meer NPO start

Wat de wapenstilstand tussen Israël en Hezbollah kan betekenen voor oorlog in Midden-Oosten

Wat de wapenstilstand tussen Israël en Hezbollah kan betekenen voor oorlog in Midden-Oosten
In de Libanese kuststad Tyrus is rook te zien na een Israëlische luchtaanval.
Bron: AFP

Het Israëlische kabinet heeft ingestemd met een staakt-het-vuren in Libanon tussen Israël en Hezbollah. De verwachting is dat het akkoord woensdag in zal gaan. "Het houdt een keer op."

De wapenstilstand tussen Israël en Hezbollah gaat voor een periode van 60 dagen in. "Mensen snakken naar een einde aan de bombardementen en het leed."

Veel onduidelijk

Volgens universitair docent conflictstudies aan de Radboud Universiteit Nora Stel is er veel draagvlak onder de bevolking in Libanon voor een staakt-het-vuren. En dat is door de zware bombardementen alleen nog maar toegenomen. "Ze willen koste wat het kost een staakt-het-vuren."

De basis voor een wapenstilstand is resolutie 1701 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Met het aannemen van die resolutie in 2006 kwam er een einde aan de laatste oorlog tussen Israël en Hezbollah. Hoewel Stel ziet dat Hezbollah heeft aangegeven het akkoord te steunen, blijft er nog veel onduidelijk.

Rustperiode

Stel: "De belangrijkste vragen die op dit moment in Libanon leven rondom het bestand gaan in de eerste plaats over wat de terugtrekking van Israël voor Hezbollah betekent. Is dat alleen militair? Kunnen ze wel hun rol in het lokale politieke bestuur behouden?" Over de verdere invulling van het akkoord is nog niet veel bekend.

Tegelijkertijd ziet de universitair docent ook dat de bevolking snakt naar een periode waarin niet continu het gevaar dreigt van bombardementen.

Bekijk ook

Gunstig voor Israël en Hezbollah

Ook universitair docent en expert op het terrein van het Israëlisch-Palestijnse conflict, Peter Malcontent van de Universiteit Utrecht zegt dat de wapenstilstand voor beide partijen goed uitkomt. "Hezbollah heeft eigenlijk niks meer te winnen. Het wordt van alle kanten onder druk gezet door Israël", legt Malcontent uit.

Tegelijk is het ook gunstig voor Israël, gaat hij verder. "In de eerste plaats, is er een meerderheid van de Israëliërs die het eigenlijk ook wel genoeg vindt. In de tweede plaats: je kunt niet door blijven gaan", stelt Malcontent. Zo heeft Israël aangegeven dat ze de doelen van Hezbollah in het zuiden van Libanon wilden vernietigen. Dat doel is inmiddels bereikt. Tot slot ziet Malcontent ook dat de mankracht op begint te raken. "Het houdt een keer op."

Veel bereiken op slagveld

De kans dat er vanavond een akkoord zou komen, was volgens Malcontent en Snel ook zeer aannemelijk. Bovendien kijkt Malcontent er ook niet van op dat er vandaag nog volop werd gebombardeerd.

"Voordat er een bestand wordt gesloten, probeer je zoveel mogelijk nog even op het slagveld te bereiken, want dat is altijd handig", legt de expert uit.

Bekijk ook

Geen vredesakkoord

Maar of het staakt-het-vuren standhoudt, daar zijn beide deskundigen terughoudend over. Snel zegt daarover: "Het zal wel even standhouden. Misschien zelfs wel 60 dagen." Maar inmiddels is volgens haar de huidige situatie heel anders dan in 2006. "Toen hebben we ook al gezien hoe moeilijk het is om uiteindelijk op lange termijn die terugtrekking in ontwapening te garanderen."

Malcontent voegt toe: "Als ze er helemaal van overtuigd zouden zijn aan alle beide kanten dat er nooit meer iets zou gebeuren, dan sloten ze wel een vredesakkoord. Maar dit is een bestandsakkoord van 60 dagen. Niet meer en niet minder."

'Kan zo weer misgaan'

Tegelijkertijd blijven er voor Snel nog veel vragen open: "Hoe gaat Hezbollah 2.0 eruitzien? Hoe gaan we Zuid-Libanon opbouwen? Daar is 8,5 miljard materiële schade. Hoe kunnen de 1,5 miljoen ontheemden terugkeren? Voor Libanon begint het eigenlijk pas nu", ziet de universitair docent conflictstudies.

Malcontent zegt dat zolang er geen definitief vredesakkoord is, kan er ook gemakkelijk weer iets gebeuren. "Ook dat heeft de geschiedenis tussen Libanon en Israël laten zien. En dat kan dus ook in de komende 60 dagen weer misgaan. Het kan goed gaan, maar het kan ook misgaan."

In de Libanese hoofdstad Beiroet zijn opnieuw Israëlische bombardementen gemeld.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant