Waarom wel een foto maar geen naam wordt verspreid van de vrouwenbelager in Utrecht

De politie is hard op zoek naar een man die vrouwen van de fiets trekt in Utrecht. Omdat de zoektocht zo urgent is, is zijn foto al gedeeld en is bekend in welke auto hij rijdt. Hoe maakt de politie deze afwegingen? "Gaat over krijgen van informatie."

Jasper van der Kemp is criminoloog en rechtspsycholoog aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, hij weet veel van hoe de politie te werk gaat bij het opsporen van verdachten. De zaak in Utrecht noemt hij 'alarmerend'. Dat maakt hij op uit het feit dat de politie naast feiten ook een foto snel heeft gedeeld.

Foto delen

Volgens Van der Kemp is het delen van foto's best wel effectief, omdat het veel informatie oplevert. Maar er komen wel ook vaak veel goedbedoelde tips binnen die niet altijd zinvol zijn. "Dus het is ook altijd een beetje een afweging: wat voor informatie geven we vrij en kunnen we dat voldoende afbakenen in ons onderzoek om alle tips die binnen komen goed genoeg te kunnen wegen?"

Een andere reden waarom de politie de foto's deelt, kan zijn omdat ze vermoeden dat de man wil vluchten, legt Van der Kemp uit. Omdat zijn foto breed bekend is, en mensen hem daardoor makkelijker herkennen, lukt dat moeilijker.

Naam niet gedeeld

Waarom de naam van de verdachte niet wordt gedeeld, en zijn foto wel, is niet duidelijk. "Vermoedelijk zijn dat privacy-afwegingen", zegt de criminoloog. Volgens hem herkennen de mensen die de man echt kennen hem in ieder geval, de naam zou alleen iets toevoegen als die heel bijzonder is.

"Als het een algemene naam is dan is het een risico dat mensen die mogelijk op hem lijken, en een vergelijkbare naam hebben, worden aangesproken. Het voegt mogelijk dus niet veel toe."

Fysiek en digitaal zoeken

De zoektocht naar de man vindt zowel fysiek plaats als digitaal, vertelt Van der Kemp. Zo gaat de politie eventueel langs bij bekende locaties van de man, zoals bij vrienden. Maar ze kijken ook met welke auto hij rondrijdt. "Daardoor krijg je een beeld van waar die ongeveer zou kunnen zitten", vertelt hij. "En in regel is er in dit soort situaties vaak een gespecialiseerd team van de politie mee bezig."

Digitaal wordt er ook uitgebreid gekeken. "Is zijn telefoon ergens te traceren, bijvoorbeeld? Weet je dat daar bewegingen aan vastzitten of heeft hij die überhaupt niet meer bij zich? Dat soort dingen worden onderzocht."

'Ex-tbs'er'

De NOS en De Telegraaf melden dat de man een ex-tbs'er is. Als dat zo is, is de politie daar extra alert op, zegt Van der Kemp. "Dat maakt dat je als politie extra scherp bent en deze man dus nog sneller wil vinden dan anders."

Hij vult aan: "En tegelijkertijd zou dat ook verklaren waarom ze heel snel zo'n foto beschikbaar hebben van deze man." Dat komt omdat die dan al in de systemen te vinden is.

Utrechtse serieverkrachter

Of de man ex-tbs'er is of niet, is voor de politie wel een belangrijk gegeven, vertelt de criminoloog. "Tegelijkertijd betekent dat niet veel bij de afwegingen die ze maken om zo'n man te vinden. Het toch gaat over wat daadwerkelijk zinvol is en wat juridisch gezien in dit soort situaties überhaupt mag."

Van der Kemp denkt niet dat eerdere incidenten in de omgeving, zoals de Utrechtse serieverkrachter, invloed hebben op hoe snel de foto's worden gedeeld. Bijvoorbeeld om maatschappelijke onrust tegen te gaan. "Het vrijgeven van een foto creëert ook geen rust natuurlijk, dat laat vooral zien dat de politie bezig is. Dat kunnen ze normaal gesproken ook wel communiceren." Dat kan ook zonder beeld. "Dit gaat echt over het verkrijgen van informatie."

Onder de radar blijven

Van der Kemp vertelt dat er maar kleine kans is dat de man voor lange tijd uit handen van de politie kan blijven. "Het delen van de foto maakt het uitermate lastig om heel erg lang onder de radar te blijven." In Nederland zijn veel middelen om mensen op te sporen, zo zijn er veel camera's die kentekens kunnen registeren.

Daarnaast lukt het volgens Van der Kemp alleen om niet gevonden te worden als er iemand is die voor je zorgt, in je eentje is het erg lastig. "Ik denk dat deze man een redelijk grote kans heeft om snel getraceerd te worden", sluit hij af.