Leven van je aandelen en Bitcoin, in plaats van een 9 tot 5-baan. Voor sommigen klinkt dit als een droom, maar voor de 27-jarige Kevin is het al een aantal jaar de realiteit. "Waarom zou ik werk doen wat ik minder leuk vind, als het niet hoeft."

"Mijn werk was toch niet een volledige match", zegt de Rotterdamse Kevin*. Het plan was om na het behalen van zijn bachelor en master, in de economische sector te gaan werken. Maar dat ging niet helemaal goed. De banen die hij kreeg, pasten toch niet helemaal bij hem, vertelt hij.

Meer aandelen dan salaris

"Ik ben gestopt met werken omdat het niet bij mij paste en omdat het zo goed ging met de Bitcoin en het beleggen, was het makkelijk om de stap te zetten", vertelt Kevin over het stoppen met werken voor een baas.

Het bleek dat hij met zijn aandelen gemiddeld genomen meer verdiende dan met werken. "Met beleggen in aandelen genereer ik nu het meeste van mijn inkomen." Met Bitcoin spaart hij nu voor zijn pensioen. "Mijn Bitcoin raak ik op dit moment niet aan."

Bekijk ook

• 

  Is het gebakken lucht? En andere vragen over cryptomunten beantwoord

  • 19-11-2024

Met de paplepel ingegoten

Kevin groeide op met een vader die veel bezig was met beleggen. "Hij had in mijn jeugd al een beleggingsportefeuille opgebouwd vanuit het idee dat het een goede manier kan zijn om het geld sneller te laten groeien. En om het in te zetten als een soort springplank voor mij en mijn broertje."

"Toen ik begin 20 was heb ik die portefeuille overgenomen", gaat hij verder. "Ik zei toen: 'Volgens mij ga ik er het meeste van leren als ik nu zelf met de scepter ga zwaaien'." Nadat hij wegging bij zijn werkgever, was het voor zijn familie dan ook geen gek nieuws toen Kevin vertelde dat hij voortaan van zijn aandelen en Bitcoin ging leven.

'Kan wakker worden wanneer ik wil'

En tot nu toe gaat dat zoals hij had gehoopt. De vrijheid waar hij naar op zoek was, heeft hij gevonden. "Ik ga heel erg goed op de vrijheid die ik ervaar. Ik kan elke dag wakker worden op het moment dat ik daar zin in heb en dan die ochtend besluiten wat ik die dag ga doen. Dat vind ik denk ik het prettigst", vertelt hij.

"En die vrijheid is niet alleen voor jezelf", gaat hij verder. "Ik ben daardoor ook in staat om keuzes te maken die ervoor zorgen dat ik dichterbij mijn omgeving kan staan. Als een vriend bijvoorbeeld gaat verhuizen, kan ik altijd helpen. Ik vind het fijn om beschikbaar te zijn."

Bekijk ook

• 

  Wat maakt cryptomunten als bitcoins zo wisselvallig en risicovol? En andere vragen over digitale valuta beantwoord

  • 17-12-2023

Traditionele arbeid

Toch zou Kevin zijn leven zonder baan geen 'luilekkerland' noemen, al zien zijn vrienden en buitenstaanders dat soms wel zo. "Ze denken dat ik relatief weinig doe en een luizenleventje heb. Want je zegt: ik leef van Bitcoin en aandelen."

"Dat klinkt dan alsof je de hele dag als een gepensioneerde miljonair op je reet zit en het allemaal vanzelf gaat." Maar dat idee heeft volgens de 27-jarige vooral te maken met het feit dat hij niet voldoet aan het traditionele beeld van geld verdienen. "Bij dat beeld moet je vooral arbeid leveren en tijd investeren voor iemand anders."

Geen luizenleventje

"Een ondernemer of iemand met een fulltime baan wordt beschouwd als iemand die het heel druk heeft, die heel veel uren werkt", gaat Kevin verder. "Terwijl, als ik voor 'mijn werk' bijvoorbeeld een beleggingskeuze heb gemaakt, moet ik eerst gedegen onderzoek doen, en daarna blijven controleren of dat scenario standhoudt. En dat kan puur zijn: constant het nieuws volgen."

Op het werk dat Kevin verricht zit dus geen tijdslimiet. "Als ik het nieuws kijk, dan is dat voor 'mijn werk'. Maar iemand die daar van buitenaf naar kijkt, denkt mogelijk: die zit op de bank tv te kijken."

Bekijk ook

• 

  Student Max Ripson leent maximaal en belegt dat in crypto’s, zorgen over de crash van nu heeft hij niet

  • 13-05-2022

Niet reageren op elke verandering

Maar het moet natuurlijk wel leuk blijven, vrijheid is het belangrijkst. En al te veel stress hoort daar niet bij. Kevin kiest er daarom voor om beleggingskeuzes te maken over periodes van minimaal 5 tot 10 jaar. En hij houdt de scenario's die met zijn belegging te maken hebben dan in de gaten. "'Klopt het nog wel?', vraag ik me dan af."

"Door bijvoorbeeld een daling in de koers kan het lijken alsof het scenario niet meer klopt, dan is het belangrijk om uit te zoomen", legt hij uit. "Een daling is vaak maar een rimpel op een gehele tijdlijn, die in eerste instantie misschien groot lijkt, maar over een periode van 10 jaar niet significant is. Ik probeer dus eigenlijk de grotere cyclussen te volgen. Want als ik reageer op elke kleine gebeurtenis, dan wordt het heel erg vermoeiend."

'5.000 euro verdiend, maar niet geslapen'

"Er zijn ook beleggers die bijvoorbeeld wel wachten tot ze in China of Japan wakker worden", legt Kevin uit. Zij doen dit zodat ze deel kunnen nemen aan de markt. "Maar dat heeft dus veel te maken met het termijn waarop je investeert of belegt."

In het begin van zijn beleggingscarrière deed Kevin dit af en toe ook. Maar het leverde voor hem, in verhouding tot de tijd die hij erin stak, niet genoeg op. "Het doen van heel veel transacties levert niet per se heel veel meer op. Ik heb op die manier wel eens in een week 5.000 euro verdiend. Maar toen had ik ook de hele week niet geslapen. Dus toen dacht ik: nou, dat is ook niet écht de route."

Bekijk ook

• 

  Donald Trump wil meer vrijheid aan cryptobedrijven geven, maar meerderheid is juist voor strenge regels in Nederland

  • 19-11-2024

'Durf nu geen kinderen te krijgen'

Kevin bewandelt nu een pad dat helemaal bij hem past. Toch vindt hij het belangrijk om te benoemen dat er ook keerzijden aan zijn levensstijl zitten. "Een baan brengt heel veel zekerheden met zich mee. Een stabiel inkomen, sociale zekerheden, je arbeidsongeschiktheid is voor een deel verzekerd. Dat heb ik allemaal niet."

Deze nadelen neemt hij in dit stadium van zijn leven voor lief: "Het is een risico dat ik accepteer, omdat ik voldoende verdien om van te leven en vrijheid heb. Maar die stabiliteit, die is niet gegarandeerd. Een uitspraak die ik gekscherend weleens doe: 'Ik zou nu niet met vertrouwen kinderen durven te krijgen'. Ik kan niet beloven dat ik over 10 jaar nog steeds genoeg inkomen genereer om ze te onderhouden."

Verkeerde verwachtingen

Ook vindt Kevin dat er over het algemeen een realistischer beeld van beleggers geschetst moet worden. Niet iedereen die zich hiermee bezighoudt wordt multimiljonair. "Dat is echt maar een klein aantal mensen die dat met een beetje geluk, en soms wijsheid, lukt."

Foto's van eindeloze vakanties naar Dubai en jachten scheppen een verkeerd verwachtingspatroon, zegt hij. "Want dat is niet voor iedereen weggelegd. En bovendien hebben dit soort mensen vaak inkomstenstromen uit social media of cursussen, ik zie dat dus meer als marketing dan als succes."

'Leef relatief zuinig'

Volgens hem genereer je een gedegen inkomen met Bitcoin en aandelen dan ook juist door risico's te beperken.

"Zo maak je minder uitschieters naar boven, maar ook veel minder naar beneden. En ik leef gewoon relatief zuinig, daarom kan ik het me veroorloven om van een bepaald potje geld te leven. Het is niet onbeperkt."

*De achternaam van Kevin is bekend bij de redactie.

Bekijk ook

• 

  De 'veilige variant van crypto': hebben we de digitale euro nodig? En 4 andere vragen aan Joost Vullings

  • 24-11-2022

Soms laat je een product in de winkel liggen. Niet om de prijs, maar uit protest tegen het bedrijf of land erachter. Nu Trump importheffingen oplegt, merken we in de chat discussie over Amerikaanse producten. We beantwoorden jullie vragen over boycots.

Jullie vragen worden beantwoord door hoogleraar Internationale Economie Harry Garretsen (Rijksuniversiteit Groningen) en historicus Maartje Janse (Universiteit Leiden).

1. Heeft het nut als ik als consument producten niet meer koop?

"Ja, een spontane consumentenboycot kan bedrijven of landen wel degelijk raken: in reputatie en in de portemonnee", begint hoogleraar Garretsen. "Je ziet dat nu bijvoorbeeld gebeuren met Tesla. Omdat sommige consumenten het niet eens zijn met het gedachtegoed van Elon Musk, keldert de verkoop van Tesla-auto's in Europa."

"Consumenten hebben een bijzonder soort macht", antwoordt historicus Janse. "Als individuele consument heb je niet zoveel invloed, maar als collectief wel. Zeker wanneer een overtuiging om producten niet te kopen breed gedeeld wordt, in Europa of zelfs wereldwijd."

Het idee achter een boycot is simpel, vervolgt ze: "Als wij samen onze krachten bundelen door dit product niet meer kopen, dan kan het bedrijf of land daar zoveel last van hebben dat ze hun strategie wijzigen. Het is een manier om invloed proberen te krijgen op beleid. En de geschiedenis laat zien dat dit kan slagen."

Janse doet als historicus onderzoek naar protesten, waaronder boycots. Ze wijst op het oudste voorbeeld dat bekend is van een grootschalige boycot. "In 1791 besloten een half miljoen Britten geen suiker meer te kopen die afkomstig was van plantages waar tot slaaf gemaakten onder dwang werkten. Mensen realiseerden zich: 'Als ik suiker koop die in zulke omstandigheden is geproduceerd, ben ik medeverantwoordelijk.' Het parlement wilde niet luisteren, dus namen burgers zelf het initiatief," vertelt ze. "Het was best een succesvolle actie: de verkoop van deze suiker daalde met een derde."

2. Hoeveel consumenten moeten een product boycotten voordat die zinvol is?

"In hoeverre een bedrijf of land precies geraakt wordt, hangt af van het type boycot", zegt econoom Garretsen. "In principe is een boycot een actie vanuit consumenten die het niet eens zijn met beleid, en daarover zeggen: 'Dit willen we niet meer.' Als zij besluiten producten niet meer te kopen, kan dit bedrijven of landen zeker raken."

"Daarvoor is het niet per se nodig dat miljoenen mensen stoppen met het kopen van een bepaald product", zegt hij. "Vaak blijken lagere percentages al genoeg. Net als bij protesten en demonstraties, kunnen kleinere groepen al iets in beweging zetten."

"Een kleinere groep kan de reputatie van een bedrijf of land al beïnvloeden", verklaart de hoogleraar. "Social media spelen hierin natuurlijk een rol. Daar verspreiden acties zich snel. Zelfs wanneer de omzet van een bedrijf nog niet gekelderd is, kan een bedrijf dan toch al angst voelen voor imagoschade. Het voelt zich aangesproken of genoodzaakt om beleid te veranderen, zeker wanneer het bedrijf veel concurrentie heeft."

Toch is een boycot nog effectiever als die niet alleen gebaseerd is op de vrijwilligheid van consumenten, maar ook formeel via politiek en wetgeving wordt afgedwongen, legt Garretsen uit. "Wanneer een overheid zegt: dit product mag het hele land niet meer in. Dat gebeurt bijvoorbeeld met Russische producten. Daar trekt de overheid een grens in hoe we met die producten omgaan. En is er in feite een formele boycot."

Bekijk ook

• 

  Havenvakbond wil complete boycot van Russische kolen, olie en gas: 'Er zit bloed aan lading uit Rusland'

  • 10-03-2022

3. Is een boycot niet gewoon om jezelf beter te voelen?

"Consumenten boycotten inderdaad omdat ze zich daar beter bij voelen. Als je iets doet waarvan jij denkt dat het zin heeft, dan voel je je daar goed over", zegt Janse. Maar dit vindt ze geen reden om boycots af te schrijven. Integendeel.

"Het is wat simplistisch enkel te kijken naar het directe effect van een boycot op beleid. Want het heeft ook een grote waarde voor individuen en groepen, en die is ook belangrijk. In plaats van je machteloos te voelen, heb je het idee dat je gedrag ertoe doet."

"Een boycot gaat ook over ergens voor staan, laten zien wat je waarden zijn. Het is een expressie van wie jij als consument wil zijn", licht ze toe. "Ook kan het het groepsgevoel versterken. Een beweging om meer Europees te kopen, versterkt bijvoorbeeld niet alleen de economie, maar versterkt ook het Europese wij-gevoel."

4. Hoe moeilijk of makkelijk is het om een volledige boycot van de Verenigde Staten te realiseren?

Een volledige boycot lijkt Garretsen moeilijk te realiseren. "Oproepen om te boycotten richten zich vaak op de typisch Amerikaanse producten, zoals whiskey. Maar er zijn natuurlijk heel veel dingen die we uit de Verenigde Staten halen. Bijvoorbeeld halffabrikaten die in producten verwerkt zijn, of diensten van Google of Apple. Een volledige boycot zou ook daarover moeten gaan, maar dat wordt al snel ingewikkelder. En dan rijst de vraag of we dat wel willen."

"Een volledige boycot is bovendien niet alleen economisch, maar gaat ook over sport en cultuur", zegt Janse. Ze geeft het voorbeeld van de anti-apartheidboycots van Zuid-Afrika in de jaren 70 en 80. "Dat waren niet alleen economische acties om bijvoorbeeld geen Zuid-Afrikaanse sinaasappelen meer te consumeren."

Al vanaf 1964 mocht Zuid-Afrika niet meer meedoen aan de Olympische Spelen. "Later drongen de Verenigde Naties erop aan om alle culturele en sportieve banden met het land te verbreken. Artiesten traden er niet meer op."

"Je ziet dat er nu ook zo'n oproep tot culturele boycot is tegen Israël. Mensen zeggen: ook daar is een apartheidsregime aan het ontstaan. Universiteiten moeten niet meer met het land samenwerken. Het land moet niet meer mee mogen doen aan het Songfestival. Dit gaat dus ook verder dan het niet meer kopen van Israëlische producten."

"Ik zie Amerika nog niet zo snel in die hoek van Zuid-Afrika en Israël belanden", vervolgt ze. "Maar Amerika is zichzelf wel aan het isoleren. En de vraag is of dit ook invloed gaat hebben op culturele uitwisseling. Je hoort bijvoorbeeld al wel van mensen dat ze niet meer naar Amerika op vakantie willen gaan. Dat is ook een vorm van boycot."

Bekijk ook

• 

  1 op de 10 fans kijkt dit jaar niet naar Eurovisie Songfestival, uit protest tegen deelname Israël

  • 09-05-2024

5. Gaan winkels aangeven uit welke landen producten komen, bijvoorbeeld met stickers?

"Traditioneel is een boycot gericht op een product of bedrijf. Maar je ziet ook dat een boycot breder gericht kan zijn op een land: er wordt dan wel een product gekozen, maar het is eigenlijk niet om dat specifieke product te doen. Dat product staat symbool voor iets groters." Dit zie je nu met Amerikaanse producten gebeuren, volgens Garretsen.

"Het is consumenten niet per se te doen om bijvoorbeeld Amerikaanse whiskey, of McDonalds, maar dit soort producten of bedrijven symboliseren hun opvatting over waar Amerika onder Trump mee bezig is", zegt hij. "Consumenten willen een signaal afgeven tégen Trump: 'Er zijn grenzen, we pikken niet alles.'", zegt Janse hierover.

Er zijn landen waar labels op producten worden geplakt om hun herkomst aan te geven. Zo heeft Denemarken stickers die wijzen op Europese herkomst, en wordt in Canada opgeroepen om Canadian First - producten gemaakt in Canada - te kopen. "Dit zijn eigenlijk voorbeelden van een soort omgekeerde boycots, om producten uit eigen regio te kopen."

Een meerderheid van de deelnemers aan het Opiniepanel-onderzoek wil dat Nederlandse supermarkten labels plakken op Europese producten. Twee derde van de deelnemers (68 procent) lijkt dat een goed idee.

Bekijk ook

• 

  Beurzen wereldwijd al dagen flink in de min, wat kunnen beleggers doen? 'Elke daling in verleden leek achteraf goede kans'

  • 07-04-2025

Supermarktbranche: 'Consument moet weloverwogen kunnen kiezen'

Vermelding van het land van herkomst is niet op elk product verplicht. Volgens Europese en Nederlandse regels moet de herkomst op het etiket staan in een paar situaties, bijvoorbeeld bij onbewerkt vlees, eieren, vis en zeevruchten, groente en fruit, olijfolie en honing. Ook geldt deze verplichting wanneer het ontbreken van herkomstinformatie de consument kan misleiden, bijvoorbeeld bij producten met geografische aanduidingen zoals vlaggen.

Volgens supermarktbranchevereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) moeten consumenten 'weloverwogen kunnen kiezen welk product met welke herkomst zij kopen. Het juist en volledig etiketteren van producten is daarom van belang'.

Het CBL laat weten dat supermarkten zelf verantwoordelijk zijn voor de juiste etikettering van huismerkproducten. Bij A-merken ligt die verantwoordelijkheid bij de fabrikant. Het CBL heeft verder geen informatie over individuele assortimentskeuzes en voorkeuren van consumenten in het koopgedrag wat betreft herkomst van producten.

6. Hoe raakt een boycot een land anders dan tegenheffingen?

"Importheffingen zijn minder moreel geladen dan een boycot", zegt Garretsen. "Die hoeven niet per se iets goeds of fouts te betekenen. Landen kunnen gewoon blijven handelen. Alleen maakt een van de twee, of beide, het duurder. Het is van een andere orde wanneer een land zegt: 'Ik wil jouw producten helemaal niet meer.'"

"De laatste stand van zaken is dat het voor Europa misschien toch lijkt mee te vallen met de Amerikaanse importheffingen. Maar wat Amerika en China nu onderling doen - steeds hogere en hogere importheffingen - gaat op den duur in de praktijk over in een boycot. Dan kunnen Chinese producten niet meer naar Amerika geëxporteerd worden, en Amerikaanse producten niet meer naar China. Als dat doorgaat, escaleert een handelsoorlog in een handelsboycot."

"De impact van boycotacties tegen Amerika lijkt op de korte termijn misschien gering", zegt Janse. "Maar als je het bredere plaatje bekijkt, dan besef je dat een boycot onderdeel is van het grotere fenomeen dat een land z'n status verliest. Amerika verliest een deel van de invloedsfeer die het na de Tweede Wereldoorlog heeft gekregen. En mensen zien Amerika niet langer vanzelfsprekend als een betrouwbaar land."

Een gesprek starten met een onbekende in de trein of bij de bushalte? Dat gebeurt steeds minder. Velen doden hun tijd liever door te scrollen op hun telefoon of met een koptelefoon op. Niet Merijn, hij praat juist graag met mensen die hij niet kent.

"Ik denk dat ik er 7 jaar geleden mee begon", vertelt de 32-jarige Merijn Ruis over de gesprekken die hij aangaat met zijn medereizigers. Af en toe deelt hij hier verhalen over op zijn LinkedIn-pagina. "Dat doe ik nu ongeveer 1 jaar, en de reacties zijn heel erg warm. Het raakt heel veel mensen."

'Het geeft hoop'

Merijns reisverhalen worden door duizenden mensen gelezen. "Ze zeggen dat het ze een beetje hoop geeft en geven aan hoe belangrijk ze het vinden om met onbekenden in gesprek te blijven gaan."

Want tegenwoordig is het aanknopen van een gesprek met iemand die je niet kent niet meer zo vanzelfsprekend. Uit verschillende studies blijkt dat mensen steeds minder met elkaar praten vanwege de onzekere en ongemakkelijke gevoelens die hierbij komen kijken: we zijn bang voor afwijzingen en willen anderen niet storen.

Niemand durft

Een zo'n onderzoek werd afgenomen door de Universiteit van Chicago en belandde 7 jaar geleden in Merijns schoot. "Het heet 'Mistakenly Seeking Solitude' en gaat over het voeren van gesprekken in het openbaar vervoer", vertelt hij. "Daaruit bleek dat mensen vaak denken dat ze er niet blij van worden. De meest gehoorde reden dat we het niet doen, is dat we denken dat anderen er niet op zitten te wachten. Het voelt misschien een beetje ongemakkelijk."

"Maar het blijkt ook dat, als ze het eenmaal wél doen, iedereen er eigenlijk blij van wordt." Toen Merijn dat las, ging hij daar zelf mee experimenteren. "Ik sprak allemaal mensen aan die mij aardig leken, maar ook mensen die me niet aardig leken. Veruit de meerderheid is superleuk en vriendelijk."

Verbinding maakt gelukkig

Als spreker over de wetenschap van geluk ziet hij ook de 'noodzaak' van dit soort gesprekken in, vertelt Merijn. "Het in contact blijven met elkaar is belangrijk, want de gelukkigste mensen investeren in relaties, in het contact", weet hij. "Verbinding is een grote voorspeller van geluk."

Volgens de meest recente cijfers van de Rijksoverheid voelt zo'n 48 procent van de volwassenen in Nederland zich eenzaam. Dat heeft invloed op de kwaliteit van leven. "Als ik dat lees, vind ik dat gewoon heel verdrietig. En daarom is het belangrijk om dit te doen", vertelt Merijn over zijn gesprekken.

Bekijk ook

• 

  Een eetclub tegen eenzaamheid onder jongeren, Merche begon er eentje: 'Iedereen is welkom'

  • 25-08-2024

'Dit is mijn tegengif'

Hij ziet het aanknopen en voeren van deze gesprekken als een oplossing voor de toenemende eenzaamheid in de maatschappij. "Dit is voor mij een beetje het tegengif voor polarisatie en voor eenzaamheid. Ik geloof echt dat dit heel veel kan veranderen."

"Want echt, mensen van wie je denkt dat ze heel anders zijn dan jij, die zijn dan zoveel aardiger en leuker. En dat is echt heel tof om te merken."

Mensen zijn aardiger dan gedacht

Door de gesprekken ontdekt Merijn ook welke vooroordelen hij als mens met zich meedraagt. Vaak zijn die, naar eigen zeggen, niet terecht. "Als ik dan met iemand een gesprek voer, dan blijkt die persoon heel anders te zijn dan ik dacht."

"Dan zie je eigenlijk dat heel veel mensen heel aardig zijn, en het beste met je voor hebben", vertelt hij. Dat geeft hem een vertrouwd gevoel. "Je voelt dan dat er overal gewoon vriendelijke mensen rondlopen. En daar mag je dus ook op vertrouwen."

'Spanning gaat nooit helemaal weg'

Maar toch blijft het spannend, afstappen op een onbekende. Ook voor Merijn. "In het begin zei ik vaak iets als er dan iets opviel of zo. Bijvoorbeeld een vertraging met de trein, want dan kun je makkelijk een gesprek beginnen. Maar ik vond het wel heel spannend om uit het niets te beginnen", vertelt hij.

Ondertussen is hij daar overheen gestapt. Nu vraagt hij anderen hoe hun dag beviel. "En dat vind ik nog steeds wel spannend hoor. Dat gevoel gaat niet helemaal weg. Alleen, soms zit ik dan naast iemand en denk ik: 'Ik probeer het maar gewoon'."

Liever kletsen dan scrollen

"Ik heb zelf soms de overtuiging dat mensen er niet op zitten te wachten, maar ik merk toch ook vaak dat mensen juist leuk reageren", gaat Merijn verder. "Zelfs mensen die een koptelefoon op hebben."

En het loopt vaak uit tot een gezellig gesprek. "Voor je het weet ben je een uur met iemand aan het kletsen in de trein. De tijd gaat dan zo snel. Terwijl in het andere geval zou ik gewoon op mijn telefoon hebben zitten scrollen. En die andere persoon trouwens ook, dus dat is ook grappig."

Het lukt niet altijd

Maar het gaat niet altijd goed. Soms hebben andere reizigers geen behoefte aan een gesprek, vertelt Merijn. "Zo zat ik laatst tegenover een jongen en die zat echt in zijn eigen wereld. Ik vond hem er een beetje verdrietig uitzien, dus ik probeer dan toch een gesprekje."

Helaas gaf zijn gesprekspartner mondjesmaat antwoord. "Het gesprek slaat dan helemaal dood. Ik had vier vragen gesteld, had heel even een klein lachje gezien, maar ik merkte gewoon: als ik nu ga doorvragen, wordt het een soort interview. Dus dan laat ik het ook maar."

'Het is ook weer niet zo erg'

De twee zaten daarna nog een tijdje in stilte naast elkaar. "Dat is dan wel echt een beetje ongemakkelijk. Maar uiteindelijk staat die persoon op en dan is het weer klaar. Dan is dat gevoel ook weer weg."

"In je hoofd is dat eigenlijk het ergste wat er kan gebeuren, maar als je het dan ervaart, merkt je eigenlijk dat het ook weer niet zo erg is", heeft Merijn geleerd van die ervaring. "En het gebeurt niet vaak. Ik schat dat dat maar in 5 procent van de gevallen voorkomt."

Levenslessen

Hij leert ook van de positieve ervaringen, vertelt hij. Het zijn dan vaak levenslessen, die hij wel kent maar die hij toch vaak weer vergeet. "Bijvoorbeeld een buschauffeur die het dan heeft over dat hij veel stress ervaart en dan vertelt dat hij de tijden op zijn scherm afplakt."

"Hij zei: 'Want ik heb er uiteindelijk geen controle over en ga slechter rijden door de stress. En zo ga ik gewoon lekker relaxed door de dag heen. Als ik ergens te laat aankom, dan is dat dan maar zo. Je kunt niet veel aan omstandigheden doen. Maar je reactie, daar kan je wel iets aan doen'. En daar denk ik nog wel eens aan."

Bekijk ook

• 

  Maaike is als AutoMaatje chauffeur en luisterend oor voor hulpbehoevenden: 'Op een simpele manier kan ik helpen'

  • 19-01-2025