Wat we hebben geleerd van het vaccin voor de Mexicaanse griep: 'Zorg dat de registratie op orde is'

Als er gevaccineerd gaat worden tegen corona moet in elk geval goed worden geregistreerd wie welk vaccin krijgt. Zo waarschuwen bijwerkingencentrum Lareb en de narcolepsie patiëntenvereniging. "11 jaar geleden was het niet waterdicht, dat moet nu wel."

De laatste keer dat er Nederland op grote schaal werd gevaccineerd, was in 2009 toen de Mexicaanse griep rondwaarde. Sporthallen vol kleine kinderen werden ingeënt met het vaccin Pandemrix. Ook veel ouderen, risicogroepen en zorgmedewerkers kregen een prik via de huisarts, de GGD of het werk. Zij kregen meestal een ander vaccin, Focetria.

Niet waterdicht

Agnes Kant is directeur van Lareb, het instituut dat bijwerkingen registreert van geneesmiddelen, waaronder vaccins. Zij ziet graag dat er lessen worden getrokken uit de vaccinatiecampagne rond de Mexicaanse griep. Een van de belangrijkste zaken die wat haar betreft op orde moeten zijn, is de registratie.

"In veel gevallen is de registratie goed gegaan, maar er zijn gevallen waarbij niet te achterhalen viel welk vaccin iemand had gekregen." Dat deed zich vooral voor bij mensen die via hun werk waren gevaccineerd, vertelt ze. "Het grote probleem lag bij de Arbodiensten. Daar zat echt een blinde vlek."

Grote commotie

Ook Joke Storm benadrukt hoe belangrijk het is dat straks goed gaat worden vastgelegd wie welk coronavaccin krijgt. Ze is al jaren betrokken bij de Nederlandse Vereniging Narcolepsie, een patiëntenvereniging voor mensen met de ernstige slaapziekte narcolepsie. Juist onder die groep ontstond grote commotie nadat er een mogelijk verband leek te zijn tussen het vaccin Pandemrix en het ontstaan van de slaapziekte.

"Toen kwamen we er achter dat bij sommige mensen niet duidelijk was of en wanneer ze dat vaccin hadden gekregen. Onze conclusie is dat die registratie niet punctueel genoeg was. Daar schrokken we enorm van", vertelt Storm.

Niet duidelijk welk vaccin

Nienke Hendriks werkte in 2009 als verzorgende in een verpleeghuis. Op aanraden van haar werkgever liet ze zich vaccineren tegen de Mexicaanse griep. Binnen een jaar na de vaccinatie kreeg ze vermoeidheidsklachten. "Via de media hoorde ik over een mogelijk verband tussen het vaccin Pandemrix en de slaapziekte. Ik zat op de bank, de klachten kwamen in beeld en ik dacht 'ja dit is het'."

Uiteindelijk werd ze ook echt gediagnostiseerd als narcolepsie patiënt. Toen ze bij haar werkgever probeerde te achterhalen welk vaccin ze had gekregen moest die haar het antwoord schuldig blijven. Via de Arbodienst die haar en haar collega's had gevaccineerd kwam ze geen stap verder. "Die vertelde me dat alles schriftelijk was bijgehouden en niet lang bewaard."

Veiligheid

De vraag is natuurlijk: gaat dit straks anders als mensen massaal worden ingeënt tegen corona? Vermoedelijk zal opnieuw door verschillende instanties worden gevaccineerd: GGD-en, huisartsen en arbodiensten. Kunnen mensen na jaren nog wel achterhalen welk merk vaccin ze kregen en uit welke batch het komt? Het bijwerkingencentrum Lareb hamert erop bij de overheid dat registratie waterdicht moet zijn, zo vertelt Agnes Kant.

"Ik vind dat dit goed vastgelegd moet worden, en dat niet alleen zorgverleners of wij van Lareb dit altijd kunnen achterhalen, maar ook de patiënt zelf. De kans dat er grote risico's zijn is echt heel klein, maar je wilt het vertrouwen geven dat we er qua veiligheid goed bovenop zitten", vertelt Kant.

Centraal aangestuurd

Joke Storm van de patiëntenvereniging vindt dat de registratie in één hand moet komen. "De registratie moet centraal aangestuurd worden. We gaan met verschillende vaccins te maken krijgen. Er zijn verschillende instanties die dat vaccin bij mensen kunnen toedienen. Maar de registratie zal centraal moeten gebeuren. Bijvoorbeeld door het RIVM."

Het ministerie van Volksgezondheid laat weten dat een goede registratie de volle aandacht heeft. Binnenkort komt minister Hugo de Jonge met zijn vaccinatiestrategie.