tv LIVE
meer NPO start

Waarom protesten in Georgië doen denken aan die in Oekraïne van 10 jaar geleden: 'Vechten al eeuwen voor onze vrijheid'

Waarom protesten in Georgië doen denken aan die in Oekraïne van 10 jaar geleden: 'Vechten al eeuwen voor onze vrijheid'
Protesten in Georgië
Bron: EPA

Georgië staat op de rand van de afgrond. Dat zeggen de demonstranten die in het hele land massaal de straat op gaan. De nieuwe regering keert zich af van Europa en wil de banden met Rusland juist aanhalen. Tot woede van een groot deel van de bevolking.

Marty draagt de Georgische vlag om haar schouders: "Rusland wordt altijd al gezien als de vijand en de bezetter van Georgië. En nu proberen ze Georgië in Rusland te veranderen door Russische wetten in te voeren."

Kruispunt in de geschiedenis

De harde reacties door de politie, waaronder geweld tegen arrestanten en journalisten, hebben de boosheid onder de bevolking alleen maar vergroot. "Het zit nu wel in een soort escalatiespiraal en waar dat precies eindigt is een beetje de vraag", zegt Oost-Europadeskundige Marina Ohanjanyan van Instituut Clingendael.

"Dit wordt echt gevoeld als een soort kruispunt in de geschiedenis van Georgië. Wat dit protest zo anders maakt, is de schaal", legt ze uit. "Er zijn veel meer mensen op de been dan voorheen, en het verspreidt zich naar andere steden en dorpen. Bovendien is de stemming veranderd; het is grimmiger en strijdbaarder. Mensen lijken vastbesloten om op straat te blijven."

Bekijk ook

Demonstranten laten zich niet wegjagen

"Het is eng om je vrienden in elkaar geslagen te zien worden", vertelt Marty. "Ik kan er niets tegen doen en ben bang dat het uit de hand loopt. Maar misschien is het nodig als we willen winnen."

Al een week lang gaan tienduizenden mensen elke avond de straat op, terwijl de politie hard ingrijpt met traangas en geweld. Maar de demonstranten laten zich niet wegjagen. Ze beseffen wat er op het spel staat.

EU-pad in de ijskast

Volgens Ohanjanyan heeft het te maken met een uitspraak van premier Irakli Kobakhidze. Hij zei afgelopen week dat het EU-pad van Georgië voorlopig in de ijskast komt, tot in 2028. "En dat lijkt de laatste druppel te zijn geweest die de Georgiërs vrij massaal op de been heeft gebracht tegen de regering. "

De afgelopen twintig jaar strijdt het land voor meer vrijheid en democratie en zoekt het steeds meer aansluiting bij Europa. 80 procent van de bevolking is daar voor, maar de nieuwe regering breekt met die koers. De media, de oppositie en de rechterlijke macht worden aan banden gelegd in Georgië, zoals ook in Rusland gebeurde. Jonge mensen zien hun toekomst in rook opgaan.

Bekijk ook

'Ze geven niet om mensen'

"Mijn generatie wil bij Europa horen en vrijheid van meningsuiting hebben en zelf kunnen kiezen", zegt de 32-jarige muzikant Georgy. "Gewoon de basis. Helaas gaat onze corrupte regering een andere kant op. Ze geven niet om mensen."

10 jaar geleden stond Oekraïne op hetzelfde kruispunt. Aanhoudende protesten op het Maidan-plein leidden toen tot nieuwe verkiezingen. En uiteindelijk tot de grootschalige oorlog met Rusland. De vraag is of Georgië ook die kant op gaat.

'We zijn er aan gewend'

Georgy is daar niet bang voor: "Ik denk niet dat het echt oorlog wordt. Aan de andere kant: we zijn er aan gewend. We vechten al eeuwen voor onze vrijheid en ons voortbestaan."

"De vraag is of Rusland bereid is ook echt iets te doen in Georgië", legt Ohanjanyan uit. "En dat is een moeilijke vraag op dit moment. Want we hebben natuurlijk gezien dat Rusland op verschillende manieren kan reageren op dergelijke revoluties. Van geen inmenging tot aan volledige militaire inval en alles daartussen."

Waarom protesten in Georgië doen denken aan die in Oekraïne van 10 jaar geleden: 'Vechten al eeuwen voor onze vrijheid'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Elisa zit met 174 anderen in burgerberaad over klimaat: 'Als ze maar serieus worden genomen'

Elisa zit met 174 anderen in burgerberaad over klimaat: 'Als ze maar serieus worden genomen'
Elisa van der Linden neemt deel aan het Nationaal Burgerberaad Klimaat
Bron: EenVandaag

Elisa zet haar schaarse vrije tijd in om mee te doen aan het Nationaal Burgerberaad Klimaat. Ze doet graag mee, maar is bang dat de politiek weinig met de opbrengsten gaat doen. "Meestal luisteren politici niet echt naar burgers, ze doen alsof."

175 burgers starten vandaag met het burgerberaad. Het komende halfjaar buigen ze zich tijdens zes bijeenkomsten over de vraag: hoe kunnen we eten, spullen gebruiken en reizen op een manier kan die beter is voor het klimaat?

Elisa ziet veel verspilling

Elisa van der Linden ziet mogelijkheden. Als verpleegkundige in de ouderenzorg verspilt ze veel voedsel en materialen. Noodgedwongen, door de strenge voedselveiligheidsregels, om bijvoorbeeld voedselvergiftiging te voorkomen. "Die strenge regels verplichten ons om etenswaren weg te gooien die nog goed zijn."

"Soms koken we op een dag te veel voor de mensen. Want dan blijkt niet iedereen evenveel trek te hebben als de dag ervoor. Maar dat extra eten moeten we dan weggooien. Terwijl het de dag erna natuurlijk ook nog prima is", vertelt ze.

Naar beneden krijgen

Ook worden er volgens de verpleegkundige veel materialen nog steeds na één keer weggegooid. "De Nederlandse zorgsector draagt mede daardoor voor zo'n 7 procent bij aan de CO2-uitstoot. Dat is bizar veel."

Als lid van het burgerberaad Klimaat hoopt Elisa dat percentage naar beneden te krijgen. "Ik ga pleiten voor aanpassingen in de wet, zodat bijvoorbeeld ongebruikte maaltijden langer bewaard kunnen worden."

Bekijk ook

Afspiegeling van samenleving

In totaal doen er dus 175 Nederlanders mee aan het Nationaal Burgerberaad Klimaat. "Ze zijn door een dubbele loting geselecteerd", zegt voorzitter Nienke Meijer.

"Eerst is er door loting een groep van 4.000 mensen geselecteerd. Zij kregen een uitnodiging in de brievenbus", legt ze uit. "Degenen die op deze uitnodiging ingingen, deden mee aan een tweede loting. Zo zijn we erin geslaagd om het burgerberaad een afspiegeling te laten zijn van de samenleving."

Praten in werkgroepen

In werkgroepen zullen de leden regelmatig bij elkaar komen om met deskundigen te spreken en veldbezoeken te doen. "De gesprekken vinden plaats onder begeleiding van gespreksleiders, met gelijke spreektijd voor iedereen", vertelt Meijer.

"In de eerste drie weekenden wordt vooral kennis opgedaan, in de laatste drie weekenden wordt gewerkt aan het formuleren van concrete, uitvoerbare aanbevelingen voor het kabinet", gaat de voorzitter verder. "Daarna blijft de groep nog een jaar bij elkaar om te monitoren wat er door de politiek met hun advies wordt gedaan."

'Hopelijk niet voor bühne'

Daar heeft Elisa zin in, maar tegelijkertijd is ze ook bang dat het allemaal alleen maar 'voor de bühne' is. "Meestal luisteren politici niet echt naar burgers, ze doen alsof. En daarna trekken ze gewoon hun eigen plan. Dus ik hoop echt dat onze adviezen niet linea recta in een la belanden. Dat zou kwetsend zijn en een averechts effect hebben. Want dan haken mensen helemaal af."

Ook gedragsonderzoeker Willemijn Vermeer hoopt dat politici het werk van het burgerberaad serieus zullen nemen, zoals in Ierland, waar sinds 2016 al meerdere succesvolle burgerberaden zijn georganiseerd. Het leidde daar tot de legalisering van abortus, verhoging van de CO2-belasting en de verbetering van het openbaar vervoer in Ierland.

Bekijk ook

Politieke moed

"De kracht van deze burgerberaden ligt in het feit dat burgers samen oplossingen bedenken met een verrassende insteek en oog voor haalbaarheid", vertelt Vermeer, die aan de Hogeschool van Amsterdam werkt. "Het kan dus werken en het vertrouwen in de democratie helpen herstellen. Als politici maar moedig genoeg zijn om de adviezen over te nemen."

"Anders blijft het bij een symbolische exercitie, waardoor de kloof tussen burger en politiek alleen maar groter wordt", waarschuwt ze. "Het laatste wat je wil is nog meer cynisme." Een burgerberaad kan volgens haar juist helpen bij het verminderen van polarisatie in de samenleving.

De 'stille meerderheid'

"De discussie rondom klimaatverandering wordt door veel mensen als gepolariseerd ervaren, omdat de extremen het debat domineren", zegt Vermeer. "Het zijn of de klimaatactivisten op de A12 of de klimaatsceptici die het podium pakken. Maar we horen maar weinig van de 'stille meerderheid'. Deze groep krijgt nu een stem in het burgerberaad, waardoor de nuance in de samenleving beter zal worden vertegenwoordigd."

Natuurlijk kunnen niet altijd alle adviezen worden opgevolgd, gaat ze verder. "Dat gebeurt ook niet in Ierland. Maar als bepaalde voorstellen niet worden overgenomen, dan moeten politici helder uitleggen wat de reden is. Burgers zijn niet naïef; ze begrijpen heus wel dat niet alles mogelijk is, zolang ze maar serieus worden genomen."

Bekijk ook

Oprechte houding

Voor Elisa is zo'n oprechte houding van politici inderdaad cruciaal. "Ik steek mijn energie in dit burgerberaad, terwijl ik het best druk heb, voornamelijk met werk. De tijd waarin ik van mijn werk kan bijkomen, gebruik ik nu om mee te doen aan dit burgerberaad."

"Ik zou het heel erg vinden als straks blijkt dat er niets met onze adviezen gebeurt. Dit is onze kans om samen het verschil te maken. Het klimaat kan niet wachten. Maar het hangt allemaal af van wat de politiek met onze stem doet."

'Belangrijk instrument'

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei laat weten het burgerberaad te zien "als een belangrijk instrument om een breed scala aan meningen en perspectieven uit de samenleving te horen en het draagvlak voor klimaatbeleid te vergroten. Want door het burgerberaad krijgt de 'stille meerderheid' een stem, inclusief mensen die zorgen hebben of twijfels over het klimaatbeleid."

"Natuurlijk werken we al met opinieonderzoeken, maar het unieke aan het burgerberaad is dat deelnemers fysiek bij elkaar komen en samen onderzoek doen", gaat Hermans verder. "Ze geven niet alleen hun mening, maar verkennen ook samen de consequenties van bepaalde keuzes. Het kabinet zal alle adviezen van het beraad zorgvuldig bestuderen. En als we een bepaalde aanbeveling niet overnemen zullen we dit goed motiveren."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Donald Trump wil Canada dwingen om illegale migratie naar VS in te perken: 'We zien hier aan de grens een enorme toename'

Donald Trump wil Canada dwingen om illegale migratie naar VS in te perken: 'We zien hier aan de grens een enorme toename'
Verslaggever Tom van 't Einde met sheriff David Favro
Bron: EenVandaag

Het kwam als een grote verrassing toen Donald Trump bekendmaakte dat hij Canada wil straffen met hoge importtarieven omdat het buurland in zijn ogen niet genoeg doet om illegale migratie te stoppen. Aan de grens merken ze dat het aantal migranten stijgt.

In het ijzige Noorden van de Verenigde Staten zijn ze blij met de harde opstelling van de aanstaande president. Ze merken daar al jaren dat steeds meer migranten gebruikmaken van een nieuwe route, die niet via Mexico maar via Canada loopt.

Te zien op wildcamera's

Sheriff Terry Rowe woont vlak bij de grens in het kleine stadje Champlain in de staat New York. Hij ziet op de wildcamera's die hij in het bos bij zijn huis heeft hangen hoe mensen proberen de Amerikaans-Canadese grens over te steken.

"Ik heb ze eigenlijk opgehangen om het wild te zien dat hier voorbij komt", vertelt hij. "Ik zie herten en vossen, maar sinds 2 jaar zie ik ook steeds vaker migranten."

'Enorme toename'

De aantallen illegale migranten die hier de grens oversteken zijn nog niets vergeleken bij wat er via Mexico de grens overkomt, maar ze stijgen snel. En dat is ook niet zo gek: bij de grens met Canada staan namelijk geen hoge hekken en is er amper grensbewaking. Je kunt via het bos of het maïsveld simpelweg de Verenigde Staten binnenlopen.

"We hebben inmiddels mensen uit vijftig verschillende landen geteld", vertelt de sheriff van Clinton County. Hij neemt ons mee op patrouille langs de grens. "Ik denk dat mensen hebben ontdekt dat er een makkelijke manier is om ons land binnen te komen. We hebben een enorme toename gezien in de afgelopen jaren."

Bekijk ook

Als toerist naar Canada

De migranten vliegen rechtstreeks naar Canada - waar het gemakkelijk is om als toerist binnen te komen - en laten zich dan naar de grens brengen, waar ze bepakt en bezakt oversteken. Favro neemt ons mee naar een van de plekken waar veel migranten het land binnenkomen. Er liggen een paar betonblokken waar je zo overheen stapt. Die houden geen mensen tegen, maar wel auto's.

"We hadden steeds vaker migranten die met auto's door het maisveld de grens overstaken." Als we er zijn ligt er een dik pak sneeuw en waait het hard, waardoor de gevoelstemperatuur laag is. Veel migranten die hier de grens oversteken, raken dan ook onderkoeld en hebben hulp nodig. Bewoners ontdekken regelmatig migranten die in een schuur proberen op te warmen of vinden ze zelfs in hun huiskamer.

'Minder veilig voelen'

"Het zorgt ervoor dat mensen zich hier niet meer zo veilig voelen als vroeger, ook al hebben we tot nu toe geen negatieve ervaring met migranten gehad", zegt Favro. "De meesten proberen hiervandaan zo snel mogelijk naar New York City te komen."

Iets verderop langs de grens ontmoeten we Liz Fewster. Ze is haar oprit aan het vegen en werkt als ambulanceverpleegkundige. "Ik woon hier al 40 jaar en we hoefden nooit de deur op slot te doen. Inmiddels doen we dat wel, en heb ik voor de zekerheid zelfs een pistool gekocht."

Bekijk ook

'Ik merk nu al verschil'

Liz zegt vooral medelijden te hebben met de migranten die de grens overkomen. "Je herkent ze al snel als ze hier met rugzakken langs de weg lopen, en het worden er steeds meer." Ze is blij dat Trump belooft om illegale migratie moeilijker te maken. "Het is hoog tijd dat er iets gebeurt."

Ook sheriff Favro vindt het de hoogste tijd. "Ik ben niet tegen migratie, maar ze moeten zich wel aan de regels houden." Hij heeft goede contacten met zijn collega's in Canada, maar vindt het terecht dat Trump het buurland hard wil aanpakken. "Ik merk nu al dat het een verschil maakt. Ik heb zo overleg met de Canadese politie over wat we kunnen doen om de migranten eerder tegen te houden. Ze voelen nu dat Trump bijna aan de macht is en daar ben ik blij mee."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant