Je kunt in Nederland ook vleermuizen kopen, waarschuwen dierenrechtenorganisaties. Opgezette én levende. Maar door zo'n vleermuis te kopen draag je bij aan de problemen die de huidige pandemie veroorzaakten.

Een oproep van dierenorganisaties in de Telegraaf vandaag: 'Stop de exotische wildmarkten'. Geen vreemde oproep: want onderzocht wordt of de coronapandemie is ontstaan op een exotische wildmarkt in China. Maar ook in Nederland worden op grote schaal exotische dieren verhandeld, stellen onder andere World Animal Protectim, het International Fund for Animal Welfare en Stichting Aap en Spots. Waaronder dus vleermuizen. En dat moet stoppen, vinden zij.

Afgelopen zomer nog markten

Het klinkt gek: een levende vleermuis kopen op een markt in Nederland. Wat moet je er vooral mee? Maar het gebeurt wel, zegt Sanne Kuijpers van World Animal Protection.

"Je kunt in Nederland zeker een vleermuis in een kooitje kopen. Dat gebeurt ook hier op markten, dat hebben we afgelopen zomer nog gezien", vertelt Kuijpers.

Stinkende poep

Stichting Aap vangt vleermuizen op waarvan de baasjes toch niet zo enthousiast waren over hun aankoop. Waarom mensen een vleermuis kopen? Het kan van alles zijn, zegt Peter de Haan van de stichting. "Of het past bij hun imago, ze vinden het stoer, of ze doen het uit oprechte liefde voor die dieren."

"Maar in veel gevallen kun je niet thuis of in je schuur een situatie nabootsen waar het dier natuurlijk gedrag kan vertonen. En dan gaat het vaak mis", zegt De Haan. De beestjes blijken namelijk na aankoop tot verrassing van veel mensen nogal veel stinkende ontlasting te hebben. "En daar zitten ze dan niet op te wachten."

Ziektes

Vleermuisexpert Erik Korsten van de Zoogdiervereniging ziet dat er ook dode, opgezette vleermuizen worden verhandeld in Nederland. En die komen vaak uit tropische landen, uit met name Zuid-Oost Azie. "Daar staat vaak bij dat die dieren worden gekweekt, maar dat is helemaal niet waar. Het gaat vaak om gevangen wilde dieren." En als je die opgezette dieren koopt, help je dus die handel in stand te houden.

"Bij de handel in wilde dieren is er altijd een risico op dat ziektes die bij dieren thuishoren, ook bij mensen terecht komen. Het gaat om alles wat wij doen waardoor er minder leefgebied is voor de dieren en we waardoor we makkelijker met dieren in contact komen." De zogenoemde zoönosen, ziektes die van dieren op mensen kunnen overgaan, houden we zo in stand. "Alle uitbraken die we in de laatste 100 jaren hebben gehad, zijn daarop terug te voeren", zegt vleermuisexpert Korsten.

Wat het woord 'zoönose' te maken heeft met het coronavirus - uitlegvideo

Vleermuizen die je niet mag houden

Op dit moment wordt er door het ministerie gewerkt aan een lijst van dieren die je als huisdier kunt houden. Van 260 verschillende diersoorten wordt beoordeeld of die veilig en op een verantwoorde manier te houden zijn als particulier. De Nederlandse vleermuissoorten mogen sowieso niet verhandeld of gehouden worden volgens Europese regels.

Verschillende tropische vleermuizen wachten nog op beoordeling door het ministerie. Maar er wordt niet verwacht dat de tropische vleermuis de lijst van huisdieren gaat halen.

Vleermuizen bij ons geen corona

Het ministerie geeft in een reactie aan: "Je kunt niet zomaar allerlei dieren importeren en houden, daar gelden wel regels voor. En de NVWA voert daarop de controle uit."

Hoewel het kopen van vleermuizen dus risico's met zich meebrengt, hoef je voor de Europese vleermuis trouwens niet bang te zijn, zegt Korsten. "De vleermuizen die je hier ziet, brengen zeker geen ziektes als COVID-19 over. Dat zijn onschuldige beestjes."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."