Wanneer gaan westerse landen voor klimaatschade in Afrika betalen? 'Druk wordt groter'

Afrika draagt maar voor een paar procent bij aan de klimaatschade wereldwijd, maar wordt wel hard geraakt. Al jaren wordt gezegd dat westere landen dat moeten betalen. Maar wanneer gebeurt dat? "De druk wordt groter."

De klimaattop in Afrika is voorbij. De afgelopen 3 dagen was er een top die door Afrikaanse landen zelf is georganiseerd. Ruim 20 Afrikaanse regeringsleiders, wetenschappers en beleidsmakers spraken de afgelopen 3 dagen in Kenia met elkaar over de klimaatcrisis in Afrika.

Honger door klimaatverandering

Een onderbelicht onderwerp tijdens de top was de zogenoemde 'klimaatfinanciering' voor Afrika, vindt klimaatexpert van hulporganisatie OxfamNovib Hilde Stroot. Dat wil zeggen: de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen en droogte, kosten Afrikaanse landen heel veel geld.

"Afrika krijgt alle klappen", zegt Stroot. "Het is het vierde jaar op rij dat er extreme droogte is, dat oogsten mislukken, dat vee uitsterft. Er zijn op dit moment 40 miljoen mensen die in Afrika extreme honger lijden. 1 op de 5 waterputten staat droog. Mensen kunnen 's avonds geen maaltijd op tafel zetten."

De vervuiler moet betalen

Volgens schattingen van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AOB) kosten die gevolgen voor Afrika tussen 7 en 15 miljard dollar per jaar. Dat zouden de geïndustrialiseerde landen betalen, maar die geven tot nu toe niet thuis.

In de slotverklaring vanmiddag kwam wél aan bod dat de vervuiler moet betalen voor de klimaatschade in Afrika, vertelt Stroot. "Daar ben ik heel erg blij mee. De vervuilers zijn onze grote bedrijven die in de afgelopen 30 jaar de emissies hebben uitgestoten", zegt Stroot. "Zo'n 80 tot 90 procent van de emissies komen van rijke westerse landen."

Fonds voor klimaatschade

Er wordt al langer gepraat over een fonds van 100 miljard voor de klimaatschade in Afrika. "En dit jaar is verder bepaald wie daar voor in aanmerking komt en wie dat moet betalen", zegt Stroot.

"Er is ook echt meer druk op gekomen", vertelt ze. Westerse landen worden dus opgeroepen om meer te investeren in Afrikaanse landen.

Dorpen helpen

Maar is dat verstandig, om in een continent te investeren met zoveel onrust? Sinds 2020 zijn er acht staatsgrepen geweest in Afrika. Ook zijn er dictators en de Russische president Poetin heeft veel invloed. En dat ontkent Stroot ook allemaal niet.

"Het is niet allemaal even stabiel, maar je kunt ook met landen die in ieder geval op dit moment doen aan 'good governance', goede afspraken maken", zegt ze. "En wij zeggen ook: betrek het maatschappelijk middenveld erbij, er gebeuren daar echt goede en mooie dingen."

Corruptie

"We houden ook heel erg in de gaten waar die geldstromen heen gaan die op dit moment wel naar Afrika gaan. Een deel van het geld komt goed terecht", zegt Stroot.

Maar een deel dus ook niet. Dat verdwijnt bijvoorbeeld door middel van corruptie. En of je dat helemaal kunt voorkomen, weet Stroot niet, vertelt ze. "Dat is een fenomeen dat niet alleen in Afrika speelt, ook bij ons gebeurt dat.