Zeebananen, zilte aardappels en zeesla. Pionier Erik Moesker hoopt dat zijn akker tussen de dubbele dijken in Groningen over een jaar vol staat met deze zilte producten. "De verzilting rukt op, we kunnen ons er beter op aanpassen dan het bevechten."
Op een lege akker tussen de twee dijken heeft Erik Moesker een aantal bassins staan waar hij experimenteert met zilte groente. "Zeekraal, zilte aardappels, zeebananen. Ook tomaten en aardbeien smaken veel lekkerder als ze op zoute grond zijn geteeld. Hier zit echt toekomst in", zegt Moesker.
Verzilting neemt toe
De verzilting van de grond neemt toe en dat is niet per se goed nieuws voor de reguliere landbouw. Op zilte grond is het anders telen. Dat merkte ook boer Wiebe Goodijk, die een perceel heeft grenzend aan dat van Moesker.
"Hier groeit niets meer. De aardappels komen niet meer op." Ook hij beseft dat de verzilting van de grond een realiteit is. "Ik dacht dat de mislukte oogst door de droogte van vorige zomer kwam, maar de verzilting van de grond blijkt de oorzaak."
Droogte
Dat is niet alleen iets wat Goodijk opmerkt, het blijkt ook uit onderzoek. "Namens de Waddenvereniging doen we onderzoek naar verzilting. In 2018/2019 zeiden boeren na een mislukte oogst dat het door de droogte kwam. Maar uit een onderzoek van een erkend ingenieursbureau bleek dat de zouthoeveelheden in de grond behoorlijk hoog waren", zegt hoogleraar op het gebied van klimaatverandering Pier Vellinga. Het zoute water dat omhoog kwam door de droogte, belemmerde de groei van de gewassen.
"Na die 2 droge jaren erkende zelfs de ondernemersorganisatie voor boeren LTO: we moeten iets doen. Boeren dachten alles met zoet water op te kunnen lossen. Desnoods met een groter gemaal via het waterschap meer water uit de Rijn halen. Maar je moet andere aardappels gaan verbouwen en anders met het steeds zouter wordende grondwater omgaan", zegt Veilinga.
Lees ook
Kans voor Nederland
Maar de hoogleraar ziet in de zilte grond juist een kans voor Nederland. "Wereldwijd is 10 procent van de landbouwgrond zout. Dat kun je bevechten door steeds hogere dijken te bouwen, maar ook het zoute grondwaterpeil stijgt. Het is slimmer om de verzilting te omarmen, ervan te leren en zout-tolerantere groente te kweken."
"We kunnen hier als Nederland een rol in spelen met al onze landbouwkennis. Laten we nou proberen die zoute grond wereldwijd te gebruiken. We exporteren nu al een zoutere aardappelsoort naar Pakistan en Bangladesh. Als we ons kunnen specialiseren in zaden van zouttolerante gewassen, dan biedt dat ook veel commerciële kansen voor de Nederlandse boeren. Dat zou een geweldige exportmarkt kunnen worden."
'Niet negeren, maar omarmen'
Zilte landbouw wordt maar op een paar plekken in Nederland gevoerd en zit nog in de experimenteerfase. In Zeeland, Friesland en Texel zijn in het verleden al experimenten gevoerd. Ook het project van Erik Moesker is een experiment, maar wel ondersteund door de provincie Groningen. Ontstijgt de zilte landbouw ooit de experimenteerfase of blijft het altijd een niche? Tot nu toe zijn de agrariërs niet van plan vol op zilte landbouw in te zetten.
Maar Moesker denkt wél dat zilte landbouw een blijvertje is: "Zoet water wordt steeds schaarser en dus duurder. We moeten zorgen dat de wal het schip keert." Ook Veilinga denkt er zo over: "We kunnen in Nederland het zoutwaterprobleem negeren, we kunnen het ook omarmen. Laten we experimenteren. Het is nu niet acuut maar dat wordt het wel."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
