Hij was al de absolute leider van China, maar het ziet er nu naar dat Xi Jinping zijn leven lang de baas kan blijven het land. De Chinese communistische partij wil de limiet aan het aantal herverkiezingen van de president opheffen. Wereldleiders die hun termijn maar blijven oprekken, dat komt vaker voor. De Russische president Vladimir Poetin sleutelde meerdere malen aan zijn houdbaarheidslimiet. Hij was president tussen 1999 en 2008, deed toen vier jaar lang een klein stapje opzij, om in 2012 gewoon weer president te worden.

Democratie en communisme

Rusland-deskundige Helga Salemon, vanuit Moskou, ziet overeenkomsten tussen Poetin en Jinping. Beide leiders zijn sterk autocratisch en doen er alles aan om zolang mogelijk aan de macht te blijven. Volgens Salemon zit het verschil er vooral in dat Rusland nog wel een democratische structuur heeft, in tegenstelling tot China, waar alle beslissingen door de communistische partij worden genomen.

Na de val van het communisme leek er in Rusland een democratisch presidentieel systeem te ontstaan, vergelijkbaar met de Verenigde Staten. Toch lukte het Poetin om in zijn eerste twee termijnen (van 1999 tot 2008) alles klaar te zetten voor een langdurige machtsovername. Nadat zijn tweede termijn er op zat, werd Poetin premier. Zijn rechterhand Dimitry Medvedev werd voor vier jaar president. In die vier jaar werd de weg verder bereid voor Poetin. Er werd in de grondwet vastgelegd dat termijnen voortaan zes jaar zouden duren en dat presidenten, na een onderbreking, kunnen worden herkozen.

Angst voor post-Poetin-tijdperk

Ondanks deze opzichtige manoeuvre van Poetin en Medvedev om aan de macht te blijven, leek het Russische volk deze stoelendans gewoon te tolereren. De protesten tegen Poetin waren hevig in 2008, maar Helga Salemon is ervan overtuigd dat het overgrote deel van de bevolking wel degelijk echt blij was met de herverkiezing van Poetin: "Ook al zijn veel jongeren Poetin zat, veel Russen zijn angstig over het alternatief, over wat er na Poetin komt."  

Salemon denkt overigens dat Poetin er niet op uit is om de presidentiële termijnen helemaal te schrappen, zoals waarschijnlijk in China gaat gebeuren. "Met dit stuivertje wisselen kan Poetin altijd aan de macht blijven." Volgens de Rusland-deskundige is Poetin er uiteindelijk veel aan gelegen dat Rusland door het buitenland officieel als democratie wordt aangemerkt. Wel verwacht ze dat Poetin er alles aan zal doen om ook na 2024 aan de macht te blijven, zoniet een leven lang.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.