Het OM heeft belastende opnamen in handen over de mondkapjesdeal, waarin Sywert van Lienden toegeeft het niet vrijwillig te doen. De zaak lijkt klip-en-klaar, maar volgens hoogleraar Marcel Pheijffer hangt dat nog steeds af van verschillende onderzoeken.

Op het moment doet het Openbaar Ministerie strafrechtelijk onderzoek naar de mondkapjesdeal op basis van drie aangiftes, afkomstig van Coolblue, Randstad en een ex-medewerker van de Stichting Hulpgoederen Alliantie.

Goede burgerplicht

De opnamen van gesprekken tussen Sywert van Lienden en zijn collega's doken op in het onderzoek van het OM. Ook in het onderzoek van Deloitte, dat plaatsvindt in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, zijn transcripten van interne gesprekken te vinden.

"Een voormalig medewerkster zou die opnames gemaakt hebben. Zij heeft ze verstrekt aan het OM en Deloitte. Ik zie dat maar als een goede burgerplicht", zegt hoogleraar Accountancy Marcel Pheijffer van Nyenrode Business Universiteit.

Bekijk ook

Overtuigend bewijs

Pheijffer is gespecialiseerd in onderzoeksgebieden die te maken hebben met fraude en andere onregelmatigheden. Toen hij het nieuws vanmorgen las, was hij niet verbaasd. "Dit is een bevestiging van wat we eigenlijk al wisten."

"Het mooie van het artikel is dat er transcripten en bandopnames zijn, en dat degenen die nu nog verdacht zijn zelf spreken. Als de zaak voor de rechter komt, moet de rechter overtuigend bewijs vaststellen en deze opnames kunnen daarbij helpen."

Het juiste verhaal vertellen

Of de opnames goed genoeg bewijs zijn, hangt volgens hem af van verschillende factoren. "De grote vraag is: wat is er binnen het ministerie van Volksgezondheid gebeurd, wat is daar afgesproken en hoe is het contract tot stand gekomen? Pas als we de feiten weten, weten we of er sprake is van verduistering en oplichting."

Dat Van Lienden en zijn partners winst wilden maken mag, zegt Pheijffer. "Maar het gaat erover of je het juiste verhaal hebt verteld. Daarom hebben we het over oplichting en verduistering. De kern is: heb je je zakenpartners het juiste verhaal verteld, en heb je ze alles verteld? Dan gaat het ook over winst maken."

Bekijk ook

Complete plaatje is nodig

Van Lienden beweert zelf al een tijd dat het winst maken een idee was van de overheid, omdat het via een bedrijfsconstructie zou moeten lopen. "Ik ben benieuwd naar de onderzoeken", zegt Pheijffer daarover. "Het kan best zijn dat bepaalde zaken op verzoek van VWS zijn gedaan. Maar we hebben eerst het complete plaatje nodig."

"Als zou blijken dat de overheid bewust deze deal heeft gesloten, dan betekent dat nog niet dat de verdachten onschuldig zijn tegenover de drie partijen die de zaak zijn begonnen."

Forse straffen

Maar de conclusie blijft dat de opnamen niet pleiten in het voordeel van Van Lienden en zijn collega's, zegt ook Pheijffer. "Dat ze zeggen dat ze geen huizen, auto's en dure kleding gaan kopen. Als je niks te verbergen hebt, hoef je dat soort dingen niet te zeggen."

"Het strafrechtelijk onderzoek gaat over oplichting, verduistering en witwassen. Daar staat respectievelijk 4 jaar, 3 jaar en 6 jaar gevangenisstraf op. Dat zijn forse straffen die gepaard kunnen gaan met boetes", vertelt hij. "En ook heel belangrijk in deze zaak: het kan zijn dat het geld terugbetaald moet worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.