil' minder streng bestraft zou worden dan verkrachting. Minister Grapperhaus heeft dat aangepast. Alle vormen van onvrijwillige seks worden gezien als verkrachting en worden daarmee strafbaar als ernstig misdrijf
Veel mensen die vinden dat deze beslissing de prestatie van het jaar is, gebruiken de woorden 'eindelijk' en 'hoog tijd'. Een deelnemer schrijft: "Dit is de belangrijkste prestatie want voor mij betekent het vrijheid." Voor anderen staat deze wet vooral symbool voor de gelijke behandeling van man en vrouw. Zij hopen dat de mentaliteit, 'vooral tegenover vrouwen', verandert.
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 20 november tot en met 3 december 2020. Aan het onderzoek deden 30.674 deelnemers mee. De uitslagen van zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Deelnemers kregen een uitgebreide lijst met 14 prestaties voorgelegd. Uit die lijst kon iedere deelnemer een eigen top drie kiezen. Iedere deelnemer kreeg de antwoordopties in willekeurige volgorde voorgelegd en mensen konden buiten de lijst ook een eigen prestatie aandragen. Bij het tellen van de stemmen viel de optie af die het minst vaak als eerste was gekozen. De stemmen voor deze optie zijn vervolgens verdeeld over de tweede opties van de deelnemers. Dat proces is herhaald tot er een winnaar was.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.