De samenwerking binnen Air France-KLM verloopt ruim tien jaar na het samengaan nog steeds uitermate stroef, er is sprake van groot onderling wantrouwen. Beide partijen betichten elkaar ervan het eigenbelang voor te laten gaan op het groepsbelang. Dit blijkt uit een vertrouwelijk rapport in handen van EenVandaag. 

Het gaat om een onderzoek onder 50 managers van Air France-KLM, uitgevoerd in opdracht van de Frans-Nederlandse vakbonden. Reinier Castelein, voorzitter van vakbond De Unie, is geschokt door de resultaten: “De ondervraagde managers twijfelen er zelfs aan of Air France-KLM in staat zal zijn te overleven.”

Tijdbom

De managers zien de toekomst van Air France-KLM somber in. KLM-managers stellen: “Frankrijk is een soort Griekenland maar dan groter. De Franse economie is een tijdbom en Air France is een kleine tijdbom.” Air France-managers zeggen: “Nederlanders voelen zich superprofessioneel, supercool en dat zeggen ze ook. Wij voelen ons de Marokkanen van de Nederlanders. Je kunt wel leuk resultaten najagen en 30% van het personeel wegsnijden maar de werklast komt uiteindelijk op onze schouders te liggen.”

Enorm onderling wantrouwen

Managers van zowel Air France als KLM denken allebei dat de ander uit is op het eigenbelang in plaats van het grotere, gezamenlijke belang. Fransen vinden dat ze competenter zijn dan de Nederlanders: “Bij Air France kijken we naar wat het beste is voor het geheel. Bij de KLM staan de belangen van de KLM voorop”, aldus de Franse managers. Nederlanders vinden dat de Fransen vooral uit zijn op baanbehoud.

Angstcultuur

De ondervraagde managers zouden vooral graag zonder taboes of angst hun mening willen geven. Managers in het onderzoek: “Het is ons verboden de toekomst openlijk te bespreken. Topmanagers zouden moeten luisteren naar de mensen die dit werk elke dag doen. Wanneer krijgen deze mensen de gelegenheid hun visie te presenteren zonder het risico ontslagen te worden?” Vakbondsvoorzitter Castelein van De Unie herkent deze angst: “Medewerkers zijn bang hun mening te geven uit angst voor ontslag.”

Leegroven KLM

Onder de managers Air France-KLM is angst voor de verhoudingen binnen het bedrijf. Castelein: “Zorg ervoor dat de Fransen niet in stilte de komende tijd gaan roven bij KLM. Een van de Franse vakbonden spreekt al letterlijk over de ‘oorlog’ aan KLM-ers.”  De cultuurverschillen tussen Air France en KLM zijn ruim 10 jaar na het samengaan nog steeds onoverbrugbaar, zo blijkt uit het onderzoek. Castelein in EenVandaag: “De Fransen weten nog steeds geen winstgevend bedrijf neer te zetten. Terwijl KLM wel enorme productiviteitsverbeteringen heeft laten zien. De Franse piloten staken het bedrijf bijna kapot."

KLM’s reactie op het Frans-Nederlands onderzoeksrapport

"In de media zijn berichten verschenen over een onderzoeksrapport van Air France-KLM en de onderlinge samenwerking.

Het rapport dat EenVandaag in handen heeft, gaat om een onderzoek onder 50 managers van Air France en KLM, uitgevoerd in opdracht van de Frans-Nederlandse vakbonden, bevat daarmee het sentiment van zowel Franse als Nederlandse collega’s. 

Gezien de discussies van de afgelopen jaren en maanden begrijpen we de verschillende sentimenten en kunnen we de geschetste situaties in het rapport plaatsen. Daar waar het beter moet, maar ook daar waar het wel goed gaat. We nemen deze sentimenten uiterst serieus.

De komende periode zullen we gezamenlijk met Air France en Air France-KLM bepalen hoe we hier lessen uit kunnen trekken en tot verbeteringen komen daar waar dat nodig is. Hierin zullen we uiteraard de diverse scenario’s uit het rapport over hoe verder, ook meenemen."

Update: Air France-KLM kiest ervoor de opdrachtgevers van het onderzoek te laten reageren op ons verzoek om een reactie.

In een telefonisch gesprek met opdrachtgever voor het onderzoek Omnes (samenwerkende vakbonden van Air France en KLM) laten twee vertegenwoordigers (Geoffroy Bouvet, Voorzitter OMNES en Robert Swankhuizen, Voorzitter/President Nederlandse Vereniging van Luchtvaart Technici NVLT) weten de negatieve berichtgeving over het rapport te betreuren. Met het rapport wilde Omnes inventariseren hoe werknemers de samenwerking tussen Air France en KLM ervaren. Volgens hen geeft het onderzoek een beeld van de onderlinge relatie en dient het rapport juist als startpunt om te werken aan oplossingen en verbeteringen. In mei van dit jaar zijn binnen Omnes werkgroepen geformeerd om verbeteringen uit te werken. Voorzitter van de Air France KLM Group Jean-Marc Janaillac heeft beloofd de uitkomsten van de werkgroepen over te nemen en de verbeteringen te willen realiseren.”

In Berlicum werd afgelopen maand verhit gesproken over een mogelijk azc, met een intimiderend protest tijdens een raadsvergadering als kookpunt. Het plan lijkt hierna in de koelkast gezet: is de gemeenteraad gezwicht voor geweld? "Het is heel complex."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."