radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom liep Michael P. zo vrij rond?

Waarom liep Michael P. zo vrij rond?

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft een gevangenisstraf van 28 jaar en TBS behandeling geëist tegen de verdachte op de moord van Anne Faber, Michael P. TBS is noodzakelijk, omdat hij  verminderd toerekeningsvatbaar zou zijn, aldus het OM.   Met de uitspraak komt er een einde aan de strafzaak (behalve als er nog hoger beroep wordt aangetekend). Maar wat nog moet beginnen is de discussie over het behandeltraject van Michael P. 

Want waarom had Michael P., die nog niet in de fase van voorwaardelijke invrijheidsstelling zat, al zo veel vrijheid? Hoe was het mogelijk dat hij op de dag van de moord meerdere keren urenlang het terrein kon verlaten zonder dat er zicht was op zijn activiteiten? En, hij werd behandeld, maar wat stelde die behandeling dan concreet in?

TBS of gewoon gevangenis

Michael P. verkracht in 2010 twee meisjes op gewelddadige wijze. Omdat hij medewerking weigerde bij het persoonlijkheidsonderzoek in het Pieter Baan Centrum, ontliep hij TBS behandeling. De vader van Anne Faber liet eerder in een interview met de Volkskrant zijn ongenoegen blijken: de rechter  had de signalen die er waren beter moeten onderzoeken. De rechter legt hem uiteindelijk 11 jaar gevangenisstraf op zonder TBS behandeling.

Michael P. wil zelf behandeld worden

Michael P belandt in een gewone gevangenis in Roermond. Daar geeft hij zelf aan dat hij wil worden behandeld voor zijn drugs- en agressieproblematiek. Hij wordt overgeplaatst naar het Penitentiair Psychiatrisch Centrum in de gevangenis van Vught. Daar starten ze een behandeling. Volgens forensisch psycholoog en onderzoeker Wineke Smid verschilt een behandeling binnen gevangenismuren wezenlijk van de TBS behandeling. Belangrijkste is de factor tijd, zo zegt ze:

“De gevangenisstraf is hoe dan ook eindig. Bij TBS kan een behandeling worden verlengd als er te weinig vooruitgang is. Dat kan in de gevangenis niet, daar komt de verdachte hoe dan ook vrij. Als iemand aangeeft te willen worden behandeld, probeert men er dan het beste van te maken. Maar je weet dat een verdachte uiteindelijk gewoon op straat komt, of  de behandeling nou aanslaat of niet.”

Michael P. gaat al vroeg met verlof

Wie kiest voor behandeling in de gewone gevangenis heeft nog een bijkomend voordeel. Onderdeel van behandeling is resocialisatie, meestal in de vorm van begeleid verlof en later onbegeleid proefverlof. De gevangene krijgt daardoor de kans om al vroeg in zijn gevangenisstraf weer naar buiten te gaan, want een behandeling kan al worden opgestart op de helft van je gevangenisstraf. Dat is precies wat er is gebeurd bij Michael P.  

Zijn behandeling start maar het PPC krijgt uiteindelijk onvoldoende zicht op zijn problemen. Hij wordt overgeplaatst naar een forensische kliniek in en Dolder. Daar zou een persoonlijkheidsonderzoek en een intelligentiebepaling plaatsvinden. En er zou worden gewerkt aan zijn resocialisatie. 

P. kreeg veel vrijheden

Eenmaal in de kliniek belandt P. na een paar maanden in een lichter regime. Tijdens de zitting stellen de advocaten van Michael P. dat er nauwelijks behandeling was in Den Dolder. Hij sprak 1 uurtje per week met een behandelaar. Voor de rest genoot hij vele vrijheden, mocht het terrein af, deed een hoveniersopleiding en ging op begeleid, en later, onbegeleid verlof.

Hoeveel vrijheden hij genoot blijkt op de dag van de moord. Hij zal die dag meerdere keren het terrein urenlang verlaten, zonder dat met weet waar ie precies is. Als hij Anne ‘s avonds heeft verkracht en om het leven brengt, is ‘ie precies op tijd, om 22.00 uur, weer terug.  Ook stelt Michael P. op de zitting  dat hij zijn behandelaars makkelijk om de tuin leidt. Hij zegt  bijvoorbeeld dat het goed gaat, maar in werkelijkheid worstelt hij nog steeds met zijn drugsverslaving en snuift hij regelmatig Ritalin.

‘Vrijheden zijn onderdeel van de behandeling’

Forensisch psychologe Wineke Smid kent de concrete zaak niet, maar in zijn algemeenheid wijst ze er op dat vrijheden onderdeel zijn van behandeling. Hij zou hoe dan ook vrijkomen en dan kun je hem in zijn behandeling maar beter later wennen aan zijn toekomstige vrijheid.

De kliniek kan natuurlijk ook zeggen, we behandelen hem niet en laten hem pas vrij als zijn straftijd er op zit, maar dan laat je iemand onbehandeld naar buiten gaan. En daar is de maatschappij ook niet beter mee af.”

De verdachte ontliep TBS

Michael P. ontliep TBS, omdat P. niet meewerkte. De zaak maakt duidelijk wat het probleem is,  zegt Smid. Psychiaters kunnen nu pas TBS adviseren als ze een stoornis hebben geconstateerd. Smid wil de wet veranderen. Als je een hoog risico op herhaling constateert moet je al TBS kunnen opleggen.

“Het zo zijn mooi zijn als we dat kunnen veranderen,  zodat we mensen voor tbs selecteren die hoogste riscio hebben en dat we niet prat gaan op de stoornis die iemand  moet hebben. Het gevaar op recidive is namelijk goed te bepalen, of iemand nou meewerkt of niet.  Je moet de wet aanpassen, zodat stoornis en risico loskoppelt.”

Meerdere onderzoeken naar de kliniek

Op dit moment lopen er meerdere onderzoeken naar zowel het detentietraject als de kliniek waar Michael P. verbleef. Waren zijn vrijheden wel legitiem? En is zijn behandeltraject volgens de regels verlopen.
 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen
Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant