Drie op tien ouders met kinderen op opvang willen niet dat opvang gratis wordt: 'Slecht voor kwaliteit'
Een deel van de ouders met kinderen op de opvang, is tegen het kabinetsplan om de kinderopvang bijna gratis te maken. Ouders zijn dan vaak een stuk goedkoper uit, maar zijn bang dat de problemen met personeelstekorten en wachtlijsten groter worden.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en Ouders van Nu onder bijna 4.000 ouders met kinderen die op vaste dagen naar de dagopvang of buitenschoolse opvang (BSO) gaan.
Kwart heeft moeite met betalen
De rekening van de kinderopvang leidt bij sommige ouders tot problemen. Een kwart van de ondervraagde ouders met kinderen op de dagopvang of BSO, zegt redelijk wat of zelfs veel moeite te hebben met het betalen van de maandelijkse rekening.
Niet alleen ouders met lage inkomens hebben problemen als de hoge rekening wordt verstuurd. Ook een vijfde van de gezinnen met een inkomen boven modaal, kan de rekening niet altijd makkelijk betalen.
'Gratis' kinderopvang
Het demissionaire kabinet wil de kinderopvang voor ouders bijna gratis maken om ouders, ondanks de hoge prijs van de opvang, te stimuleren meer te werken. Dat plan zou in 2025 ingaan, maar is vooralsnog uitgesteld tot 2027. Veel ouders met kinderen op de dagopvang of BSO (63 procent) steunen dat kabinetsplan. Maar ondanks de hoge kosten van de kinderopvang, zijn niet alle ouders voorstander.
Tegenstanders zijn vooral bang dat het 'gratis' maken van de opvang zorgt voor veel nieuwe aanmeldingen. Met als gevolg langere wachtlijsten, een groter personeelstekort en een lagere kwaliteit. "Ik ben van mening dat eerst de personeelstekorten en lange wachtlijsten moeten verdwijnen. Pas dan kan men denken aan het eventueel gratis maken van de opvang", schrijft een deelnemer. Veel deelnemers denken bovendien dat het plan onuitvoerbaar is.
Prijsplafond
Meer steun is er onder ouders voor het idee om een prijsplafond in te voeren. Kinderopvangcentra mogen nu zelf hun uurtarief bepalen, terwijl de overheid bij het betalen van de kinderopvangtoeslag rekent met een vast bedrag. Dat is nu 9,12 euro voor de dagopvang, terwijl sommige kinderopvanglocaties in de praktijk meer dan 11 euro per uur kosten. Dat betekent dat ouders, ongeacht hun inkomen, 2 euro per uur uit eigen zak betalen, bovenop het bedrag waar ze geen toeslag voor ontvangen.
De opvangtarieven stijgen nu vaak al harder dan het bedrag waarover toeslag wordt betaald, waardoor kinderopvang netto steeds duurder wordt. De verwachting is dat kinderopvangbedrijven hun prijzen nog verder laten stijgen als ouders een groter deel vergoed krijgen. Een prijsplafond zou dat tegen moeten gaan.
Meer steun voor prijsplafond
Hoewel ouders bij dit plan zelf meer moeten betalen dan bij het bijna gratis maken van de opvang, zijn er meer voorstanders van een prijsplafond. Driekwart (75 procent) van de deelnemers ziet dit zitten.
In veel gevallen gaan de ouders met een prijsplafond minder betalen dan ze nu doen en dat juichen ze toe. Bovendien verwachten ze dat de invoering ervan geen grote aanzuigende werking heeft op nieuwe aanmeldingen. De zorgen die ouders hebben over het gratis maken van de opvang, zijn er bij de invoering van een prijsplafond veel minder.
Regelmatig invallers
De meeste deelnemers merken in de praktijk nu al een gebrek aan medewerkers op de kinderopvang. Zo is er bij zes op de tien ondervraagden sprake van een personeelstekort op de opvang van hun kind(eren) tussen de 0 en 4 jaar.
Daarnaast zien ze vaak nieuwe gezichten. Twee derde van de ouders geeft aan dat hun kind het afgelopen jaar een nieuwe leider heeft gekregen en ruim een derde van de ouders zegt dat er regelmatig tot vaak invallers op de groep staan.
Terugval in zindelijkheid
Vaders en moeders merken daar de gevolgen van. Kinderen gaan met tegenzin naar de opvang omdat ze zich niet thuis voelen. "Telkens als mijn kindje gehecht is aan iemand, gaat diegene naar een andere groep of vertrekt ze omdat ze elders meer loon krijgt", vertelt een deelnemer. "Zielig voor m'n kind en het is ook niet goed. Regelmaat is juist nodig op die leeftijd."
Andere ouders merken dat hun kind zich minder goed ontwikkelt door steeds veranderende gezichten. "Ik zie een terugval in zindelijkheid, en tegelijk meer tabletgebruik en minder educatief aanbod", beschrijft een moeder de gevolgen van het personeelstekort.
Zorgen over veiligheid
Ook vragen ouders zich af of er wel goed kan worden opgelet als er te weinig medewerkers zijn of ze merken al dat dat in de praktijk gebeurt. 1 op de 6 deelnemers maakt zich soms of zelfs regelmatig zorgen over de veiligheid van hun jonge kind. Dat komt niet alleen door een personeelstekort. Ook invalkrachten worden vaak genoemd als ouders beschrijven welke situaties ze in de praktijk hebben meegemaakt.
Sommige ouders willen hun kind zelfs niet meer brengen als de vaste leiders er niet zijn. "Ze waren mijn kind vergeten mee terug naar binnen te nemen na het buitenspelen. Er stond een uitzendkracht", vertelt een moeder. "Elke keer als er nu weer een invaller staat, breng ik mijn kind niet meer."
Over het onderzoek
Het onderzoek onder ouders met jonge kinderen is gehouden tussen 12 juni en 8 augustus 2023. Aan het onderzoek deden 5241 ouders mee, onder wie 3786 ouders met minimaal 1 kind op de dagopvang of de BSO. De vragenlijst is verspreid onder deelnemers aan het EenVandaag Opiniepanel met kinderen onder de 13 jaar, en via een open link die door Ouders van Nu is verspreid onder de doelgroep. Aan het onderzoek deden voornamelijk moeders mee.
Waarom massaclaim tegen Booking vanwege (te) dure hotelkamers waarschijnlijk weinig kans heeft
Een massaclaim van de Consumentenbond tegen Booking.com. De website zou hotelkamers te duur verhuren en daar allerlei trucs voor gebruiken. De vraag is hoeveel kans van slagen de claim heeft. "Booking ligt hier denk ik niet wakker van."
Journalist en schrijver Stijn Bronzwaer verdiepte zich voor zijn boek De Machine jarenlang in het hotelboekingsplatform. Hij vertelt dat de massaclaim van de Consumentenbond tweeledig is.
'Klanten misleid'
"Enerzijds zegt de Consumentenbond dat klanten te veel geld hebben betaald voor hotelkamers. Anderzijds stelt de bond dat klanten zijn misleid door Booking met behulp van 'dark patterns'. Dat zijn psychologische trucs die mensen aanzetten tot boeken, terwijl ze dat eigenlijk niet willen."
Er is geen sprake van een incident, volgens Bronzwaer. "Dit gaat meer dan 10 jaar terug. Toen werd Booking voor het eerst aangeklaagd. Destijds door Max Kohnstamm, een marketingdocent uit Amsterdam. Die kwam erachter dat Booking, als ze schreven: 'nog twee kamers over', dat dat niet in de haak was. Hij sleepte het bedrijf voor de Reclame Code Commissie en won die zaak." Daarna volgden meerder die het bedrijf aanspraken op het misleiden van consumenten.
'Niet liegen, wel manipuleren'
Toch geeft Booking.com op haar site nog steeds aan hoeveel kamers in een hotel er op dat moment beschikbaar zijn op haar website. En meestal zijn dat er nog maar een paar. "Daar is Booking wereldkampioen in: schaarste creëren en zorgen dat mensen dat voelen. Dat mensen continu denken: 'Deze kamer is bijna weg. Ik moet nu boeken, anders ben ik te laat.'"
Het is niet zo dat Booking.com liegt op het moment dat ze vermeldt dat er 'nog drie kamers beschikbaar zijn' in een hotel, zegt Bronzwaer. "Maar als die drie kamers op zijn, zijn er weer drie nieuwe beschikbaar. En dat is voor de consument niet duidelijk. Zo zorgt Booking ervoor dat ze niet liegt, maar wel dat ze manipuleert."
Hotels juist goedkoper
Dit kan ertoe leiden dat mensen mogelijk te snel een beslissing nemen en achteraf het gevoel kunnen hebben niet lang genoeg de tijd te hebben gehad om na te denken over hun boeking. Tegelijk verkopen hotels meer kamers en verdient Booking.com meer geld dankzij de commissie die hotels aan het platform betalen.
Bij de claim van de Consumentenbond dat Booking.com ervoor zou zorgen dat hotels duurder worden, heeft Bronzwaer vraagtekens. "Booking heeft er juist voor gezorgd dat hotels goedkoper zijn geworden. En het is heel transparant, je weet wat je betaalt voor een kamer. Vroeger ging je naar een hotel toe, moest je aan de balie afrekenen en dan kon je nog onderhandelen. Nu weet je waar je aan toe bent als klant. Je krijgt je geld terug als het niet goed gaat."
Hele grote partij
Maar, vervolgt hij: "Tegelijkertijd zijn ze veruit de grootse aanbieder. Hotels kunnen via hun eigen site kamers verhuren, maar de meeste mensen gaan toch naar Google en komen via die weg uit bij Booking.com. En als er één hele grote partij is, is dat natuurlijk nooit goed voor de concurrentie en daarmee voor de consument."
Of ze bij Booking.com wakker zullen liggen van de massaclaim van de Consumentenbond? Bronzwaer vermoedt van niet. "Het bedrijf is financieel gezien een van de meest succesvolle techbedrijven van Europa. Afgelopen jaar waren ze 180 miljard waard. En ze zijn het gewend om claims te krijgen."
Ingewikkeld om te winnen
De journalist denkt dat het voor de Consumentenbond ingewikkeld wordt om te winnen van Booking.com. "Vorig jaar hebben ze een grote aanpassing gedaan. Ze hebben iets laten vallen wat voor hen heel belangrijk was, namelijk dat hotels op hun eigen sites kamers niet goedkoper mogen aanbieden dan op Booking.com."
Daar heeft Europa een streep doorheen gezet, vertelt hij. "De Consumentenbond probeert nu met terugwerkende kracht claims in te dienen. En het lijkt me moeilijk om dat voor elkaar te krijgen. Maar daar moet de rechter over beslissen. Dus dat wordt afwachten."