Donderdag opent in Tilburg een fabriek voor elektrische auto's van het merk Tesla. Drijvende kracht achter dit project is de Amerikaans/Zuid-Afrikaanse ondernemer Elon Musk. Betalen via internet werd gemakkelijk via zijn Paypal, de elektrische auto werd populair via Tesla en hij bouwt raketten via zijn bedrijf SpaceX die naar het ISS vliegen en uiteindelijk 80.000 mensen naar Mars moeten brengen. 

Elon Musk is volgens sommigen de echte 'Iron Man'. In Eenvandaag een interview met Elon Musk en zijn Nederlandse tegenhanger Michiel Mol.

De geboren Zuid-Afrikaan bouwt al jaren aan zijn grootste projecten, elektrisch vervoer en ruimtevaart, maar voegde daar onlangs zonne-energie aan toe door voorzitter van het grote Amerikaanse solarproject SolarCity te worden. En dat alles doet hij volgens eigen zeggen niet voor het geld, iedere dollar winst verdwijnt weer in een project dat uiteindelijk 'belangrijke problemen voor de mensheid moet oplossen', zoals Musk zelf formuleert. Internet, schone energie & vervoer en de exploratie van de ruimte staan bij Musk centraal.

Hyperloop

Zijn nieuwste project wordt de 'Hyperloop' genoemd, een plan voor een extreem snel transportmiddel dat mensen in een halfuurtje van San Francisco naar Los Angeles moet kunnen brengen. De basis voor het systeem is een soort buizenpost principe waar capsules met luchtdruk doorheen worden geschoten met meer dan 1000 kilometer per uur.

Michiel Mol is een Nederlandse zakenman die vooral bekend werd met softwarebedrijf Lost Boys en Guerrilla Games, dat hij aan Sony verkocht. Mol is ook mede-eigenaar van Formule 1-team 'Force India' en is directeur van SpaceXC dat ruimtevluchten vanaf Curacao mogelijk wil maken.

De Verenigde Staten en Oekraïne zijn het eens geworden over de veelbesproken zogenaamde mineralendeal. Hiermee komt er een investeringsfonds voor het herstel van Oekraïne en krijgt de VS toegang tot natuurlijke grondstoffen. "Ook goed voor Europa."

Na maandenlange onderhandelingen maakten de vicepremier van Oekraïne en het Amerikaanse ministerie van Financiën afgelopen nacht bekend dat de veelbesproken mineralendeal rond is. Hoewel er nog weinig bekend is over de inhoud, gaat het veel betekenen voor het herstel van Oekraïne na de oorlog.

'Goed voor Europa'

Voormalig diplomaat Ron Keller is blij dat de deal gesloten is, vooral na het geruzie tussen de Amerikaanse president Trump en de Oekraïense president Zelensky en hun goedmaking in het Vaticaan afgelopen week. "Het is goed nieuws dat de VS en Oekraïne samen vooruit gaan kijken."

"Dat is ook goed voor Europa", gaat Keller verder. Want het laat volgens hem zien dat de Amerikanen zich niet afsluiten van haar Europese bondgenoten. "Ze blijven zich toch echt verbonden voelen met Europa."

Mijnen in Oekraïne

Deze mineralendeal houdt volgens de oud-diplomaat in dat de Verenigde Staten grondstoffen diep uit de grond in Oekraïne mag halen. "Lithium, grafiet, olie, gas en andere mineralen en hulpbronnen die voor een groot deel nog heel diep in de aarde liggen, die gaan ze op termijn ontginnen en exporteren", legt hij uit.

Om die grondstoffen te krijgen gaan de Amerikanen mijnen bouwen in Oekraïne, met de hoop de mineralen te verkopen en winst te maken. "Een deel van die opbrengsten worden dan gestort in een investeringsfonds", vertelt Keller. Het geld uit dat investeringsfonds wordt dan gebruikt om Oekraïne weer op te bouwen na de oorlog.

Oorlog stopt niet

Maar dat herstel is dus pas ná de oorlog die nu nog steeds bezig is. Volgens Keller gaat deze deal ook niet meteen betekenen dat de oorlog stopt. "Dat klinkt een beetje somber. Maar het betekent wel dat de VS zich wat meer achter Oekraïne schaart. Dat is goed nieuws voor Oekraïne."

"Want de Amerikanen leken onder Trump wel heel erg de kant van Rusland te kiezen", gaat hij verder. "Nu zien de Amerikanen ook een Oekraïens belang. De minister van Financiën spreekt ook over gezamenlijke belangen en een onafhankelijk Oekraïne voor de toekomst."

'Poetin is vriendschap met Trump kwijt'

Terwijl de VS en Oekraïne positief reageren op de deal, is er nog geen reactie vanuit Rusland of president Poetin. "Deze deal betekent dat Poetin een klein beetje van die ultieme vriendschap met Trump kwijt is", denkt Keller.

Maar de deal gaat dus voorlopig nog weinig betekenen voor langdurige vrede in Oekraïne, volgens de oud-diplomaat. "Het gaat pas materieel worden als de eerste schoppen de grond in gaan, dan zijn we jaren verder."

Doorgaan met oorlog

Poetin kan dus eigenlijk nog doorgaan met de oorlog, zegt Keller. "Sterker nog, je zou kunnen denken dat Poetin er nu een schepje bovenop wil doen, omdat hij nu nog kan doorduwen in Oekraïne." Dat zou anders zijn geweest, als de VS veiligheidsgaranties gaf aan Oekraïne, maar dat is in deze deal dus niet het geval.

Wat Poetin gaat doen, hangt volgens hem voornamelijk af van of de Amerikanen na deze mineralendeal nog doorgaan met het leveren van wapens en inlichtingen aan Oekraïne. "Daar staat in de overeenkomst niets over. Het kan zijn dat het stopt, maar het kan ook doorgaan en dan wordt het voor Poetin lastig om door te duwen."

Via de namenlijst in het Nationaal Archief ontdekken dat een familielid 'fout' was in de oorlog, het zet het leven van talloze mensen compleet op zijn kop. Dit overkwam ook Pepijn. "Ik dacht echt: wat bezielde jou?"

Sinds januari van dit jaar, het moment dat student Pepijn (26) er via documenten in het Nationaal Archief achterkwam wat het ware verleden van zijn oma was, is alles in zijn leven anders. Zijn oma bleek 'fout' te zijn geweest in de oorlog, zonder dat iemand in de familie hier weet van had.

Foto van oma

Het veroorzaakte bij hem vooral verwarring, vertelt Pepijn. "Ik was zo in shock dat ik de rest van de week niet naar college geweest ben, ik wist echt niet wat ik met mezelf aan moest. Ik dacht: zegt dit dan ook iets over mij?"

Pepijns zoektocht begon met een foto van zijn oma. "Ze keek me aan alsof ze me iets wilde vertellen", zegt hij. De foto kreeg hij vorig jaar van zijn oom, toen hij meer wilde weten over zijn oma die hij nooit had gekend. Het enige dat hij van zijn vader en oom over haar hoort is dat zijn oma bij het Duitse Rode Kruis heeft gewerkt tijdens de oorlog.

'Hé, dat is een hakenkruis'

Maar al snel komt hij er achter dat er misschien toch iets aan de hand was met het verleden van zijn oma. Hij speurt het internet af en stuit dan op handboekjes van het Duitse Rode Kruis, waar soortgelijke foto's in staan als die van zijn oma. Allemaal dragen ze het uniform van het Rode Kruis, met kapje in het haar en speldje op de kraag.

En dan ruikt Pepijn al snel onraad. "Toen ik op die documenten ben gaan kijken, dacht ik opeens: hé, dit is een adelaar en een hakenkruis. Wat betekent dit dan precies? En toen kwam ik stukje bij beetje achter de waarheid. Namelijk, dat ze eigenlijk bij een nazi-organisatie heeft gezeten."

Bron: EenVandaag

Onderdeel van Duits leger

Pepijn blijft doorspitten en komt tot de conclusie dat het Duitse Rode Kruis bepaald geen neutrale organisatie was - zoals zijn familie al die tijd dacht - maar een onderdeel van het Duitse leger. Verpleegkundigen zouden rassentheorieën leren en Duitse soldaten aan het front verzorgen.

Pepijn: "Er kwam eigenlijk nog een shock bij, namelijk toen ik achter kwam wat het Duitse rode kruis allemaal op zijn geweten heeft. Toen kon ik alleen maar denken op een gegeven moment: als ze hier allemaal aan mee heeft gedaan, dan weet ik niet eens of ik nog wel verder wil zoeken."

Hit op de namenlijst van het archief

Toch kan hij zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en typt hij begin januari met bonzend hart de naam van zijn oma in op de site van het oorlogsarchief. Haar naam geeft direct een hit. "Ik zag meteen dat er twee dossiers over mijn oma waren. Toen dacht ik wel: er is dus echt wel bewijs, want er zijn meerdere documenten. Vrij snel zag ik toen hoe laat het was, en dat mijn oma 'fout' moet zijn geweest in de oorlog."

Pepijn verzamelt al zijn moed bij elkaar en licht zijn vader in. Die reageert totaal verbijsterd. Pepijn: "Hij had dezelfde shock die ik ook had. En daarna kreeg de rest van de familie dat ook. Het is echt gewoon even heel erg veel. Ik kan hier niet mee dealen, dat dachten we eigenlijk allemaal."

Vonnis van het gerechtshof

Om het beeld compleet te krijgen over zijn oma, besluit Pepijn recent nog een keer het Nationaal Archief te bezoeken in Den Haag. Want één document had hij nog niet ingezien: het vonnis van het Hof dat werd uitgesproken over zijn oma. In dit vonnis werden zijn ergste vermoedens bevestigd. Het hof nam zijn oma 10 jaar lang haar stemrecht af, ze mocht ook geen publiek ambt meer bekleden.

En daarnaast werd ze ook onder toezicht gesteld. Getuigen verklaarden bovendien dat er ook NSB'ers en Duitse soldaten bij haar thuis over de vloer kwamen. Pepijn: "Ze heeft de eed op de führer afgelegd. Uit lust en avontuur had ze zich bij de het Rode Kruis aangemeld. En ze had verklaard dat ze had een plezierige omgang met Duitse militairen heeft gehad."

Patronen verbreken

Zittend achter het dossier van zijn oma zucht Pepijn diep. "Ik ben aan de ene kant heel boos, maar ik probeer me ook in te leven in haar situatie. Maar dat vind ik dan weer heel lastig, omdat ik zo'n enorme weerzin voel." Ondanks dat hij haar niet heeft gekend doet het hem veel. "Het blijft toch familie en familie zegt iets over jou toch? Het voelt heel dichtbij."

Maar spijt dat hij ooit aan zijn zoektocht begonnen is, heeft hij niet. Zwijgen werkt door in de familie, zegt hij. "Ik wil schoon schip maken, dat patroon doorbreken."

Verwerking

Dat is een verwerkingsproces, legt Pepijn uit. "Zo kan ik het afsluiten." En het heeft iets in gang gezet bij de hele familie vertelt hij.

"Mijn vader en oom wilden er eerst niet veel van weten, er werd nooit over moeilijke dingen gepraat. Maar langzaam verandert dat nu. De hele familie heeft nu zoiets van: laten we erover praten, laten we dingen delen. Daar zie ik een kentering en dat vind ik heel bijzonder", sluit hij af.