Op het Griekse eiland Lesbos zitten zo'n 14.000 vluchtelingen, waarvan het grootste deel in kamp Moria. Dat werd eerder deze week verwoest door een grote brand. "Dit is het afvoerputje van Europa."

In Moria, een van de twee vluchtelingenkampen op Lesbos, brak deze week een grote brand uit. Ruim 13.000 vluchtelingen hebben daardoor geen dak meer boven hun hoofd. Zij zwerven over het eiland. Moria is een 'hotspot' voor vluchtelingen die vanuit Turkije Europa willen bereiken. Onder andere omdat Lesbos heel dichtbij Turkije ligt. Met het toenemende aantal vluchtelingen dat op het eiland aankomt, wordt het probleem elke dag groter. Ze kunnen niet terug, maar ook niet naar het vaste land.

Moria als 'hotspot'

Lesbos is het populairste eiland voor vluchtelingen die de oversteek maken vanuit Turkije, omdat het dichtbij Turkije ligt. Iedere vluchteling die op Lesbos aankomt, moet eerst langs het aanmeldcentrum in Moria voor een zogeheten basisregistratie. "Daar worden de papieren, zoals paspoorten gelezen en worden mensen geregistreerd in het systeem", vertelt Evita Bloemheuvel van Vluchtelingenwerk Nederland.

"Met een beetje mazzel worden sommigen overgeplaatst naar het andere kamp op Lesbos, Kara Tepe. Daar is alles vrij goed geregeld, omdat de lokale gemeenschap betrokken is. Er slapen geen mensen in tenten, maar in cabines. En er wordt beter voor eten gezorgd." In Kara Tepe is plek voor 1000 vluchtelingen, waardoor dit geen alternatief is voor Moria. "Het gevolg is dat Moria het afvoerputje geworden is. Je krijgt een kamp met daaromheen allemaal hutjes, omdat het niet meer past wordt het steeds verder uitgebreid."

Lesbos

Trage asielprocedure

"De ontzettend trage asielprocedure in Griekenland is een van de redenen waardoor het vastloopt op Lesbos en het aantal vluchtelingen neemt alleen maar toe", constateert Bloemheuvel. "Asielzoekers vertelden dat ze soms na een jaar nog nooit in aanmerking waren gekomen voor een aanmeldgesprek. Ze waren nog steeds in afwachting van een eerste gesprek."

"Mensen zitten gerust twee jaar onder schrijnende omstandigheden in kamp Moria door een groot gebrek aan capaciteit. Er zijn onvoldoende asieladvocaten die de gehoren kunnen uitvoeren." Bloemheuvel denkt dat dit doelbewust gedaan wordt. "Griekenland doet er alles aan om asielaanvraag zo min mogelijk aantrekkelijk te maken. Als afschrikkende werking." Het land wil niet alleen verantwoordelijk zijn voor alle vluchtelingen, maar dat alle Europese landen hier hun verantwoordelijkheid in nemen.

Mislukte Turkije-deal

In 2016 werd in de 'Turkije-deal' besloten dat Turkije geen vluchtelingen meer door zou laten reizen naar Griekenland. Mensen die wél naar Griekenland kwamen, werden teruggestuurd naar Turkije. In ruil daarvoor zou de Europese Unie erkende vluchtelingen opnemen. Turkije kreeg 6 miljard om de vluchtelingen zelf op te vangen.

Maar de deal mislukte totaal, want in 2019 bleek dat er in de eerste 3 jaar maar 2.500 vluchtelingen waren teruggebracht naar Turkije. Terwijl er gedurende die tijd bijna 70.000 mensen aankwamen in Griekenland. Door de langzame asielprocedure in Griekenland zat het merendeel vast op het eiland. Vlak na de deal besloot een Griekse rechter ook dat Turkije geen veilig land was om naar terug te gaan.

info

Uit cijfers van de laatste week van augustus blijkt dat meeste vluchtelingen die nu op Lesbos zitten Afghaans zijn (76 procent). 7 procent van de mensen komt uit Syrië en 7 procent uit Congo. Van alle vluchtelingen zijn 23 procent vrouw, 38 procent man en 39 procent kinderen.

Slechte omstandigheden

Met een bezorgde blik kijkt Bloemheuvel naar het afgebrande kamp Moria. "Griekenland kan het al jaren niet aan. Er zijn wat noodtenten, maar lang niet genoeg voor iedereen. Er slapen heel veel mensen op straat en er is ook weinig voedsel of water ter beschikking."

Gisteren werd bekend dat Nederland 100 migranten uit Lesbos hierheen haalt, waaronder 50 kinderen tot 14 jaar. Dat is een beschamende toezegging, volgens VluchtelingenWerk. "Er zitten veel haken en ogen aan. De overheid heeft een grens gesteld, door alleen kinderen van onder de 14 jaar oud op te nemen. Terwijl er ook veel minderjarigen van 15, 16 en 17 jaar zitten in kamp Moria." Bloemheuvel ziet het daarom als een waardeloze deal.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.