De Chinese president Xi Jinping heeft een nieuwe manier gevonden om zijn gedachtegoed te verspreiden onder de Chinese bevolking: via een app. En die toont wel heel veel gelijkenissen met het Rode Boekje van communistisch dictator Mao Zedong.

Scholieren in steden zongen op de hoeken van de straat leuzen uit het Rode Boekje en voordat een chirurg een operatie deed bladerde hij met zijn patiënt nog even een paar pagina's door. We kunnen het ons bijna niet voorstellen, maar zo'n 50 jaar geleden was dit de dagelijks realiteit in China.

Culturele Revolutie

De verschijning van het Rode Boekje ging hand in hand met de Chinese Culturele Revolutie, die in 1966 in gang werd gezet door de toenmalige voorzitter van de Communistische Partij van China: Mao Zedong. Met die campagne probeerde Mao absolute macht te krijgen in het land, iets wat hem ook lukte.

In die tijd begon ook de verheerlijking rondom zijn persoon en indoctrinatie van de bevolking, met het Rode Boekje. Het is een van de meest verspreide boekjes uit de wereldgeschiedenis, vertelt China-deskundige Jan van der Putten. "Alleen al in China gaat het om een miljard exemplaren."

'De inhoud moest je uit je hoofd leren'

In het boekje staan 267 citaten van Mao. "Citaten over hoe een goede revolutionair zich moet gedragen. Maar ook over de boodschap van het communisme en dat men altijd gehoorzaam moet zijn aan de voorzitter. Allerlei dingen die je uit je hoofd moest leren. Het was zelfs een misdaad als je het boekje niet bij je had en de citaten niet wist op te noemen. Dan kon het heel slecht met je aflopen."

Het ging zelfs zo ver, dat er tijdens een zware aardbeving in het zuiden van China geen hulpgoederen werden gestuurd vanuit Peking, maar ladingen vol met Rode Boekjes. Van der Putten: "Zo konden overlevenden zich spiritueel laven."

Je dagelijkse quote van de president

Dat het gedachtegoed van Mao nog niet is verdwenen, bewijst de Chinese president Xi Jinping. De gelijkenissen tussen Mao en Xi zijn groot, concludeert Van der Putten. "Ik zou deze app van Xi Jinping het digitale Rode Boekje kunnen noemen."

Via de app 'Xuexi Qiangguo' kunnen mensen de speeches van Xi Jinping terugkijken, krijgen ze elke dag een quote van de president binnen en kunnen ze quizvragen beantwoorden over zijn heerschappij.

Gelijkenis Mao en Xi

Dat doen ze allemaal voor punten, die men weer kan inruilen voor kortingen op bijvoorbeeld restaurants. Leden van de Communistische Partij zouden verplicht worden om de app te gebruiken en werkgevers zouden hun werknemers rangschikken op basis van hun dagelijkse scores.

Volgens Van der Putten snapt Xi Jinping de digitale veranderingen enorm goed: "Dit is voor hem een instrument om mensen te dwingen tot absolute gehoorzaamheid aan de partij en om mensen beter te controleren. Dat was precies hetzelfde als Mao deed met het Rode Boekje."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."