Welke bedrijven willen er tijdelijk van het gas af als er een tekort ontstaat? Voor rozenkweker Marc is het 'onmogelijk'

De Russen draaien de gaskraan dicht en een gastekort dreigt voor grootverbruikers, zoals bedrijven in de glastuinbouw. De Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW) roept het Rijk op om nu al afspraken met hen te maken en zo problemen te voorkomen.

Gazprom levert sinds vandaag geen Russisch aardgas meer aan Nederland, omdat de Nederlandse aardgashandelaar GasTerra niet wil instemmen met de eis om het aardgas voortaan in roebels af te rekenen.

'Afschakelplan'

Dat leidt volgens het ministerie van Economische Zaken niet meteen tot problemen. Er is volgens het departement nog geen aanleiding om het zogenoemde 'Herstel- en Beschermplan Gas' in werking te stellen.

Daarin staat wie - in geval van grote gastekorten - nog gas krijgt en wie niet. In dat zogenoemde 'afschakelplan' zijn het bedrijven die als eerste moeten sluiten.

Gedwongen afschakeling leidt tot ontwrichting

Zo'n gedwongen sluiting moet voorkomen worden, zegt directeur Hans Grünfeld van de VEMW. Het zou leiden tot ontwrichting van de maatschappij. "Als grootverbruikers van gas in de voedingsmiddelen- en verpakkingsindustrie de deuren moeten sluiten kan dat lege schappen in de supermarkt als gevolg hebben. Een onwenselijke situatie."

Daarom roept de directeur de minister op om nu al bij grootverbruikers te informeren wie in zo'n noodsituatie tegen een vergoeding zijn werkzaamheden wil minderen of zelfs staken. Met dat gas kunnen dan bijvoorbeeld woningen, essentiële bedrijven en ziekenhuizen worden verwarmd.

Glastuinbouwers maken zich grote zorgen

Voorzitter Adri Bom van Glastuinbouw Nederland ziet de wanhoop toenemen in de glastuinbouw. In deze sector wordt ook veel gas gebruikt. Door de hoge energieprijzen gaan ook kwekers failliet. En nu komt daar nog een nieuwe zorg bij. Als telers moeten afschakelen, moeten ze tijdelijk sluiten.

"De overheid is sinds begin dit jaar aan het kijken welke bedrijven moeten afschakelen als er echt niks is. Daar wordt binnen de sector naar gekeken. Maar in onze sector kan je eigenlijk niet tijdelijk stoppen met telen. De ene plant kan er wel tegen, maar de ander niet. Dus dat is makkelijker gezegd dan gedaan."

Nachtmerrie voor elke kweker

Voor rozenkweker Marc Koene van SK Roses is het onmogelijk om de deuren tijdelijk te sluiten. "Dat is eigenlijk een nachtmerrie waar je als kweker niet mee geconfronteerd wil worden. Mocht dat ooit gebeuren, zou er een hele hoge vergoeding van de overheid tegenover moeten staan."

Volgens Koene is de sector al tientallen jaren bezig met de energietransitie en wordt er in de glastuinbouw al steeds minder gas verbruikt. Daar wil de sector ook de komende jaren mee doorgaan. "Maar daar hebben we wel de hulp van de overheid bij nodig."