Met het tweede extreem drukke weekend op rij, is Tilburg volop bezig om te voorkomen dat het weer de spuigaten uitloopt. Ook is het bijna Moederdag, wat zorgt voor drukte in de stad. Daarom wordt opgeroepen om inkopen te spreiden. Maar is dat genoeg?

Hoewel nog steeds wordt opgeroepen om binnen te blijven, durven steeds meer ondernemingen hun deuren voor het publiek te openen. Hierdoor kan de verleiding om "even" een paar winkeltjes te bezoeken soms niet worden weerstaan. Dat kan leiden tot chaotische taferelen en met name op zaterdagen zien steden in de middag een piek van winkelend publiek.

Regels in de openbare ruimte

Ondernemers kunnen zelf kijken welke maatregelen zij in acht nemen en hoeveel mensen zij in de winkel toelaten, maar in de openbare ruimte zoals de winkelstraat is het vaak nog zoeken naar oplossingen.

Iemand die zich daarmee bezig houdt is Stefan van Aarle, voorzitter van het Tilburgse Ondernemersfonds. "Het vereist een gezamenlijke aanpak op maat."

Iedere stad zit anders in elkaar

Niet voor niets pleit directrice Hester Duursema van Detailhandel Nederland voor een uniform beleid van winkelstraten. Van Aarle is het met haar eens, maar hij vindt wel dat er per stad moet worden gekeken naar wat werkt en wat niet. "In Den Bosch geldt eenrichtingsverkeer voor voetgangers. Dat kan daar makkelijker worden geregeld, omdat het een oude stad is met kleine steegjes. In een stad als Tilburg is dat niet haalbaar, door de brede straten. Daarom moet er worden gekeken naar een maatregelenpakket wat voor ieder stad toepasbaar is."

Bovendien uit hij kritiek op de manier waarop Den Bosch de borden heeft geplaatst. "Er staan uitroeptekens op, dat komt nou niet echt vriendelijk over", zo legt de voorzitter van het Tilburgse Ondernemersfonds uit. "Een stad moet altijd gastvrijheid uitstralen en zoeken naar een vriendelijke manier om het publiek op de maatregelen te wijzen. Daarom werken we volgens de drietraps-strategie: communiceren, beheersen en pas in de laatste stap: verbaliseren, waarbij er ook politie en dwanghekken bij komen kijken. Maar dat wil je echt voorkomen."

'Mensen willen gelijk de hele hand'

Van Aarle spreekt veel ondernemers en begrijpt uit die gesprekken dat het publiek terughoudend blijft met aankopen. Hij ziet dat het verlies in boodschappencentra wel meevalt, in tegenstelling tot winkels in de binnenstad. Daar wordt nog steeds onvoldoende omzet gedraaid en is nu op het niveau van 40 procent van voor de crisis.

De mensen die vooral in het weekend komen zijn toch veelal gezinnen met kinderen. Dat komt volgens hem door twee dingen. "Traditioneel gezien is het de drukste dag en daarbij zijn veel gebieden afgesloten, waaronder het sporten." Van Aarle zag het beeld kantelen na de persconferentie van Rutte."Hij gaf mensen een vinger geeft, maar die willen gelijk de hele hand."

Balans tussen vrijheid en economie

De voorzitter van het Tilburgse Ondernemersfonds kijkt wekelijks naar wat wel en wat niet kan. Daarbij kijkt hij continu naar de balans tussen vrijheid en economie. "Wij faciliteren de wachtrijen in de winkelstraten en zorgen dat er geen al te lange rijen ontstaan. Ook zijn er webcams geïnstalleerd, die laten zien hoe druk het is in de stad."

"Er ook gastheren en gastdames aanwezig die het publiek wijzen op goed gedrag en kunnen ondernemers door een reserveringssysteem bezoekers spreiden", gaat Van Aarle verder. Data speelt daarin volgens hem een doorslaggevende rol, vooral nu het in de zomer drukker wordt in de binnenstad.

Niet meer koffie proeven

Jeroen Mertens van de MediaMarkt in Eindhoven probeert daar bezoekers te spreiden door middel van handhaving. Binnen én buiten de winkel. "We maken gebruik van communicatie via de vloer door lijnen en dwanghekken. In de winkel laten we maximaal 2 mensen toe", zo legt hij uit.

Maar volgens Mertens gaan mensen nu creatief om met de middelen die ze hebben. "We zien nu dat jongeren gezamenlijk buiten afspreken en vervolgens per tweetal na elkaar de MediaMarkt binnen druppelen waar ze op de game-afdeling weer samenscholen. We verzoeken ze dan vriendelijk de winkel te verlaten", aldus Mertens.

Bakproducten en tondeuses

Mediamarkt Eindhoven ziet de verkoop nu vooral liggen bij bakproducten en games voor jonge kinderen, tablets om in contact te blijven met opa en oma, maar ook tondeuses en trimmers zijn erg in trek, nu de kappers dicht zijn.

Hoewel de winkel gewend is om om te gaan met grote aantallen mensen, kunnen ze de bezoekers nu niet meer alles bieden als het gaat om beleving. "Het proeven van de koffie moeten we nu achterwege laten", vertelt Mertens. "Maar ze kunnen nog steeds smartphones aanraken of testen."

'Het schuldgevoel neemt toe'

Van Aarle ziet dat mensen in de stad nu vaker dan voorheen op hun hoede zijn. "Het schuldgevoel neemt toe en mensen vragen zich af of ze wel naar de stad moeten komen."

Tegelijkertijd wil hij dat mensen zich wel veilig blijven voelen. Om dat gevoel van geborgenheid te waarborgen, overlegt hij iedere week met verschillende partijen waaronder de ondernemers, de gemeente en vastgoedeigenaren. "We nemen voor het faciliteren van wachtrijen en het reguleren van de drukte pretparken als voorbeeld. Maar wat een stad anders maakt dan een pretpark is dat er veel in- en uitgangen zijn en dat maakt het ook lastiger", zegt Van Aarle.

Gezond verstand

Aanstaande woensdag komt de voorzitter van het Tilburgse Ondernemersfonds samen met de andere partijen om te kijken in hoeverre er aanstaande zaterdag aanvullende maatregelen nodig zijn.

Niet alleen bij ondernemers ligt volgens hem de verantwoordelijk, ook hij doet een beroep op ons gezonde verstand.

Bijna 20.000 Oekraïense kinderen zijn sinds de invasie door de Russen ontvoerd. President Zelensky wil geen vredesakkoord voordat alle gedeporteerde burgers teruggekeerd zijn, terwijl Rusland ontkent. "Ze beroven ons van onze toekomst."

Twee van deze kinderen zijn Veronika en Sasha. Hun verhaal wordt verteld in de documentaire 'After The Rain: Putin's Stolen Children Come Home' van documentaireregisseur Sarah McCarthy. "Sasha werd als kleuter bij een Russische controlepost van haar vader gescheiden", vertelt McCarthy.

Ontvoerd op zomerkamp

"Haar vader kwam in een detentiekamp terecht en Sasha belandde met haar broertjes en zusjes in een tehuis in Moskou. Na zijn vrijlating moest haar vader zelf uitzoeken waar zijn kinderen waren. Ook Veronika, de dochter van een Oekraïense soldaat, werd gedeporteerd."

''Ze namen ons mee naar een soort kamp in Rusland. De politie pakte onze telefoons af. Ik huilde constant, omdat ik bang was dat ik mijn familie nooit meer zou zien'', vertelt Veronika in de film. McCarthy, die zelf een Oekraïense moeder heeft, reist met haar documentaire nu de wereld rond om zoveel mogelijk mensen te laten zien wat er gebeurt. "Dit is de keiharde realiteit voor duizenden Oekraïense gezinnen."

Nieuwe identiteit

Inmiddels zijn er 1.247 kinderen teruggehaald, vertelt Darya Gerasymchuk. Zij is kinderrechtencommissaris en adviseur van president Zelensky. "Maar van heel veel kinderen weten we nog niet waar ze zijn. Ze zijn ondergebracht bij Russische pleeggezinnen en hebben een nieuwe naam en identiteit gekregen.''

Het is heel moeilijk om te achterhalen waar de kinderen zich bevinden. ''Vaak begint het met een tip van een ouder, of beelden op Russische televisie waarin kinderen te zien zijn bij adopties of heropvoedingsprogramma's'', zegt Gerasymchuk. ''Ook Amerikaanse satellietbeelden hielpen bij het opsporen van kinderen. Maar de financiering van dat programma is inmiddels stopgezet door de Trump-regering."

Rusland ontkent

Zodra duidelijk is waar een kind zich bevindt, wordt er door de organisatie Save Ukraine contact opgenomen met de familie. Deze organisatie is opgericht door Mykola Kuleba, voormalig kinderombudsman van Oekraïne, en werkt om de kinderen terug te halen.

Meestal gaat er dan een moeder of oma met een medewerker op pad naar Rusland of bezet gebied, via routes zoals Polen, Belarus en Turkije. Met juridische stappen, onderhandelingen of persoonlijke contacten wordt dan geprobeerd om het kind vrij te krijgen.

'Genocide op ons volk'

En dat is niet eenvoudig, vervolgt Gerasymchuck. "Want Rusland erkent zelden dat er sprake is van ontvoering en werkt vrijwel nooit actief mee aan terugkeer. Het belangrijkste doel van de ontvoering van Oekraïense kinderen door de Russen is de genocide op het Oekraïense volk. Door het Oekraïense volk kinderen te ontnemen, proberen de Russen ons van onze toekomst te beroven."

Voor Sasha en Veronika liep het goed af. Sasha woont nu in Letland, en Veronika is terug in Kyiv. Ze hebben inmiddels beiden getuigd bij het Internationaal Strafhof. Maar veel kinderen komen getraumatiseerd terug en zijn geïndoctrineerd door Russische propaganda. Duizenden kinderen zijn nog altijd vermist.

Voorwaarde voor vrede

De vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne verlopen moeizaam. Voor Oekraïne is de terugkeer van alle gedeporteerde burgers, met als prioriteit de ontvoerde kinderen, een belangrijke voorwaarde voor een akkoord. President Zelensky is stellig: alle kinderen moeten terug zijn voordat er serieus over vrede kan worden gepraat.

Het onderwerp stond bovenaan de Oekraïense agenda tijdens de besprekingen in Saoedi-Arabië eind vorige maand. Volgens de Amerikanen gold de terugkeer van de kinderen als een eerste stap om vertrouwen op te bouwen tussen de partijen, maar ook dat lijkt nog ver weg.

Meer steun nodig

Darya Gerasymchuk hoopt dat de aanklacht van het Internationaal Strafhof in het vredesproces een verschil kan maken. "De arrestatiebevelen tegen president Poetin en zijn commissaris voor de kinderrechten Maria Lvova-Belova waren historisch", zegt ze.

"Ze erkenden niet alleen het oorlogsmisdrijf van kinderontvoering, maar ook het bredere patroon van genocide: het systematisch overbrengen van Oekraïense kinderen naar Russische gezinnen.''

Juridische druk

''Hopelijk zet dit juridische druk op Rusland en helpt het ons om meer kinderen terug te krijgen. De wereld ziet nu zwart-op-wit wat wij al lang weten: wat Rusland 'redding' noemt, is in werkelijkheid gedwongen deportatie'', zegt Gerasymchuk.

Ze is ook blij met de internationale coalitie Bring Kids Back UA, een gezamenlijk initiatief van Oekraïne en Canada, waar inmiddels 41 landen aan deelnemen. "Maar we hebben meer steun nodig. Alleen met internationale druk en sancties krijgen we beweging. De terugkeer van deze kinderen is voor ons essentieel", benadrukt ze. "Zolang zij niet thuis zijn, is vrede onmogelijk."