Dat weeën pijn doen, is een ding wat zeker is. Toch vond 40 procent van de Nederlandse vrouwen haar bevalling niet (zo) zwaar. En dat geldt vooral voor vrouwen die thuis zijn bevallen. "Het is daarom belangrijk om deze keuzevrijheid te behouden."

Uit onderzoek van EenVandaag en Ouders van Nu onder 10.000 vrouwen die de afgelopen 2 jaar zijn bevallen, blijkt dat 60 procent hun bevalling lichamelijk heel of behoorlijk zwaar vonden. Maar een aanzienlijke groep vond de bevalling ook niet zo zwaar (32 procent) of zelfs helemaal niet zwaar (8 procent).

Eigen omgeving werkt positief

Een opvallend verschil is te zien tussen vrouwen die thuis zijn bevallen en vrouwen die hun baby in het ziekenhuis, een geboortecentrum of geboortehotel hebben gekregen. Van die eerste groep zegt slechts een minderheid van 38 procent de bevalling als (heel) zwaar te hebben ervaren. De meeste vrouwen die thuis zijn bevallen, vonden het op de wereld zetten van hun kind achteraf lichamelijk niet zo moeilijk.

"Jullie onderzoek laat zien dat in je eigen omgeving blijven ontzettend positief is voor zoveel vrouwen", zegt Anna Seijmonsbergen. Ze is verloskundige en daarnaast werkzaam op de afdeling Verloskundige Wetenschap van Amsterdam UMC. "De bevalling kan dus zelfs als minder zwaar en minder pijnlijk worden ervaren. Daarom is het belangrijk om deze keuzevrijheid te behouden."

Bevalling in het ziekenhuis

Vrouwen die in het ziekenhuis moesten bevallen vanwege een medische noodzaak, zijn het meest negatief over hoe zwaar de bevalling was. Maar ook de meerderheid van de vrouwen die zonder medische noodzaak, op eigen initiatief, in het ziekenhuis een baby hebben gekregen, geeft aan dat ze de bevalling lichamelijk zwaar vonden.

"Je ziet ook uit het onderzoek dat vrouwen die medisch bevallen minder begeleiding krijgen. Daar is minder vaak een zorgverlener continu aanwezig en minder vaak een-op-een-zorg", zegt Seijmonsbergen. Ze is een groot voorstander van continue begeleiding van de barende vrouw.

Continue begeleiding

"We weten ook dat dat tot een betere beval-ervaring leidt", legt ze uit. "En dan bedoel ik niet door een verloskundige die voortdurend op haar telefoon zit, maar door een die bijvoorbeeld helpt met masseren en ontspannen. Of gewoon op de achtergrond aanwezig is als dat de behoefte van de vrouw is. 'Watchful attendance' noemen we dat."

"Die vrouwen voelen zich gehoord en kunnen de bevalling veel beter aan", vertelt Seijmonsbergen. "Ze hebben ook minder vaak pijnstilling, een keizersnede en een vacuümbevalling nodig."

Eerste bevalling zwaarder

Ook zijn er verschillen te zien als het gaat om de hoeveelste bevalling het is. De meeste vrouwen die hun eerste kindje kregen, vonden de bevalling zwaar. Bij vrouwen die al een of meerdere kinderen hadden, heeft ongeveer de helft (51 procent) haar laatste bevalling zo ervaren.

Hoe lastig vrouwen hun bevalling vonden, is terug te zien in het gebruik van medicatie. Ongeveer de helft (53 procent) van de vrouwen die hun bevalling als (heel) zwaar hebben ervaren, hebben gebruik gemaakt van een vorm van pijnbestrijding. Bij vrouwen die de bevalling niet of niet zo zwaar vonden, is dat ongeveer een kwart (24 procent).

Meerdere natuurbranden en een sproeiverbod in Brabant: het is erg droog. En dat terwijl het pas begin april is. Wapenen we ons wel goed genoeg tegen droogte? "Er is in de winter vrij veel regen gevallen, maar dat water is voor een groot deel afgevoerd."

De kogel is door de kerk: de publieke omroep wordt grondig hervormd. Van de dertien omroepen blijft een handvol 'omroephuizen' over en de NTR verdwijnt, waardoor nog onduidelijk is wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal gaat maken.

Minister Eppo Bruins, die verantwoordelijk voor is mediabeleid, heeft zijn plannen vandaag in een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Volgens hem moet de publieke omroep beter inspelen op veranderingen in de samenleving en de opkomst van de grote techbedrijven, die de digitale media domineren. Ook wil Bruins 157 miljoen euro bezuinigen.

'Iedereen een plek geven'

"Wat we nodig hebben is een publieke omroep die beter samenwerkt, waar men met elkaar ervoor zorgt dat er meer geluid vanuit de samenleving terechtkomt in de omroepen en de programma's", zegt Bruins over het doel van zijn plannen. "Wat ik hoop is dat we over een paar jaar nog die mooie programma's zien die we nu ook zien, maar dat we merken dat iedereen een plek krijgt in het bestel."

In het huidige omroepbestel gaat dat nu niet goed, vindt de minister. Om een nieuw geluid te laten horen moet je eerst een compleet nieuwe omroep oprichten, met het daarbij minimaal 50.000 leden en een volledig nieuwe organisatie. Tussen een idee en het eerste programma zit volgens hem te veel tijd.

Vier of vijf 'omroephuizen'

Om dit te veranderen, en om kosten te besparen, moeten de huidige dertien omroepen van Bruins - als alles meezit - in 2029 opgaan in vier of vijf 'omroephuizen'. Daarmee is het bijna onvermijdelijk dat bekende omroepnamen zullen verdwijnen. In de toekomst hoeven omroepen bovendien geen leden meer te hebben en kunnen er geen nieuwe omroepen meer toetreden tot het bestel.

Maar om ervoor te zorgen dat alle geluiden die te horen zijn in de maatschappij ook daadwerkelijk een plek krijgen op televisie, radio en internet, wil de minister de omroephuizen verplichten om 'mee te bewegen met veranderende geluiden in de samenleving'. Hoe dat er in de praktijk uit moet gaan zien en wie daar toezicht op houdt, moet nog worden uitgewerkt, erkent hij.

Wat merkt de kijker?

Wel is het 'onvermijdelijk' dat de kijker of luisteraar iets gaan merken van de plannen, erkent de minister. Dat komt door de jaarlijkse bezuiniging van bijna 160 miljoen euro, maar ook door het verdwijnen van een omroep als de NTR. Die maakt educatieve programma's en (educatieve) jeugdprogramma's. Denk aan Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal, maar ook programma's als Andere Tijden.

De hervormingen van de publieke omroepen leveren volgens Bruins daarnaast niet genoeg geld op om te voorkomen dat in de toekomst ook programma's van andere omroepen op radio en televisie geschrapt zullen moeten worden.

'Meer herhalingen'

"Dit zal leiden tot meer herhalingen en minder productie", verwacht mediahistoricus en omroepdeskundige Huub Wijfjes van de Rijksuniversiteit Groningen. Ook is het volgens hem de vraag wie programma's als Het Klokhuis en het Sinterklaasjournaal - 'die breedgedragen zijn' - zal overnemen.

"De minister wil dat de educatieve taken naar andere omroepen gaan", legt hij uit. "Maar wie neemt dat soort programma's over? Of de geschiedenisprogramma's? Dat is onduidelijk."

Terug naar oude systeem

De mediahistoricus zegt dat Nederland met het nieuwe omroepbestel terugkeert naar het systeem dat voor 1968 bestond: omroepen die voor eeuwig in het bestel zitten omdat nieuwe omroepen niet kunnen en mogen toetreden.

En met het opheffen van de NTR, een zogenoemde 'taakomroep' die culturele en educatieve programma's moet uitzenden, keren we volgens Wijfjes terug naar de situatie van voor 1992. "Mijn grootste zorg is: hoe wordt de kwaliteit overeind gehouden met minder geld?"

'Eindelijk alles op de schop'

VVD-Kamerlid Claire Martens is juist tevreden dat het omroepbestel nu eindelijk op de schop gaat. Haar partij pleit al jaren voor een grondige stelselherziening omdat de publieke omroep niet meer bij de tijd zou zijn.

In het plan van minister Bruins zegt Martens grotendeels haar eigen plannen terug te zien. "Focus op waar wat ons betreft eigenlijk de publieke omroep voor is. Dus meer op journalistiek, en op het maken van culturele programma's."

Minder geld, minder kwaliteit?

Het Kamerlid zegt dat het 'een feit' is dat de publieke omroep het moet gaan doen met minder geld. "Maar dat betekent niet dat de mensen thuis daar last van gaan hebben", vertelt ze. "Wij willen al die managementlagen, al die bestuurslagen gaan afzwakken. Dus minder geld naar de publieke omroep betekent niet minder geld naar de journalistiek."

Maar volgens omroepdeskundige Wijfjes is dat nog maar de vraag: "De hervorming hinkt op twee gedachten: enerzijds bezuinigen, maar anderzijds investeren in de publieke omroep en journalistiek. Dat is moeilijk met elkaar te verenigingen."