Deze week werd bekend dat de Rabobank 774 miljoen euro boete moet betalen vanwege betrokkenheid bij de Libor-fraude. Dertig medewerkers hebben jarenlang dit rentetarief gemanipuleerd. Wat is er precies gebeurd? En heeft dit klanten van banken geld gekocht? Zes vragen over het Liborschandaal.

Wat is de Liborrente?

De Londen Interbank Offered Rate (Liborrente) is een graadmeter voor de rente die banken rekenen als ze geld aan elkaar lenen. Elke ochtend geven de zestien aangesloten Londense banken het tarief door waartegen ze denken geld te kunnen lenen. Het gemiddelde hiervan is de Liborrente. Het is één van de belangrijkste rentetarieven van de wereld. De Liborrente wordt gebruikt als basis voor het bepalen van rente voor interbancaire leningen, hypotheken, spaarrentes en leningen van bedrijven en consumenten.

Wat ging er mis?

Verschillende banken, waaronder de Nederlandse Rabobank hebben de Liborrente gemanipuleerd. Probleem is dat banken elke ochtend niet doorgeven wat ze kwijt zijn (een feitelijk bedrag), maar wat ze verwachten kwijt te zijn aan rente. Daar ontstaat ruimte voor manipulatie. Het tarief werd soms bewust te hoog of te laag ingeschat, handelaren van de bank konden hier handig op inspringen en grote winsten behalen. In het geval van Rabobank is bekend geworden dat tussen 2005 en 2010 dertig medewerkers de Liborrente hebben proberen te beïnvloeden. Er was geen interne controle op het doorgeven van rentetarieven.

Ook andere banken ontvingen eerder al hoge boetes vanwege hun aandeel in het Liborschandaal. De Zwitserse bank UBS kreeg de hoogste boete: 1,1 miljard euro. Royal Bank of Schotland moet 450 miljoen euro betalen, Barclays 340 miljoen euro.

Is deze boete een probleem voor de Rabobank?

Nee, de bank heeft een eigen vermogen van meer dan 40 miljard en het geld om de boete te betalen werd deze zomer al opzij gezet. Waar de bank meer last van kan krijgen is  reputatieschade door het schandaal. Bestuursvoorzitter Piet Moerland stapte per direct op.

Zijn de klanten van de banken hierdoor gedupeerd?

Dit is lastig te zeggen, maar de verwachting is van niet. Volgens de Britse toezichthouder gaat het om kleine verschuivingen en zijn de gevolgen voor consumenten daarom te verwaarlozen. Soms werd de rente te hoog ingeschat, maar soms ook te laag.

Wat wordt er gedaan dit in de toekomst te voorkomen?

Het systeem wordt aangepast. Zo is er een nieuwe gedragscode, die voorschrijft dat binnen elke bank één persoon verantwoordelijk wordt voor de Liborrente. Het toezicht ligt niet langer bij de Britse Vereniging van Banken, maar bij het Amerikaanse beursbedrijf NYSE Euronext. Deze organisatie heeft geen belangen of banden met de betrokken banken en kan daarom onafhankelijker handelen. Ook zal de groep van banken die de tarieven doorgeeft worden vergroot.

Wie ontvangt de boete?

De 774 miljoen euro gaat naar verschillende instellingen. Het Nederlandse OM ontvangt zeventig miljoen euro, de Britse toezichthouder FCA 122 miljoen euro, de Amerikaanse toezichthouder CFTC 345 miljoen euro en de Amerikaanse justitie 325 miljoen euro.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.