radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Werkende armen als Marga zijn blij met FNV-eis om minimumloon verder te verhogen: 'Voel me altijd opgefokt'

Werkende armen als Marga zijn blij met FNV-eis om minimumloon verder te verhogen: 'Voel me altijd opgefokt'
Marga Hubers
Bron: EenVandaag

Door de hoge prijzen voor boodschappen en energie komen werknemers rond het minimumloon, zoals Marga Hubers, moeilijk rond. Vakbond FNV wil een minimumloon van 16 euro. Deskundigen schetsen andere opties om deze mensen te steunen.

Eerder riep de FNV op om het minimumloon van 12 naar 14 euro te laten stijgen. Nu doen ze daar dus nog een schepje bovenop.

Lage inkomens getroffen

FNV vindt steun voor deze eis in de voorspellingen die het Centraal Plan Bureau (CPB) maakte voor de koopkracht. Volgens het CPB moet er iets gebeuren om te voorkomen dat de armoede in Nederland volgend jaar stijgt.

4,8 procent van de bevolking verkeert nu in armoede, en dat kan stijgen tot 5,7 procent in 2024. Mensen met de laagste inkomens worden hierdoor getroffen. Dat zijn bijvoorbeeld mensen met een uitkering, of mensen die rond het minimumloon verdienen.

Bekijk ook

Tijdelijke maatregelen

Hoofdeconoom Ester Barendregt van de Rabobank begrijpt de oproep van FNV. "Die oproep komt voort uit de constatering dat er dit jaar maatregelen zijn genomen door het kabinet om lage inkomens extra te ondersteunen, waarvan een deel tijdelijk is. Als dat niet verlengd wordt en er niks voor in de plaats komt, stijgt het aantal mensen in armoede", zegt ze.

"Prijzen zijn sterk gestegen en mensen met lage inkomens hebben daar extra last van", zegt Barendregt. "Ze geven een relatief groot deel van hun inkomen uit aan wonen, energie en voeding, de zaken die juist zo in prijs gestegen zijn. Daarop bezuinigen is dus lastig."

Op de zorgtaxi

De 61-jarige taxichauffeur Marga Hubers weet daar alles van. Ze rijdt op de zorgtaxi, om mensen die zelf geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer in de Achterhoek te vervoeren. Zelf verdient ze nu bruto 15,47 euro per uur. Dat is boven het huidige minimumloon van 12 euro per uur, maar onder de 16 euro die FNV vraagt.

"Dat komt doordat ik al 18 jaar op de taxi zit en nu eindelijk van een 26 uur-contract naar 32 uur ben gegaan", zegt ze over haar loon. "Je moet het hebben van je uren. Je moet uren trappen, wil je een fatsoenlijk loon krijgen."

Bekijk ook

'Werkende arme'

"Ik noem mezelf een arme, werkende Nederlander", zegt ze. "Voor corona kon ik normaal rondkomen. Maar tijdens was het lastig, omdat ik niet alle uren uitbetaald kreeg. We mochten 3 maanden niet rijden, dus ik kreeg alleen de 26 uur in mijn contract uitbetaald. Normaal werk ik meer."

En daarna is het voor haar alleen maar lastiger geworden. "Toen kregen we te maken met de oorlog in Oekraïne. Alles rijst de pan uit, mijn energiekosten gingen van 120 euro per maand naar 240 euro", gaat ze verder. "Je doet alles om te bezuinigen. Normaal douchte ik drie keer per week, nu nog twee."

Opgefokt

Eerder deed ze nog weekboodschappen met 50 euro, maar is nu zo'n 80 tot 100 euro. "Ik moet tegenwoordig sparen om naar de kapper te gaan. Normaal ging ik om de 6 weken om mijn korte haar bij te houden. Naar de tandarts ga ik al niet meer, want ik heb geen aanvullende verzekering. Dan maar goed poetsen en zo gezond mogelijk eten."

"Ik voel me innerlijk al een hele tijd opgefokt", geeft ze toe. "Ook omdat ik om me heen zie dat mensen het moeilijker hebben en korte lontjes krijgen. In de taxi zeggen mensen tegen mij 'Kijk de terrassen zitten vol, zo slecht gaat het niet met Nederland'. Maar de mensen die het niet kunnen betalen zie je daar niet. Je wordt onzichtbaar."

Bekijk ook

Voor- en nadelen

Een verhoging van het minimumloon klinkt als een goede oplossing voor die groep 'onzichtbare' mensen, maar dat is niet de enige optie volgens hoofdeconoom Barendregt. Naast dat ze werkt voor de Rabobank, is ze ook lid van de Commissie sociaal minimum, ingesteld door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

"Het heeft voor- en nadelen." Zo moet het door werkgevers betaald worden, wat betekent dat ze meer goederen en diensten moeten omzetten, of de prijzen moeten verhogen om het te kunnen betalen.

Politiek aan zet

"Je kunt ook denken aan hogere toeslagen of uitkeringen", zegt Barendregt. Maar dat heeft ook weer twee kanten, geeft ze toe. "Het voordeel is dat je daarmee een selecte groep mensen kunt steunen, maar zo maak je het toeslagensysteem ook weer ingewikkeld."

"Uitkeringen verhogen is ook iets wat je heel gericht kunt doen, maar als je die verhoogt ten opzichte van het minimumloon, maak je het weer relatief onaantrekkelijk om te gaan werken." De politiek is aan zet om een keuze te maken, maar dat er iets moet gebeuren is duidelijk, vindt ook Barendregt.

Bekijk hier de reportage en het gesprek met econoom Ester Barendregt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'
Oud-student Rozemarijn heeft geen recht op een studievoucher
Bron: Eigen foto

Zo’n 20.000 oud-studenten lopen de studievoucher van ruim 2.000 euro mis omdat het behalen van alleen een universitaire bachelor volgens de overheid niet als een volledig diploma telt. "Als ik dat had geweten, had ik andere keuzes gemaakt."

Voor het behalen van een 'volledig universitair diploma' moeten studenten volgens DUO zowel een bachelor als masteropleiding hebben afgerond. Alleen de universitaire studenten die aan deze eis voldoen, komen in aanmerking voor de studievoucher: een compensatie van 2.097 euro voor het niet optimaal kunnen profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs.

'Ik schrok'

De regel zorgt voor grote frustratie onder studenten die hier niet aan voldoen, zo ook bij de 25-jarige oud-student Rozemarijn Gierkink. Op een informatiesite dacht zij eerder te lezen dat ze recht had op een studievoucher, maar toen ze via DUO inlogde bleek dit anders te zijn. "Ik zag toen dat het bedrag niet van mijn schuld afgehaald was. Ik schrok, want dit kostte me toch weer 2.000 euro."

"Ik heb tussen 2017 en 2023 een wo-bachelor Kunsten, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en geen aanvullende beurs gehad. Toch krijg ik niets terug."

Studievoucher ter compensatie

Wat bleek nou? Rozemarijn voldoet maar aan twee voorwaarden voor de voucher. En om in aanmerking te komen voor de studievoucher moeten studenten aan de volgende drie voorwaarden voldoen: nog nooit eerder een voucher hebben ontvangen, tussen september 2015 en augustus 2019 zijn begonnen met de studie, én zowel een bachelor als master of een hbo-opleiding binnen 10 jaar hebben afgerond.

Pas wanneer een student aan alle drie de voorwaarden voldoet, komt hij of zij in aanmerking voor de compensatie. Dit jaar is de tegemoetkoming voor de voucher 2.097,08 euro, dit bedrag wordt verrekend met de huidige studieschuld.

Bekijk ook

'Als ik dit had geweten'

Voor Rozemarijn was een master doen destijds geen optie. "Ik heb 6 jaar gedaan over een 3-jarige opleiding en niemand die toen zei: 'misschien moet je doorgaan met studeren, want een wo-bachelor is niet genoeg voor een geldbedrag in de toekomst.' Dat maakt het extra zuur."

Met de kennis van nu had Rozemarijn andere keuzes gemaakt, vertelt ze. "Ik heb bestuursjaren gedaan en daardoor vertraging opgelopen. Als ik dit allemaal had geweten, had ik misschien mijn studie sneller afgerond of meteen een master gedaan."

Schande

Voorzitter van de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Abdelkader Karbache hoort verhalen als die van Rozemarijn dagelijks. "Het gaat om zo'n 20.000 oud-studenten die dus geen recht hebben op deze voucher, omdat de overheid alleen een wo-bachelor niet als volledige opleiding ziet."

"Dat is problematisch, omdat juist deze groep vaak vanwege financiële redenen geen master meer kan doen," zegt Karbache. "Zij ronden zo snel mogelijk hun bachelor af en gaan met dat papiertje bijdragen aan de maatschappij door te werken. Dat juist zij financieel gestraft worden door de voucher niet te ontvangen, vind ik een schande."

Bekijk ook

Afspraken herzien

Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 is besloten dat alleen een combinatie van een bachelor- en masterdiploma als volledige opleiding geldt. Hoewel DUO destijds studenten hierover heeft geïnformeerd, merkt LSVb-voorzitter Karbache dat veel studenten daar niets van weten.

"De informatievoorziening is gebrekkig, waardoor studenten niet weten waar ze aan toe zijn", merkt hij op. "Het is tijd om de afbakening opnieuw te bekijken en ook wo-bachelorstudenten te compenseren."

'Niemand snapt er nog iets van'

Maar, onderwijsminister Bruins stelt dat het herzien van de regels niet wenselijk is omdat dit de stabiliteit van het overheidsbeleid zou ondermijnen.

Karbache reageert met een lach bij het woord 'stabiel'. "De spelregels veranderen telkens opnieuw. Eerst was de studievoucher een certificaat, nu is het een geldbedrag. De overheid moet stoppen met het bedenken van nieuwe regels, want niemand snapt er nog iets van."

Bekijk ook

Juridische stappen

Volgens de LSVb is dit de zoveelste trap na aan de pechgeneratie. "Wij overwegen inmiddels juridische stappen om de studievoucher ook voor wo-bachelor studenten uit te laten betalen", laat voorzitter Karbache weten.

"Het gaat om een bedrag van ruim 2.000 euro, dat willen en kunnen zij niet missen. En daarnaast zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen studenten en de overheid die niet zomaar is opgelost."

'Toch gun ik het anderen'

Of Rozemarijn ooit nog gecompenseerd wordt voor haar studielening, blijft voorlopig een mysterie. Wel gunt ze anderen de compensatie én een basisbeurs.

"Ik ben blij voor mijn broertje, die nu wel een basisbeurs krijgt. Maar het voelt heel cru. Geef ons dan échte compensatie. Dat is het gevoel dat blijft hangen", zegt ze tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is alles wat we tot nu toe weten over de kunstroof in het Drents Museum

Waar is de helm? Die vraag houdt iedereen bezig na de kunstroof van afgelopen weekend, waarbij Roemeense archeologische schatten uit het Drents Museum in Assen zijn gestolen. Ook kunstdetective Arthur Brand volgt de Drentse kunstroof op de voet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant