meer NPO start

Zorg loopt vast als er niet ingegrepen wordt, waarschuwt Zorginstituut: 'We moeten slimmer werken'

Zorg loopt vast als er niet ingegrepen wordt, waarschuwt Zorginstituut: 'We moeten slimmer werken'
Oncologisch chirurg Gerrit Jan Liefers van het LUMC
Bron: EenVandaag

Mensen worden ouder, de vergrijzing neemt toe en daarmee wordt de druk op de zorg hoger. Dat heeft op langere termijn grote gevolgen voor de beschikbaarheid van zorg. Sterker nog: als er niets gebeurt, loopt het zorgsysteem helemaal vast in 2040.

Dat stelt het Zorginstituut Nederland, een van de belangrijkste adviseurs van minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid. Nu al gaat 26 procent van de rijksbegroting op aan zorguitgaven.

'Onmogelijke situatie'

"Op dit moment werkt één op de zeven mensen in de zorg. In 2040 zou dat één op de drie zijn. Dat is een volstrekt onmogelijke situatie", zegt voorzitter Sjaak Wijma van de Raad van Bestuur van het Zorginstituut. "Dat betekent dat we niet harder, maar slimmer moeten gaan werken in de zorg."

Daarom werd eerder dit jaar de campagne 'de zorg van morgen' gelanceerd, waarin iedereen - van patiënt tot professional - oplossingen kon aandragen via social media.

20.000 ideeën

Hoewel het ei van Columbus niet gevonden werd, ontving het Zorginstituut wél 20.000 ideeën om de zorg enigszins te ontlasten. "Mensen keken daarbij niet alleen naar ziektebestrijding, maar ook hoe gezonder te leven."

Ga niet voor alles naar de huisarts. Stop met symptoombestrijding. Zet de patiënt centraal en niet de ziekte. Beloon het voorkomen van zorg. Het zijn maar een paar adviezen die het Zorginstituut ontving.

Bekijk ook

Onnodig overbelasten van de zorg

De meeste gaan over preventie en het niet onnodig overbelasten van de zorg. Dat laatste is wat Marieke van Gastel meemaakt. Zij heeft de spierziekte SMA, die is progressief, waardoor ze in een rolstoel zit. Ze moet elke 2 jaar opnieuw gekeurd worden voor de verzekering, terwijl er geen kans is dat ze ooit herstelt.

"Elke 2 jaar kijken ze of ik niet stiekem ben gaan lopen", zegt ze smalend. "Ik vind sowieso dat je mensen die een levenslange zorgvraag hebben, niet moet lastigvallen met herindiceren. Geef die mensen een veel langere indicatie en dat scheelt niet alleen heel veel ergernis, maar ook enorm veel geld."

Bekijk hoe Marieke worstelt met hoe de zorg nu voor haar is geregeld.

Minder kankerbehandelingen

Een ander advies komt van Gerrit Jan Liefers, die als oncologisch chirurg verbonden is aan het LUMC. Hij vindt dat kanker minder behandeld moet worden. "Behandelingen bij kanker zijn niet zozeer gericht tegen de kanker zelf, maar tegen het voorkomen van terugkeer van kanker. Het gaat dan om risicoreductie", legt hij uit.

En soms zijn die risico's helemaal niet zo groot en hebben de behandelingen die je daarvoor moet geven wel heel veel bijwerkingen, vertelt hij. "In die balans is het voor mensen soms beter om dingen niet te doen, ook omdat ze door de bijwerkingen heel ziek kunnen worden."

Bekijk ook

Kwaliteit van leven

Zo'n besluit zal altijd na lange gesprekken met de arts worden genomen door de patiënt zelf. "Iemand die jong is en kleine kinderen heeft, is veel sneller geneigd om weinig risico's te accepteren."

En mensen die op leeftijd zijn, boven de 80 met bijkomende ziektes, zijn eerder geneigd om geen behandeling te nemen als de risicoreductie klein is." Volgens Liefers gaat het hierbij vooral om de kwaliteit van leven en is kostenvermindering 'bijvangst'.

Geneesmiddelen uit pakket

Het Zorginstituut Nederland bepaalt ook welke behandelingen en medicijnen door de zorgverzekeraars vergoed worden. Sjaak Wijma zegt daar, ook met het oog op de toekomst, kritisch naar te kijken: "Bij zorg die verleend wordt, gaan we samen met de professionals bekijken of dit nou echt iets bijdraagt. En als we tot de conclusie komen dat dit onvoldoende is, gaan we die zorg uit het pakket halen."

Als voorbeeld noemt Wijma bepaalde kankermedicijnen. "We hebben onderzocht dat geneesmiddelen die we gebruiken bij uitgezaaide kanker, en die we de laatste tien jaar hebben toegevoegd aan het pakket met prachtige beloftes en tegen stevige prijzen, gemiddeld 1 maand levensverlenging geven. De belofte wordt lang niet nagekomen. Dat zijn nou voorbeelden, waarvan ik zeg: daar moeten we heel kritisch naar kijken en die moeten we misschien wel uit het pakket gaan halen."

Sjaak Wijma van het Zorginstituut vertelt over de knelpunten en oplossingen voor de zorg in de toekomst.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

AfD niet meer door alle partijen genegeerd in Duitsland: 'Moeilijk vol te houden bij een zeker draagvlak'

In Duitsland werkten traditionele partijen tot nu toe niet samen met het radicaal-rechtse AfD. Toch trokken de christendemocraten deze week ineens op met de partij bij een motie over migratieregels. Die keuze maakt, net voor de verkiezingen, veel los.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'
Bron: ANP

Voetballers maken zich zorgen: nog steeds wordt er volop gekopt, al wordt regelmatig koppen ook gelinkt aan hersenaandoeningen zoals alzheimer. Toch ziet de KNVB vooralsnog geen reden om het helemaal te verbieden.

Peter Houtman, voormalige spits en al vele jaren stadionspeaker van Feyenoord, heeft aangekondigd dat hij binnenkort stopt met zijn werkzaamheden. Bij hem is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Veel voetballers maken zich nu zorgen of hen hetzelfde lot te wachten staat.

Koppen verbannen

"Als voetbalspelers koppen gebeurt er iets in hun hersenen waardoor er schade ontstaat. Dat laten onderzoeken zien", zegt voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, tegenwoordig voorzitter van spelersvakbond VVCS.

Levchenko pleit ervoor om koppen daarom helemaal te verbannen uit het voetbal: "Een kopbal kan net zo hard zijn als de stoot van een bokser. Als je zo'n bal telkens tegen je hoofd krijgt, als je er continu aan wordt blootgesteld, dat is gewoon slecht voor je hersenen."

Bekijk ook

'Niet kind met badwater weggooien'

Verschillende onderzoeken, onder meer uit Schotland en Frankrijk, laten een verband zien tussen veelvuldig koppen en kopduels bij voetballers, en latere schade aan de hersenen. Dat geeft ook manager sportgeneeskunde Edwin Goedhart van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) toe.

"Maar we moeten ook niet het kind met het badwater weggooien", waarschuwt de bondsarts. "Hersenschade is in de eerste plaats een mogelijk risico in het professionele voetbal, en dan met name bij spitsen die veel lange ballen aannemen of vaak in luchtduels terechtkomen."

Amateurvoetbal veel minder heftig

"Ook wij maken ons zorgen, dat wil de KNVB zeker niet onder tafel vegen," vervolgt de bondsarts. "Maar je wil mensen ook niet onnodig bang maken. In het amateurvoetbal gaat het er veel minder heftig aan toe dan bij de professionals."

"In het betaalde voetbal is het risico veel groter, dat kun je niet zomaar vertalen naar de 1 miljoen amateurvoetballers. Het zijn bijna twee verschillende sporten."

Bekijk ook

Betere protocollen en anders trainen

Volgens Goedhart is er nu al minder blootstelling dan in de jaren 70. "En we hebben betere protocollen, bijvoorbeeld voor de eerste week na een hersenschudding." Daarnaast worden kinderen nu anders getraind in het voetbal, vertelt hij.

"De gouden motorische jaren zijn rond je 10de, dan leren kinderen heel veel. Als je ze in die periode aanleert hoe je veilig kunt koppen, is dat ontzettend belangrijk." De bondsarts vertelt: "Vroeger werd er tijdens trainingen wel eens zo'n 20 minuten achter elkaar koppen geoefend. Dat doen we al lang niet meer. En laten we niet vergeten: we wíllen ook dat kinderen sporten. Als er veel zorgen, zijn gaan ze nog minder bewegen."

Moet koppen bij het voetballen verboden worden?

'Het heet niet voor niets vóétbal'

Levchenko vindt toch dat er strengere maatregelen moeten komen: "Het heet niet voor niets vóétbal. Wat heeft het koppen voor toegevoegde waarde als het tegelijkertijd het risico op hersenschade verhoogt? Ik vind dat de regelgeving herzien moet worden, op FIFA-, UEFA- en KNVB-niveau."

Goedhart benadrukt dat er al aanpassingen zijn gedaan: "De jeugd voetbalt bijvoorbeeld op kleinere velden, zodat het aantal kopballen tot een minimum wordt beperkt, en met lichtere ballen."

Onderzoek met Amsterdam UMC

"We doen nu onderzoek, samen met het Amsterdam UMC. Er wordt bij amateurs die op hoog niveau spelen gekeken wat er precies gebeurt tijdens het koppen. Met de resultaten van dat onderzoek kunnen we eventuele risico's gericht gaan beperken."

De KNVB-arts denkt wel dat dit tot aanpassing van regels gaat leiden: "Maar dan gericht: wat is de oorzaak, waar liggen nou echt de risico's? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: geen lange ballen meer van de keeper. De bal moet dan eerst een keer stuiteren, zodat die minder impact heeft. Of een regel die het duiken naar de bal beperkt."

Symboolpolitiek

Een breed verbod op koppen en kopduels gaat er niet komen, denkt de bondsarts. "Met een algeheel verbod ben je alleen maar bezig met symboolpolitiek."

Evgeniy Levchenko is het daar niet mee eens: "Mooi dat dit soort pleisters geplakt worden. Maar als je de schade echt vóór wilt zijn, dan moet je de regels veranderen. Onze hersenen zijn zo belangrijk, die moet je gewoon beschermen. Peter Houtman is weer een voorbeeld. Ik vind het echt verschrikkelijk, ik krijg er een brok van in mijn keel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant