Zuid-Afrika vreest dat de kraan écht dichtgaat door extreme droogte

Als het nog een paar weken droog blijft in Zuid-Afrika, komt er geen druppel meer uit de kraan in Kaapstad. Day Zero, zo noemen de Zuid-Afrikanen deze doemsdag, die steeds dichterbij komt. Het land kampt met de ergste droogte in een eeuw tijd, waardoor het waterreservoir achter de dam bij Kaapstad in rap tempo daalt. Vier miljoen inwoners in het gebied van Kaapstad hopen op een wonder.

Ntombi is blij als ze weer een klein flesje water heeft kunnen vullen. In haar huis in het grootste township van Kaapstad liggen de flessen water op een rij. Elke ochtend om vier uur is het weer de vraag of er nog wel water uit de kraan komt. De gemeente sluit sinds kort ’s nachts de kraan om water te besparen. En zonder regen komt ‘Day Zero’, de dag waarop er niets meer uit de kraan komt, steeds dichterbij. “We gebruiken veel minder water, we proberen te besparen. In het begin nam ik de waarschuwingen niet zo serieus, maar nu ben ik doodsbang voor de droogte”, zegt Ntombi. 

In haar huis loopt ze naar een teil. “Hiermee wassen we ons”, zegt de moeder van twee kinderen. Het water wordt niet ververst. Zelfs het water van de dagelijkse was wordt provisorisch gerecycled tot drinkwater. “Nu kom je er pas goed achter dat water het belangrijkste is in het leven. 

De regering heeft gegokt met de natuur en verloren

De droogte dringt al goed door in de dagelijkse levens van de Zuid-Afrikanen. Op een klein uur rijden van Kaapstad is de ernst van de situatie pas goed te zien. Het stuwmeer bij de Theewaterskloofdam is ernstig geslonken, er is nog maar twaalf procent water over. En de rivier die het water aanvoert is vrijwel drooggevallen. 

 Hij is recycle en re-use expert. Bijvoorbeeld van afvalwater, of zout water. “Nog vier weken en dan is het helemaal leeg. Dit is echt een dramatische situatie”, zegt hij terwijl hij op een drooggevallen rivierbedding staat. Achter hem loopt een klein stroompje dat maanden geleden nog een grote rivier was. Christian heeft al vaak gewaarschuwd dat er een watertekort dreigt. “Iedereen wil in Kaapstad wonen en er komen steeds meer mensen bij. Maar de regenval en de hoeveelheid in het reservoir blijven gelijk, terwijl meer mensen er gebruik van willen maken."

De overheid heeft tot nu toe niet willen luisteren, zegt Christian. De overheid heeft tot al die tijd gehoopt op meer regen. En dat blijft met deze ernstige droogte nu uit. “De regering is veel te laat begonnen met waterrestricties. Anders had er meer water in het reservoir gezeten. Ze gokken met de natuur.”

Door klimaatverandering blijven de winters droog

Kirsty Carden van het Future Water Center aan de Universiteit van Kaapstad beaamt dat er een groot probleem is met de watervoorziening in Kaapstad. De stad groeit naar zes miljoen inwoners en er zijn straks gewoonweg te weinig dammen om te kunnen voorzien in de drinkwaterbehoefte tijdens droge periodes. En dit tekort zag je aankomen, vindt ze. 

“De afgelopen drie jaar is er tijdens de winter weinig water gevallen waardoor de stuwmeren steeds leger zijn geraakt. Het afgelopen jaar was weer zo’n droge winter en nu is de situatie kritiek." Door de klimaatverandering kunnen de winters gedurende de komende twintig jaar ook droog blijven, dus de regering moet stappen nemen. 

Angst voor geweld bij uitblijven regen

In de township bij Kaapstad is Ntombi naar een gezamenlijke waterput gelopen. Bewoners mogen nog maar vijftig liter water per huishouden gebruiken en dus zijn alle beetjes welkom. In de rij staan andere wijkbewoners geduldig met flessen en jerrycans in de rij. Nog wel. 

"Ik ben bang dat als dit langer duurt er geweld gaat uitbreken, dan gaan mensen vechten voor water. Dan zal ik ook moeten vechten”, zegt Ntombi. En ook al is ze optimistisch van aard, de klok begint nu wel erg luid te tikken in de Township. Day Zero is naar verwachting halverwege april. En regen is nog niet in zicht.