Winkeliers vaker doelwit van plofkraken nu geldautomaten beter beveiligd zijn: 'Zware explosieven, wat bezielt ze?'

Nu pinautomaten beter worden beveiligd, zijn juweliers en andere winkels met dure spullen het doelwit van overvallen met zware explosieven. Een zorgelijke ontwikkeling, zegt de politie.

De klok in de juwelierszaak van Ruud Reijers staat nog steeds stil op 04.06 uur. Het tijdstip dat er ruim 3 weken geleden een enorme explosie was en hij uit zijn bed werd gebeld. De gevel en ruiten aan de voor- en achterkant van het monumentale pand in het centrum van Utrecht bleken weggeblazen. Ook was er enorme schade aan winkels en woningen ernaast. Twee van de plofkrakers, jongens van 17 en 18 jaar, waren al gepakt door de politie.

Enorme explosie

Met ingehouden woede vertelt Reijers: "We hebben wel wat meegemaakt in de 62 jaar dat onze zaak bestaat, maar dit overtreft alles. Zware explosieven. Wat bezielt die gasten? Het is een wonder dat niemand gewond is geraakt. Of erger."

Het is de tweede plofkraak op een juwelier dit jaar. Begin maart werd bij een juwelierszaak in Amsterdam de gevel eruit geblazen. Volgens de politie is er sprake van een nieuw fenomeen. Omdat banken geldautomaten beter beveiligd hebben, daalt het aantal plofkraken daar op. In 2019 waren dat er nog 58 en vorig jaar bleef de teller steken op 27, blijkt uit cijfers van de EOD (Explosieven Opruimingsdienst Defensie).

Zware explosieven

Criminelen hebben behoefte aan contant geld, zegt landelijk overvalcoördinator Jos van der Stap van de politie. "Je ziet een verschuiving. De interesse voor goud en waardevolle goederen neemt toe. Het zijn netwerken van criminelen die nu proberen toe te slaan bij winkels om daar aan te komen. Je ziet dat de belangstelling voor overvallen op juweliers weer is toegenomen, je ziet dat ze dure brillen bij opticiens willen bemachtigen en ook kledingwinkels zijn al gepakt."

Van der Stap noemt het een zorgelijke ontwikkeling. "Eerder waren er slechts een paar criminele experts die explosieven gebruikten. Inmiddels wordt die kennis makkelijk gedeeld in een grote groep van zo'n 400 criminelen. Jonge jongens van soms pas 17 of 18 jaar wordt dan geleerd hoe ermee aan de slag te gaan. Je ziet dat de daders die de zware explosieven gebruiken zich niet bewust zijn van de risico's."

#onsblazenzenietweg

Ook Reijers realiseert zich dat dit heel anders had kunnen aflopen. Zijn twee huurders die boven de zaak wonen, kwamen met de schrik vrij. Er lekt water vanuit de nok en er zitten scheuren bij het dak van het monumentale pand. Verzekeringsexperts liepen in en uit. De gevel is voorlopig dichtgetimmerd met een schot, met daarop een door Reijers geprinte poster met de tekst '#onsblazenzenietweg'.

Bron: EenVandaag

Alle panden waarin geldautomaten zitten, zijn door politie en banken gecheckt op veiligheidsrisico's. Panden waarin winkeliers zitten, zijn dat niet. Van der Stap waarschuwt: "De explosieven kunnen zo'n kracht hebben, dat het kan leiden tot schade in de omgeving, het kan leiden tot gewonden of erger. En er is kans op instortingsgevaar. Dit is onacceptabel."

Alternatieven voor cash

Het past volgens de politie in de ontwikkeling dat criminelen op zoek gaan naar alternatieven voor cash. Ook winkeliers met luxe, waardevolle spullen moeten oppassen. Zo is het aantal ramkraken op zaken die dure kleding of brillen verkopen ook toegenomen.

Met name opticiens zijn de laatste tijd de klos, zegt ook de Nederlandse Unie van Optiekbedrijven. In 2017 waren er nog maar vijf overvallen op juweliers, maar de laatste 2 jaar was het in beide jaren twintig keer raak met roofovervallen, ramkraken en sinds kort dus ook zelfs plofkraken.

'Nu zijn wij dus aan de beurt'

Opticien Edwin van Dijk heeft meerdere zaken, waar vooral exclusieve brillen te koop zijn. Recent probeerden criminelen met een explosief de gevel van zijn filiaal in Utrecht op te blazen. Dat mislukte, vanwege dik gepantserd glas. Ook is hij in ruim 3 weken tijd vijf keer overvallen. Zijn personeel is met een hamer bedreigd, er waren twee ramkraken en dus die mislukte plofkraak.

Van Dijk: "Ons rolluik was net vervangen na de eerste ramkraak, toen de volgende al weer plaatsvond. Het lijkt erop dat nu de banken zo goed beveiligd zijn, de criminelen een treetje lager zijn gaan zitten. Nu zijn wij dus aan de beurt."

Bron: EenVandaag

'Tranen in mijn ogen'

"Recent zijn ze met een gestolen BMW bij een zaak van mij 's nachts naar binnen gereden, de hele gevel eruit geramd", vertelt Van Dijk. De mannen wisten meteen waar de dure brillen lagen, zo bleek later uit de beveiligingsbeelden. Toen ik de schade zag, sprongen de tranen in mijn ogen. Ook heb ik personeel dat is getraumatiseerd door de overvallen, die kunnen nu nog steeds niet werken."

Volgens Van Dijk is zo'n ramkraak ook levensgevaarlijk. Boven de ingang hangt een glasplaat van 1500 kilo. Die had zo omlaag kunnen vallen, zegt hij. "Dat hebben ze zich niet gerealiseerd en dat zegt toch wel dat deze jonge mannen geen verstand hebben. Als je van tevoren nadenkt, dan doe je dit niet."