radio LIVE
meer NPO start

Waterstof krijgt boost door energiecrisis: 'Van plannen naar actie'

Waterstof krijgt boost door energiecrisis: 'Van plannen naar actie'
Bron: EenVandaag

Door de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis is de ontwikkeling van waterstof in een stroomversnelling geraakt. Volgens velen heeft deze brandstof de toekomst, in Rotterdam maken ze die belofte waar. Hier vaart elke zaterdag een watertaxi op waterstof.

Een bekend gezicht: de geelgekleurde boten bij de Erasmusbrug in Rotterdam. Aan de buitenkant is het niet te zien, maar met één van de vaartuigen is iets bijzonders aan de hand.

Rotterdamse primeur

De taxi vaart namelijk niet op de gebruikelijke diesel, maar op waterstof. Een brandstof die bij gebruik geen CO2 uitstoot. Maarten Fonteijn, initiatiefnemer van de watertaxi op waterstof, vertelt hoe bijzonder dit eigenlijk is. "Het is de eerste waterstofboot in de grootste haven van Europa."

De taxi maakt nauwelijks geluid. Het brullende motorblok heeft plaatsgemaakt voor het zoemende geluid van de waterstoftanks. "Daarnaast komen er alleen maar waterdampen vrij", vertelt Fonteijn. De dieselgeur, die sommigen lekker vinden ruiken en anderen juist vinden stinken, is ook verleden tijd.

Bekijk ook

Brandstof van de toekomst

Als waterstof duurzaam geproduceerd wordt, komt er ook geen CO2 vrij. Volgens velen is waterstof dan ook de brandstof van de toekomst, maar de techniek staat nog in de kinderschoenen.

"De systemen om een boot op waterstof te krijgen bestonden nog niet, dus die hebben we zelf moeten ontwikkelen", vertelt Fonteijn. "De grote uitdaging om het op te schalen is de beschikbaarheid en betaalbaarheid van waterstof."

Oorlog in Oekraïne

Ondanks dat er nog maar op kleine schaal mee wordt gewerkt, zijn er op grote schaal steeds meer veranderingen te zien. En daar speelt de oorlog in Oekraïne een rol in. "Je mag nooit zeggen dat die oorlog ergens goed voor is geweest", vertelt hoogleraar Energiesystemen van de toekomst Ad van Wijk. "Maar als je kijkt wat het voor waterstof heeft betekend, dan is dat een enorme bijdrage aan de verduurzaming van onze energie."

Die verduurzaming is niet alleen te zien bij de watertaxi. Zo rijden er ook steeds meer bussen en vrachtwagens op waterstof en zijn er in de Achterhoek huizen van het gas af en aangesloten op waterstof.

Bekijk ook

Duurzamere binnenstad

Toch moet de komende jaren de belangrijkste stap ergens anders worden gezet, denkt Van Wijk. "In de toekomst gaan we zien dat we overschakelen op waterstof in de industrie. Denk dan bijvoorbeeld aan een bedrijf als Tata Steel."

Naast voertuigen en industrieën ziet Van Wijk ook andere toekomstige toepassingen van waterstof: "Bijvoorbeeld de moeilijk te verduurzamen gebouwde omgeving, zoals op het platteland of in de oude binnensteden."

Blik op de toekomst

Het rondje met de watertaxi is dus het begin van iets veel groters, het laat zien wat er zelfs op kleine schaal nu al mogelijk is.

Zo stimuleert de Rijksoverheid het gebruik van waterstof om ervoor te zorgen dat Nederland in 2050 een duurzaam energiesysteem heeft. Het streven is om over 3 jaar 50 waterstoftankstations te hebben die 600.000 waterstofauto's een jaar lang kunnen laten rijden.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Buigt lokale politiek in Berlicum voor boze inwoners die tegen azc zijn? 'Protest voelde intimiderend voor raadsleden'

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'
Een metro-toestel van vervoersbedrijf RET
Bron: ANP

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Bekijk ook

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Bekijk ook

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Bekijk ook

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."

'Overgebleven' stroom van trams en metro's ergens anders gebruiken om elektriciteitsnet te ontlasten? 'Deel van oplossing'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant