De VS en China liggen steeds vaker met elkaar op ramkoers. Tot voor kort was Amerika de supermacht van de wereld, maar voor hoelang? Het hoofd van de Amerikaanse marine waarschuwt nu dat China een grotere marinevloot heeft dan de VS. Maar klopt dat wel?

China haalt de VS op meerdere vlakken in, waarschuwt Carlos del Toro, het hoofd van de Amerikaanse marine. Hij zegt dat China sneller marineschepen bouwt dan de VS. En nu al heeft China de VS ingehaald als het gaat om de grootte van de vloot.

China is aan het bouwen

Volgens marinejournalist Jaime Karremann van marineschepen.nl is China in rap tempo schepen aan het bouwen: "Dat blijkt ook wel uit de ambities die ze zelf hebben. Ze zitten nu op 340 schepen maar de verwachting is dat ze over 2 jaar op 400 schepen zitten." Terwijl Amerika volgens Karremann pas in 2045 op 350 schepen wil zitten.

Karremann concludeert dan ook dat de Chinese marinevloot inderdaad groter is dan de Amerikaanse. "De Chinese marine heeft op dit moment 340 schepen. De Amerikaanse marine zit net onder de 300."

'Kwaliteit niet altijd goed'

Karremann heeft in 2015 zelf ook een kijkje genomen in een Chinees fregat, toen deze werd opengesteld voor publiek. De marinejournalist was niet onder de indruk van de kwaliteit van het schip. "Ik vond de brandbeveiliging op het schip tegenvallen. Daarnaast zag ik allemaal ventilatoren staan in allerlei verblijven, dat zegt iets over de airconditioning. Dat zijn wel indicaties die je laten twijfelen aan de kwaliteit."

Amerika-deskundige Paul Verhagen plaatst ook vraagtekens bij de kwaliteit van de Chinese vloot: "Het maakt niet zo veel uit hoeveel schepen je hebt. Maar het maakt uit hoe goed die schepen zijn en hoe goed die schepen zijn in het uitvoeren van militaire taken. En op die punten zijn de Amerikaanse schepen veel beter dan de Chinese."

'China bang om geïsoleerd te raken'

China stelt zich vaak neutraal op in wereldwijde conflicten. Waarom investeert het land dan toch zoveel in een nieuwe marinevloot? Volgens China-deskundige Fred Sengers bouwt China in zo'n enorm tempo aan de militaire vloot, omdat ze bang zijn om afgesloten te raken van de buitenwereld.

"Chinezen hebben natuurlijk het idee dat ze omsingeld worden door de Verenigde Staten. En in zekere zin is dat natuurlijk ook wel zo, als je bedenkt dat er heel veel Amerikaanse bases aan de zeekant om China heen liggen. En er liggen natuurlijk ook nog een aantal bondgenoten van Amerika in de buurt van China: Japan, Zuid-Korea en Australië." Volgens Sengers zou een isolement desastreuze gevolgen kunnen hebben voor China, omdat het land erg afhankelijk is van de handelsroutes over zee.

'Amerika blijft superieur'

Ook al is de Chinese militaire vloot groter dan de Amerikaanse, de Amerikanen hoeven zich volgens Verhagen nog geen grote zorgen te maken. Als er bijvoorbeeld gekeken wordt naar de luchtmacht is het heel moeilijk om aan de Verenigde Staten te tippen:

"Nummer een in de wereld, wat betreft het aantal vliegtuigen, is Amerika. Nummer twee is de Amerikaanse marine. Dus het overgewicht van de Amerikaanse militaire macht in de wereld is zo groot. Echt een enorme militaire vuist. De Chinezen beginnen eraan te werken, maar ze hebben nog veel aan de weg te timmeren", zeg Verhagen.

Balans kan omslaan

Toch geef Karremans aan dat de verhoudingen wel degelijk zijn veranderd. "20 jaar geleden was een conflict op zee tussen de Amerikaanse en Chinese marine gegarandeerd een verlies voor China geweest."

"Maar als je kijkt wat voor wapens China nu heeft, dan verwacht ik dat de balans in de komende jaren de andere kant uitslaat."

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.