Waarom verdienen de Koerden in Syrië meer steun?

Nederland moet de Koerden in Syrië actief gaan steunen. Dat vindt Joel Voordewind van de Christen Unie. Dit weekend werd duidelijk dat de Amerikanen langer blijven om de Koerden te beschermen en te helpen met de wederopbouw. Voordewind bezocht het gebied eerder en noemt het een van de weinige gebieden met democratie in de regio. Voordewind vindt dat Europa het voorbeeld van Amerika moet volgen en de koerden moet steunen. De steun van de koerden kwam Amerika op felle kritiek van zowel Assad als Erdogan te staan

In het Limburgse Baarlo organiseert de Koerdische politieke partij PYD een conferentie over de toekomst van de Koerden in Rojava, het autonome Syrische Koerdistan. De belangrijkste vraag is misschien wel: wat gaat er gebeuren nu de strijd tegen IS is gewonnen? En hoe groot is de kans op een nieuw gevecht om het gebied Rojava?

In Rojava vindt de laatste jaren een opmerkelijke experiment plaats. Er wordt gebouwd aan een nieuwe maatschappij waarin wijkraden de macht hebben en zichzelf besturen. Ook staat gelijkheid van mannen en vrouwen hoog in het vaandel. De grote ideoloog achter deze omwenteling is PKK-leider Abdullah Öcalan, door een groot deel van de wereld als leider van en terroristische organisatie beschouwd. Rojava wordt bestuurd door de PYD, die al dertig jaar een guerrilla voert tegen het Turkse leger voor een eigen staat.

In de tang van Erdogan en Assad

Aram Hasan is een vluchteling uit Rojava. Hij werkt inmiddels als psychiater in Nederland en begeleidt vluchtelingen. Volgens Hasan is de “angst onder de Koerden groot om opnieuw slachtoffer te worden van de Syrische president Assad en zijn Turkse ambtsgenoot Erdogan.”

De Turkse president Erdogan beschouwt Syrisch Koerdistan al jaren als een broeinest van terrorisme, dat uitgeroeid moet worden. Hij is bang dat het democratische experiment in Rojava navolging krijgt in Turkije. Volgens de Turkse regering komen Amerikaanse wapens vanuit Rojava in handen van de PKK in Turkije.

De Nederlands-Koerdische Zozan, is geboren in Rojava. Zij betreurt het dat Europa en VS hun ‘revolutie’ nooit hebben erkend. Terwijl in Rojava alle groeperingen, Christenen, Koerden, Arabieren en Arameeërs al 5 jaar met elkaar in vrede leven. “Er gaat al 5 jaar lang een dreiging uit van Erdogan. Hij voert indirect oorlog via IS. Achter de oorlog in Kobani zit Turkije. Europa en VS knepen de ogen dicht vanwege het vluchtelingenakkoord.  We zijn niet bang voor Erdogan. Als niemand ons steunt, dan doen we het wel alleen. Een aanval zullen we niet accepteren.” De vraag is ook of de Syrische President Assad de Koerden in het noorden met rust zal laten. Of zal hij heel Syrië willen controleren?

Rob Vreeken, journalist bij de Volkskrant, gaat uit van het laatste scenario. Vreeken is zelf in Rovaja geweest. Hij raakte gefascineerd door deze prille samenleving-in-wording. “Assad heeft duidelijk gemaakt dat hij heel Syrië terug wil hebben onder zijn gezag. De Koerden zijn 'verraders', door een buitenlandse macht gesteunde lieden die hetzelfde lot wacht als Islamitische Staat.”

Steun van VS

Door de Amerikanen werden de Koerden als zeer effectieve bondgenoot in de strijd tegen IS gezien. De VS leverde hen wapens en verleende luchtsteun.

Joël Voordewind, Kamerlid van de ChristenUnie heeft al meerder malen aandacht gevraagd voor de positie van de Koerden in Rojava. Hij maakt zich boos dat de Koerden niet betrokken werden bij de besprekingen in Génève. “Ik wilde dat Europa en Nederland de Koerden zouden steunen in hun strijd tegen IS. Maar Bert Koenders wilde dat niet, uit angst om de Turkije-deal in gevaar te brengen.”

Voordewind wil dat Rojava bescherming krijgt en een autonome regio blijft. “Verschillende groeperingen leven daar vreedzaam samen en hebben een vertegenwoordiging in het parlement. Washington moet haar steun voortzetten, maar het blijft helaas verdacht stil van die zijde.”

Asam Hasan ziet maar één oplossing. “We moeten doorbouwen in Rojava. Niets doen is geen optie. We moeten militair sterker worden. Het is in ieders belang dat Rojava blijft bestaan, want alle groepen leven daar vreedzaam met elkaar. De EU en VS zullen dat hopelijk inzien. IS ideologie is niet verdwenen en kan weer elk moment opduiken. De VS zal daarom wel in Syrië aanwezig willen blijven.”