radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

D66- en CDA-kiezers willen liever andere lijsttrekker dan Kaag en Hoekstra, Rutte en Bikker mogen van achterban wel door

D66- en CDA-kiezers willen liever andere lijsttrekker dan Kaag en Hoekstra, Rutte en Bikker mogen van achterban wel door
Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) en Mark Rutte (VVD)
Bron: ANP

Kiezers van CDA en D66 zien Wopke Hoekstra en Sigrid Kaag liever niet terugkeren als lijsttrekker. Tegelijkertijd vinden 7 op de 10 VVD-kiezers het acceptabel als Mark Rutte voor de zesde keer lijsttrekker wordt. Ook Mirjam Bikker (CU) krijgt volop steun.

CDA-kiezers zijn hard voor Wopke Hoekstra: slechts een derde wil hem terugzien. D66-kiezers hebben liever Rob Jetten of Jan Paternotte dan Kaag. Driekwart van de ChristenUnie-kiezers vindt het acceptabel als Mirjam Bikker lijsttrekker wordt. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder kiezers van coalitiepartijen uit het Opiniepanel, een dag na de val van het kabinet.

Rutte mag voor de zesde keer

In 2006, 2010, 2012, 2017 en 2021 was hij het al, en als het aan de kiezers ligt die bij de laatste verkiezingen op de VVD stemden, mag Mark Rutte weer lijsttrekker worden. Hoe politiek gehavend de premier inmiddels ook is, 71 procent heeft er geen problemen mee als hij bovenaan de VVD-lijst staat. "Rutte is als premier veruit de beste. Wat je ook van hem vindt, ik zie niemand het beter doen."

Wel is er één VVD'er met groter draagvlak onder VVD-kiezers. 83 procent ziet Klaas Dijkhoff graag terugkeren in de politiek om de partij te leiden. Zij vinden hem een 'rustige, nuchtere en slimme man met het juiste profiel', maar velen betwijfelen of hij het wil. Justitieminister Dilan Yeşilgöz maakt de top drie favoriete VVD-politici compleet. 61 procent vindt haar acceptabel als lijsttrekker.

Welke huidige partijleiders mogen terugkeren als lijsttrekker?

Liever Jetten of Paternotte dan Kaag

Wat de helft van de D66-kiezers (52 procent) betreft, mag Sigrid Kaag terugkeren als lijsttrekker van haar partij. 38 procent zou het niet zien zitten dat zij het weer wordt. "Kaag is integer, maar haar naam plakt te veel aan Rutte en ik zie dat ze het eigenlijk niet wil", schrijft een D66-kiezer.

Populairder zijn twee mannen die actief zijn voor de partij. Demissionair minister van Klimaat en Energie Rob Jetten zou nu voor 65 procent van de D66-kiezers acceptabel zijn als lijsttrekker. "Die is ontzettend gegroeid de laatste jaren. Rustig en aimabel", zegt een kiezer. Jetten wordt op enige afstand gevolgd door Jan Paternotte, momenteel fractieleider in de Tweede Kamer, die voor 57 procent aanvaardbaar is.

Bekijk ook

Hoekstra weg, Keijzer terug?

Van alle huidige coalitieleiders is Wopke Hoekstra het minst populair bij zijn eigen achterban. Slechts een derde (36 procent) vindt hem acceptabel als kartrekker bij het CDA. Een CDA-kiezer concludeert: "Hoekstra was geen goede partijman en gaat dat ook niet worden. Alleen nog terug laten komen als minister."

Veel populaire alternatieven zijn er niet binnen het CDA. Mona Keijzer, die het kabinet als staatssecretaris van Economische Zaken gedwongen verliet in coronatijd, krijgt nog het meeste draagvlak. 54 procent ziet het in haar zitten. Zij noemen haar 'nuchter', 'dapper', 'integer' en 'standvastig' en hopen dat ze de terugkeer naar Den Haag wil maken.

Coalitiekiezers over wie lijsttrekker moet worden van 'hun' partij

Omtzigt terug naar het CDA?

In de open reacties zegt een deel van de CDA-kiezers dat ze hopen op een terugkeer van een CDA'er die de partij verliet na intern gedoe: Pieter Omtzigt. Zij betreuren het nog altijd dat hij afscheid moest nemen van de partij waar hij jarenlang Kamerlid voor is geweest.

"Ik hoop heel erg dat de CDA-partijleiding over de eigen schaduw heen stapt, Pieter Omtzigt weer omarmt en hem maximaal zal ondersteunen als lijsttrekker van een CDA 2.0", schrijft een CDA-kiezer.

Mirjam Bikker
Bron: ANP
Mirjam Bikker (ChristenUnie)

Bikker mag blijven

Bij de kleinste voormalige coalitiepartij, de ChristenUnie, maakt net verkozen partijleider Mirjam Bikker duidelijk indruk op de eigen ChristenUnie-kiezer. Zij volgde Gert-Jan Segers op, die in januari de politiek verliet. Driekwart (76 procent) ziet het in Bikker zitten als lijsttrekker van de partij. "Ze heeft laten zien dat zij een krachtige persoon is die moeilijke keuzes durft te maken als dat nodig is", zegt een ChristenUnie-kiezer.

Net zo populair is demissionair vicepremier Carola Schouten. De minister, die namens de ChristenUnie aan tafel zat bij de crisisoverleggen over asiel, zou volgens driekwart (74 procent) van de ChristenUnie-kiezers lijsttrekker mogen worden.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden op vrijdagavond 7 juli (na de val van het kabinet) en zaterdag 8 juli. Aan het onderzoek deden 17.825 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 3.508 kiezers die bij TK2021 op de VVD stemden, 2.912 op D66, 1.758 op het CDA en 693 op de ChristenUnie.

Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'

Luchtkwaliteit flink verbeterd in Nederland, maar we zijn er nog niet: 'De landbouw blijft uitstoten'
Tata Steel in IJmuiden stoot veel vervuilende stoffen uit
Bron: ANP

Door alle problemen met stikstof zou je denken dat de luchtkwaliteit in Nederland er slecht voor staat. Maar de lucht in Nederland wordt steeds schoner. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving. "Maar we kunnen nog niet achterover leunen."

"Er ligt een deken van luchtvervuiling over Europa, en die wordt veroorzaakt door verschillende chemische stoffen die worden uitgestoten", licht Marko Hekkert, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) toe. Het inademen van die stoffen is schadelijk voor onze gezondheid.

Europese afspraken

Stoffen als zwaveldioxide, stikstofoxide, ammoniak en fijnstof zijn een stuk minder aanwezig in de lucht dan jaren geleden, zo concludeert het PBL, dat de luchtkwaliteit samen met het RIVM onderzocht.

Dat komt doordat Europa eerder afspraken heeft gemaakt om die uitstoot te verminderen en de lucht weer schoner te krijgen. Auto's, schepen en stallen moesten minder vervuilend worden gemaakt. Afspraken met de industrie spelen een belangrijke rol. "Ze hebben nieuwe technieken ontwikkeld en geïmplementeerd, en dat heeft gewerkt. De auto's die we nu kopen zijn een stuk schoner dan 20 jaar geleden", zegt Hekkert.

Bekijk ook

Emissiedoelen in zicht

Onze lucht is nu dus een stuk schoner dan decennia geleden. En wordt ook nog schoner, zo is de verwachting. Bijvoorbeeld doordat we meer elektrisch gaan rijden. Het PBL denkt dat de kans groot is dat we de Europese emissiedoelen in 2030 gaan halen.

Waar vroeger bijvoorbeeld zwavel een groot probleem was, speelt die stof nu nauwelijks nog een rol, merkt Hekkert op. "Dat leidde tot zure regen, waardoor bossen doodgingen. Maar nu hebben we het niet eens meer genoemd in onze presentatie."

Schonere kachels

Fijnstof is nog wel een punt van aandacht. Daar is volgens het PBL wel een daling te zien, maar veel minder scherp dan bij andere stoffen. "Van fijnstof worden mensen echt ziek, maar we hebben er ook zelf veel invloed op", zegt Hekkert.

Het gebruik van houtkachels stoot bijvoorbeeld veel fijnstof uit. Wie iets aan zijn vervuiling wil doen kan een schonere kachel aanschaffen.

Bekijk ook

Levensverwachting 8 maanden korter

Voor onze gezondheid en kwaliteit van leven is de luchtkwaliteit van groot belang. De levensverwachting in Nederland wordt door de luchtvervuiling gemiddeld 8 maanden ingekort. Als deze verbetering zich doorzet, kan dit teruglopen tot 4 maanden.

"Dat klinkt misschien niet als een groot verschuil, maar het is een gemiddelde voor heel Nederland. Veel mensen overlijden hier gewoon jaren eerder door."

Landbouwsector blijft vervuilen

Maar ondanks een forse daling van de ammoniakuitstoot, liggen de landelijke doelen voor stikstofdepositie op de natuur nog ver buiten bereik. "De landbouw is de sector die nog relatief veel blijft uitstoten", zegt Hekkert.

Als het gaat om de gezondheid van de mens gaat het nu een stuk beter, maar de natuur heeft het nog zwaar. Daar zal dan ook nog hard aan gewerkt moeten worden om aan de normen te voldoen. "We kunnen nog niet achterover leunen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'
Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel (VVD)
Bron: ANP

Nog geen 1 op de 3 Nederlanders heeft een noodpakket thuis, blijkt uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel. Veel te weinig, zegt minister David van Weel. "Dat moet naar 100 procent. Iedereen moet zichzelf 72 uur kunnen redden."

Minister van Justitie & Veiligheid David van Weel vindt dat elke Nederlander zich 72 uur moet kunnen redden in geval van een crisissituatie. "Denk aan communicatie, voor als er geen mobiel netwerk is. Denk aan voedsel en drinkwater, als er geen supermarkten open zijn. Al dit soort zaken, die moet je 72 uur kunnen volhouden bij een crisis."

Van 48 naar 72 uur

Eerder was het advies om 48 uur zelfredzaam te zijn, maar dat is dus nu verhoogd met een extra dag. "Sinds de Koude Oorlog hebben we hier eigenlijk weinig aandacht aan besteed", vertelt de minister over het aanpassen van dit advies.

"Maar na Europees onderzoek waarin de 72 uur zelfredzaamheid wordt geadviseerd, hebben we besloten dat over te nemen", legt hij uit.

Bekijk ook

'Het is een kleine moeite'

Van Weel geeft als voorbeeld een crisissituatie waarin deze voorbereiding nodig is: "Ik hoop niet dat we te maken krijgen met een conflict morgen. Maar we kunnen wel te maken krijgen met rampen, met energie-uitval."

"De kans is misschien niet heel erg groot. Maar op het moment dat het zich voordoet, dan is het een hele kleine moeite om zo'n pakket aan te schaffen en heb je er veel plezier van", zegt hij.

Niet bij de buren aankloppen

28 procent van de leden van het EenVandaag Opiniepanel heeft nu een noodpakket in huis, en dat is volgens de minister te weinig. "Want iedereen die geen noodpakket heeft en wel te maken krijgt met zo'n situatie, die gaat aankloppen bij de buren."

En dat heeft gevolgen. "Als dat nu betekent dat maar een in de vier buren zo'n noodpakket heeft, dan kun je je voorstellen dat de 72 uur heel snel naar beneden gaat als je spullen moet delen met anderen. Dus als iedereen voor zichzelf zorgt, zorgen we ook voor elkaar. Daarom moet die 28 procent omhoog naar de 100 procent."

Bekijk ook

Burgers en overheid samen verantwoordelijk

Nu burgers langer voor zichzelf moeten zorgen, betekent dit dan dat de overheid zich terugtrekt? Van Weel begrijpt het sentiment, maar benadrukt dat ook de overheid aan de slag gaat. "Ik leg niet alles neer bij de burger. Het geldt ook voor lokale overheden, het geldt voor bedrijven."

"We roepen ook gemeenten op: ga je verzamelpunten inrichten, hoe je zorg je voor kwetsbare bewoners. Moet je misschien noodvoorzieningen opslaan op bepaalde locaties?", gaat hij verder. "Dus al die trajecten gaan we ook doen."

500 euro contant geld

Naast een noodpakket adviseert Van Weel burgers ook om contant geld in huis te hebben in het geval van een ramp of crisis. Banken en maatschappelijke organisaties overleggen al maanden over hoeveel cash geld mensen moeten aanhouden.

De minister doet een voorstel: "laat ik een voorschot geven. Ik denk dat met 500 euro in cash u echt ruim voldoende heeft om tijdens die 72 uur aan te schaffen wat u echt nodig heeft", zegt Van Weel tot slot.

Iedereen een noodpakket en cash in huis: zo kun je volgens minister Van Weel de eerste 72 uur in een crisissituatie zelf 'overleven'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant