Volgens kinderrechtenorganisatie Defence for Children is de situatie van zeven gezinnen die het afgelopen jaar uitgezet zijn naar Armenië erbarmelijk. De organisatie onderzocht samen met de Rijksuniversiteit Groningen hoe het de gezinnen vergaat die langer dan vijf jaar in Nederland verbleven zijn. 

In een rapport documenteren ze hoe de gezinnen moeite hebben het leven in het thuisland weer op te pakken. Lucine (17) woont met haar moeder, broertje en zusje in een koude caravan. Naar school gaat ze niet, want ze beheerst het Armeens niet en er is geen geld voor bijlessen. Defence for Children beschrijft in het rapport hoe verschillende kinderen en ouders kampen met psychische problemen. Sommigen hebben volgens het rapport een zelfmoordpoging ondernomen. 

Defence for Children wijt de erbarmelijke situatie aan het feit dat de kinderen al zo lang in Nederland zijn. Uit onderzoek blijkt volgens hen dat het slecht is voor de ontwikkeling van een kind als het na langer dan vijf jaar in Nederland geworteld te zijn, nog uitgezet wordt naar het land van herkomst.  De organisatie zou graag zien dat de regels voor het kinderpardon versoepeld worden zodat kinderen die langer dan 5 jaar in Nederland in een asielprocedure zitten, in Nederland mogen blijven. Via www.helpnu.nl zamelt Defence for Children geld in voor Lucine en andere naar Armenie uitgezette kinderen.

Het kinderpardon, dat in 2013 in werking werd gesteld was bedoeld om dit soort schrijnende gevallen te voorkomen. Er zijn sinds 2013 echter ongeveer 100 kinderen en hun gezinsleden geweest die een verblijfsvergunning hebben gekregen op basis van het kinderpardon. 1240 aanvragen werden afgewezen. In 2016 heeft slechts 1 kind samen met de gezinsleden een vergunning gekregen op basis van het kinderpardon.

Voor de PvdA is het kinderpardon nog steeds een gevoelige kwestie. Op het PvdA-congres afgelopen weekend stemde 94% van de leden voor een verruiming van het kinderpardon. Het kinderpardon moet volgens hen soepeler uitgevoerd worden waardoor er meer kinderen voor in aanmerking komen. Dit komt nu in ieder geval in het verkiezingsprogramma van de PvdA. Of de partij nog iets met deze oproep van de leden gaat doen, nu ze nog in de regering zitten is nog niet duidelijk.

Radio EenVandaag is op reportage bij Reinoud van der Linden, mentor van de 17-jarige Eduard die vorig jaar naar Armenië werd uitgezet. Volgens Van der Linden gaat het niet goed met de licht-autistische Eduard: hij is bang en komt nauwelijks buiten. Daarnaast spreekt hij de taal niet en moet daarom op school weer onderaan beginnen. Van der Linden bewoog hemel en aarde om Eduard in Nederland te houden, zo haalde hij meer dan 40.000 handtekeningen op, maar is daar niet in geslaagd.

Martine Goeman van Defence for Children die meewerkte aan het rapport keerde gisteren terug uit Armenië. Zij pleit ervoor dat de Nederlandse overheid de situatie van kinderen die zijn uitgezet beter in de gaten houdt, en de kinderen ondersteunt bij het wortelen in het land van herkomst. In EenVandaag een gesprek met Goeman en Sjoerd Sjoerdsma, Tweede Kamerlid voor D66, over de verantwoordelijkheid van Nederland voor de naar Armenië uitgezette kinderen.

Ook spreken we met Esther van Dijken, PvdA-lid uit het Groningse Winsum, die zich al een jaar hard maakt voor een ruimer kinderpardon. Zij wil graag dat de PvdA zich nu al, nu ze nog in de regering zitten inzet om de uitvoering van het kinderpardon te versoepelen. Twee weken geleden maakten we deze reportage over de Irakese Anood en Noor, voor wie hoogst waarschijnlijk dit jaar duidelijk wordt of ze terug moeten naar Irak of na acht jaar alsnog een verblijfsvergunning krijgen.

Een paar dagen vrij om te rouwen na het overlijden van een bloedverwant: steeds meer bedrijven bieden het aan. Maar is dat de beste manier om met verlies om te gaan? "Oppakken van dagelijkse activiteit is enorm belangrijk."

Veel meer nieuwe seniorenwoningen bouwen, dat is dé grote uitdaging van nu, volgens wethouder Pieter Paul Slikker. "Dan kunnen mensen zo lang mogelijk op hun eigen plekje wonen, maar heel erg in contact met die gemeenschap en die samenleving."

Wethouder Slikker uit 's-Hertogenbosch ziet dat de bouw van goede seniorenwoningen een oplossing kan zijn voor meerdere grote problemen: de krapte op de woningmarkt, de tekorten in de thuiszorg en de eenzaamheid waar ouderen regelmatig mee kampen.

Gezamenlijke binnenruimtes en wekelijkse borrels

We spreken hem bij een complex met seniorenwoningen waar veel aandacht is voor samenleven met anderen. Bijvoorbeeld in de vorm van gezamenlijke binnenruimtes en wekelijkse borrels.

De gebouwen lijken van buiten misschien op een verzorgingshuis, maar het concept is totaal anders, zegt Slikker. "In een verzorgingshuis word je geleefd op het ritme van de zorg. Hier hou je zelf de regie over je eigen leven. Niemand wil aan het einde van zijn leven geparkeerd worden in een plek waar alleen maar oude mensen wonen en waar je zorg behoeft. Mensen willen met hun poten in de samenleving blijven staan."

'Niet alleen'

Hij gaat verder: "Hier loop je een modern complex binnen met beneden een hele grote ontmoetingsruimte waar jong en oud en de buurt elkaar ontmoet, waarbij je uitgenodigd wordt om gewoon naar de kapper in de stad te gaan, om te gaan biljarten bij de kroeg hier een paar straten verderop."

Het gevoel van saamhorigheid is ook belangrijk voor Jeanine Liethof (65). Zij woont in het Arnhemse Elderburen, waar senioren ook gezamenlijk wonen. "Het gevoel dat ik niet helemaal alleen ben, dat vind ik heel prettig."

'Je drinkt een kopje koffie samen'

"Als ik van m'n werk op m'n fietsje hier bij al de buren de parkeerplaats op fiets, dan denk ik: 'ik ben thuis'", gaat ze verder.

"En niet alleen vanwege deze woning, maar ook vanwege de bewoners hier. In mijn vorige huis groette de buren elkaar niet eens, maar hier is aandacht voor elkaar. Je komt af en toe bij elkaar over de vloer. Je drinkt een kopje koffie samen."

Omzien naar elkaar

Jeanine wil dat de huurdersgemeenschap zich echt voor elkaar inzet. En dat is ook nodig: "Want er zijn hier nog wel meer single dames en heren, ook op oudere leeftijd. Maar dan is het toch wel prettig dat we daar naar elkaar omzien."

"Als we zien dat een bewoner na een aantal dagen nog steeds de gordijnen dicht heeft zitten, dan gaan wij toch wel even aanbellen om te vragen of alles goed is", noemt ze als voorbeeld. "Kijk, dat soort dingen heb je natuurlijk in een misschien andere woonomgeving wat minder."

Noodzakelijk

Slikker benadrukt dat dit soort vormen van gezamenlijk wonen geen hobbyprojecten zijn, maar bittere noodzaak is. "Als we niets doen dan werkt straks 1 op de 4 mensen in de zorg. Dat gaat niet gebeuren, dus we zullen het met elkaar op een andere manier moeten organiseren."

"Ouder worden in je eigen huis, levensloopbestendig wonen, meer gemeenschappelijk wonen en ook een beetje meer zorg dragen voor elkaar", zegt hij tot slot.