Betalen, of gevoelige informatie komt op straat te liggen. Als bedrijven gehackt worden door cybercriminelen en voor die keuze staan, kloppen ze eigenlijk altijd bij mensen als Pim Takkenberg aan. Hij onderhandelt regelmatig met hackers.

De KNVB maakte vandaag bekend losgeld te hebben betaald aan hackers om te voorkomen dat privégegevens op straat komen te liggen. De organisatie werd in april gehackt. Het gaat onder andere om persoonsgegevens van leden van de KNVB. "Het is buitengewoon serieuze business", zegt onderhandelaar Takkenberg over hackers die het op dit soort organisaties hebben gemunt.

Komt veel voor

Het is voor het eerst dat een bekende organisatie hiermee zelf naar buiten komt. "Ik vind het feit dat er een advertentie is geplaatst echt vernieuwend", vertelt Takkenberg van het cybersecuritybedrijf Northwave. De KNVB deelde het nieuws dat ze hackers hebben betaald vanmorgen in een advertentie in twee kranten.

Northwave helpt bedrijven die slachtoffer zijn geworden van hackers, door onder andere met de hackers te onderhandelen. De hack van de KNVB krijgt veel aandacht omdat het een bekende organisatie is. Maar hacks komen veel voor, vertelt hij. "Er worden dagelijks tientallen bedrijven wereldwijd door dit soort groepen aangevallen."

LockBit

Bij een ransomeware-aanval, waarmee hackers bijvoorbeeld informatie op een computer kunnen versleutelen, zijn vaak meerdere personen betrokken, vertelt Takkenberg. "Van iemand die inbreekt, tot iemand die de hack verder oppakt, tot uiteindelijk iemand die de onderhandelingen doet en de betalingen verder regelt."

De hack bij de KNVB is uitgevoerd door LockBit, een bekende hackersgroep. Ook Northwave heeft veel te maken met deze groep. "LockBit is een van de grootste ransomware groepen van dit moment", vertelt Takkenberg.

Onderhandelen met hackers

De expert ziet vaak dat systemen van bedrijven op slot zijn gezet en dat bedrijven die systemen terug kunnen krijgen door geld te betalen aan de hackers. En dan begint het onderhandelen. "Wij zijn in gesprek met criminelen die onderdeel zijn van een zwaar crimineel netwerk. Het gaat om heel veel geld."

Daarbij wordt met veel belangen rekening gehouden. "Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat de onderhandelingsgesprekken uitlekken, daar hou je rekening mee. Eigenlijk alles wat wij bij ons de deur uitgaat wordt door 3 mensen gecheckt."

Betalen of weigeren?

Of het bedrijf de cybercriminelen uiteindelijk wel of niet betaalt, bepaalt een bedrijf zelf. Welke keuze een organisatie maakt, is per bedrijf verschillend. "Het gaat erom of een bedrijf de organisatie of bijvoorbeeld individuen wil beschermen tegen het openbaar maken van hele gevoelige data."

Takkenberg ziet het regelmatig misgaan als bedrijven besluiten om niet te betalen. "De informatie komt dan naar buiten en bedrijven accepteren dan de gevolgen."

Ransome-aanvallen voorkomen

Wat kan een bedrijf nou doen om niet aangevallen te worden? "Voor een organisatie zijn er een aantal basismaatregelen die ze kunnen nemen om zich specifiek te beschermen tegen een ransomeware-aanval. Als voorbeeld noemt de expert het gebruiken van meerstapsverificatie.

"Dus niet alleen een inlognaam en een wachtwoord, maar ook een tweede wachtwoord." Ook geeft hij de tips om updates vroegtijdig te installeren en te zorgen voor back-ups die ook offline beschikbaar zijn.

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."