De Chinese president Xi Jinping en Vladimir Poetin ontmoeten elkaar morgen voor het eerst sinds afgelopen februari. Vlak daarna viel Rusland Oekraïne binnen. Een bijzondere ontmoeting op meerdere fronten.

Voor het eerst verlaat Jinping China sinds de coronacrisis. De ontmoeting vindt plaats tijdens de top van de Shanghai Cooperation Organisation in Oezbekistan. Het is een vrijheidscollectief met Rusland, China, India, Kazachstan, Kirgizië, Pakistan, Tadzjikistan en Oezbekistan.

Coronamaatregelen in China

"Het is om meerdere redenen bijzonder", zegt China-kenner Fred Sengers. "Xi is bijna 1000 dagen niet in het buitenland geweest, wat alles te maken heeft met de coronacrisis."

"Er zijn allerlei reisrestricties in het land afgekondigd sinds het begin van de coronacrisis en daar heeft de leider zich ook aan gehouden. Maar nu gaat hij dus weer voor het eerst op reis." Mogelijk hoopt de Chinese bevolking dat er ook versoepelingen voor hen zullen volgen.

Belang bij goede relatie

Daarnaast is het de eerste ontmoeting tussen de twee, sinds de Russische inval in Oekraïne "Die twee hebben veel te bespreken", zegt Sengers. "Maar ondanks alles, denk ik dat ze elkaar respecteren. Ze hebben allebei ook belang bij een goede relatie. Het zijn buurlanden. China is ook afhankelijk van Rusland wat betreft energie, en andersom krijgt Rusland daar dus veel geld voor."

China heeft zich formeel onpartijdig opgesteld in de oorlog die Rusland in Oekraïne voert. "Xi stond niet achter de sancties die wij hebben afgekondigd", zegt Sengers. "Rusland is een belangrijke bondgenoot."

China niet blij met oorlog

"Ik denk dat Poetin hoopt dat hij meer steun zal kunnen ontlokken bij Jinping", zegt Sengers. Maar China zit in lastige spagaat. "Op lange termijn is het belang: Rusland erbij houden. Vanwege die energie, maar ook om samen op te treden tegen het Westen."

"Aan de andere kant, op korte termijn, heeft China niets aan de oorlog door de instabiliteit die het met zich meebrengt. China heeft te maken met stijgende grondstofprijzen, er zit een recessie aan te komen bij de afzetmarkt. Dat zijn allemaal redenen waarom China niet happy is met de oorlog die Poetin is begonnen."

Iedereen te vriend houden

Daarnaast is de ontmoeting op de Shanghai samenwerkingsorganisatie. Daar zitten voormalige sovjetstaten in. "Die kijken nu wantrouwend naar wat er in Oekraïne gebeurt. Xi moet dus een balanceer-act laten zien, waarbij hij maar liefst drie partijen te vriend moet houden. Want hij moet ook niet in de val trappen dat het westen ook sancties tegen China zal afkondigen, als hij Poetin steunt."

Ik denk dat ze in Peking toch gehoopt hadden dat dit een snelle veldtocht zou worden, waarna ze weer verder konden gaan. Maar hoe langer dit conflict wordt, hoe ingewikkelder het wordt voor de Chinezen om die strikte neutraliteit die ze formeel hebben ingehouden, te handhaven."

Partners in crime

Eigenlijk zijn China en Rusland partners in crime. "Ze zijn eerst lotgenoten en daarna bondgenoten", zegt Sengers. Over hoe de band tussen Xi en Poetin informeel is, is niet heel veel bekend. "Er zijn geen twee wereldleiders die elkaar vaker hebben ontmoet dan Poetin en Xi. 39 keer uit mijn hoofd", zegt Sengers.

"Er zijn ook kleurrijke verhalen over: over wodka, een stukje worst delen bij het haardvuur. Maar ik denk dat dit ook een beeld is dat spindoctors willen neerzetten. Al met al verschillen ze karakteristiek natuurlijk wel."

Het was lang een discussiepunt in Den Haag, maar nu komt het er hoogstwaarschijnlijk toch: een vuurwerkverbod. Voor vuurwerkhandelaren is het een grote klap, zo ook voor Hans Schram uit Castricum. "Ik dacht dat ik veilig zat voor de komende jaren."