radio LIVE
meer NPO start

Waarom je je stem bij de verkiezingen niet moet laten afhangen van advertenties

Waarom je je stem bij de verkiezingen niet moet laten afhangen van advertenties
Partijleiders bij het RTL Verkiezingsdebat in 2019
Bron: ANP

Vanwege corona voeren politieke partijen hun verkiezingscampagne vooral online, vaak gericht op een specifieke groep mensen. De kans is groot dat daardoor niet alle informatie jou bereikt. Zo zorg je dat je toch goed geïnformeerd bent.

"Als er door corona weinig mensen in de trein zitten, heeft het weinig zin om posters op te hangen op stations", zegt campagneleider Maarten Hijink van de SP. "Daarom gaat er dit jaar meer budget naar de online campagne." Het geld dat de partij niet kan uitgeven op straat, geeft ze uit aan advertenties via YouTube, Instagram en Facebook.

Vertekend beeld

En daar is de SP niet de enige in, alle partijen doen hun best kiezers te behouden en winnen via socialmediaplatforms. Voor de meeste partijen is Facebook nog steeds het belangrijkste online platform voor het verspreiden van advertenties, vertelt onderzoeker Tom Dobber aan de Universiteit van Amsterdam. Hij bestudeert de online advertenties van politieke partijen.

"Op Facebook wordt er vaak gebruik gemaakt van targeting: zo worden partijstandpunten over de zorg bijvoorbeeld gericht aan mensen die in de zorg werken, en komen berichten over de AOW-leeftijd alleen bij ouderen terecht. Het nadeel hiervan is dat er een vertekend beeld kan ontstaan van de prioriteiten van politieke partijen." Ook zorgt Facebook ervoor dat berichten van politieke partijen vooral terechtkomen bij kiezers die op voorhand al geïnteresseerd zijn in die partij.

Lees ook

Op maat gemaakte advertenties

"Wat kiezers niet weten, is dat veel van die advertenties voor kiezers op maat zijn gemaakt", zegt onderzoeker Dobber. Als je dan een advertentie van een partij op internet voorbij ziet komen denk je misschien: 'O, dit onderwerp vindt de partij belangrijk', maar in werkelijkheid is het dan een onderwerp dat vooral jíj belangrijk vindt. Daarmee hoopt een partij je aan te spreken.

"Werk je in de zorg, dan krijg je bijvoorbeeld een advertentie van een partij met de tekst: 'Dankjewel voor je inzet en wij willen zorgmedewerkers meer gaan belonen.' Dat krijg jij vaker te zien dan iemand die niet in de zorg werkt", zegt Dobber. "Het is dus op maat gemaakte reclame met informatie die ze van je hebben."

Geld

Grotere partijen geven wel tot 300.000 euro aan deze online op maat gemaakte advertenties uit. Dobber ziet op een dashboard dat Forum voor Democratie sinds 1 september de meeste advertenties heeft geplaatst. "FvD is verreweg koploper met 300 advertenties, gevolgd door VVD en PvdA."

Forum voor Democratie heeft er ook het meeste geld aan uitgegeven. "Het is een ruwe schatting, maar we schatten dat het tussen de 78.000 euro en 124.000 euro is tot nu toe, sinds 1 september 2020. En de campagne moet nog losbarsten."

info

Zo kies je goed geïnformeerd

Wil jij het liefst dat je een totaalbeeld krijgt van de standpunten van alle partijen? Hieronder wat tips om onder online targeting uit te komen.

  • Vul online een stemwijzer in, zoals de KiesWijzer, de StemWijzer of de StemmenTracker.
  • Volg verkiezingsdebatten op televisie: het lijkt misschien ouderwets, maar het blijft de plek waar lijsttrekkers met elkaar in debat gaan. Het EenVandaag verkiezingsdebat is op maandag 15 maart.
  • Volg StemTV op het Youtube-kanaal van EenVandaag.
  • Lees verkiezingsprogramma's. Vind je dat te veel werk? Dan kan je het instagramprofiel partijprogrammasinposts volgen, en krijg je elke dag een selectie van partijstandpunten te zien.
  • Mocht je websites van politieke partijen bezoeken, schakel dan de cookies uit. Op die manier krijg je minder snel reclame van die specifieke politieke partij te zien op sociale media, mocht je daar niet van gediend zijn.

Specifiek informeren

Je kunt er ook voor kiezen om één boodschap te verspreiden en niet aan targeting te doen, maar campagneleider Hijink van de SP vraagt zich af of dat slim is: "Verschillende mensen hebben verschillende interesses. En mensen die eerder bij ons hebben aangegeven dat ze geïnteresseerd zijn in de zorg, kunnen we zo specifiek informeren over wat de SP doet voor de zorg."

Dat (potentiële) kiezers daardoor andere belangrijke punten uit het partijprogramma missen, zal niet snel gebeuren, denkt Hijink. "Iedereen weet waar wij voor staan: voor de zorg, maar bijvoorbeeld ook voor wonen. Dus ik denk dat naast een zorgmedewerker ook een politieagent heel goed weet dat dat onze speerpunten zijn."

Bekijk hier de video over targetting van politieke partijen op social media

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt
Eerder was de Keniaanse president William Ruto op bezoek bij koning Willem-Alexander
Bron: ANP

Vanaf morgen zijn koning Willem-Alexander en koningin Máxima voor een driedaags staatsbezoek in Kenia. Maar door grootschalige protesten en de inzet van politiegeweld tegen demonstranten, komt het bezoek nu op een gevoelig moment.

De onrust in het land begon afgelopen zomer. Toen kwamen jongeren massaal in opstand tegen een nieuwe belastingwet. Uiteindelijk greep de politie in en werden de protesten hard neergeslagen. Het leidde tot honderden gewonden en er vielen ook doden. De woede onder de jonge demonstranten richt zich vooral tot de president van Kenia: William Ruto.

Corruptie en machtsmisbruik

De huidige president is dan ook zeker niet onomstreden. Zo is hij al eerder aangeklaagd door het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC). Volgens de aanklager maakte Ruto zich schuldig aan het gebruik van excessief geweld rond de verkiezingen in 2007 en 2008.

Daarnaast zou hij zich ook schuldig maken aan het in stand houden van corruptie en machtsmisbruik in het land. Volgens mensenrechtenorganisaties zijn enkele tientallen demonstranten gedood en worden er sindsdien ook tientallen mensen vermist die zouden zijn ontvoerd.

Geen handig moment

Afrika-correspondent Joost Bastmeijer vertelt dat er in Kenia met gemengde gevoelens wordt gekeken naar de komst van het koninklijk paar morgen. Dat heeft volgens hem alles te maken met de onrust en kosten.

"Veel mensen zitten niet echt te wachten op een koningspaar dat langskomt. Dat kost alleen maar belastinggeld, dat ook naar andere zaken kan gaan", vertelt Bastmeijer. "Zo'n staatsbezoek is ongelofelijk duur. En die mensenrechtenschendingen gebeuren nog steeds, er worden ook nog steeds mensen ontvoerd die kritisch zijn op de overheid." In Kenia vragen de inwoners zich volgens de correspondent af of in het huidige politieke klimaat verstandig is dat het koningspaar langskomt.

Bekijk ook

Vooral jongeren zijn kritisch

Volgens Bastmeijer is de kritiek er vooral onder de jongeren. "Zij zeggen van: 'ja, maar wacht even, we hebben een corrupte regering, onze mensenrechten worden geschonden. En als nu een koninklijk paar deze kant opkomt, dan legitimeer je eigenlijk wat de regering met ons doet en hoe zij ons land leiden'."

Het geluid onder jongeren is dat het überhaupt niet verstandig is om naar Kenia af te reizen, gaat de correspondent verder. Volgens hen steun je daarmee indirect de regering onder het bewind van Ruto.

Hoge belastingen en geen banen

Maar waar komt die boosheid onder Keniaanse jongeren dan vandaan? Bastmeijer ziet dat er in het land veel jongeren zijn die goed geschoold zijn en vervolgens op zoek zijn naar een baan. "Maar vervolgens komen ze erachter dat er geen banen zijn. Dus dat is een groot probleem. Daardoor hebben ze het gevoel dat de overheid er niet genoeg voor hen is", schetst hij.

Dat in combinatie met een corrupte overheid, stoot volgens hem tegen het zere been van deze generatie. "Ze zien dat de president zichzelf verrijkt en uitgaven doet aan dingen die helemaal niet nodig zijn. Tegelijkertijd zien ze dat de president de belastingen omhoog wil gooien om de staatsschuld af te lossen", legt de correspondent uit. "Deze jongeren zijn heel erg boos over het feit dat hun land slecht bestuurd wordt en dat er zo weinig kansen voor hen zijn."

Bekijk ook

Koning in gesprek met jongeren

Wordt er dan helemaal niets gedaan met de kritiek van deze jongeren tijdens het staatsbezoek? "Jawel", antwoordt Bastmeijer. In het eerste programma-onderdeel voor het staatsbezoek is namelijk opgenomen dat Willem-Alexander in gesprek gaat met die jongeren.

"Daarmee laat hij dus wel zien dat hij dat belangrijk vindt", zegt de correspondent. "De jongeren zijn geselecteerd door de Nederlandse ambassade hier in Nairobi. En daar zullen ze het dan wel gaan hebben over mensenrechtenschendingen en over hoe de jongeren aankijken tegen hoe ze worden behandeld door de president en zijn regering."

Wel of niet demonstreren?

Of er nog gedemonstreerd gaat worden als het koninklijk paar op bezoek komt, is nog even onduidelijk, gaat Bastmeijer verder. "Ik verwacht de komende dagen dat er heel veel politie op de been zal zijn. En dat als er een protest komt, dat we daar eigenlijk helemaal niet zoveel van gaan merken."

"Maar", voegt de correspondent er gelijk aan toe. "Ik denk dat er ook een hele hoop jongeren zijn die wel zoiets hebben van: 'ja, er zitten hier nu allemaal Nederlandse journalisten bij elkaar. De hele wereld weet dat de Nederlandse koning hier is. Dus als we ons willen laten horen is dit een heel goed moment om te demonstreren.' Dus wie weet dat er wat gaat gebeuren."

Dit is waarom het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia kritiek krijgt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook de Rotterdamse haven loopt vast door stikstof: 'Zelfs projecten die al in bouwfase waren zijn stilgelegd'

Ook de Rotterdamse haven loopt vast door stikstof: 'Zelfs projecten die al in bouwfase waren zijn stilgelegd'
Ook de Rotterdamse haven loopt vast door stikstof
Bron: EenVandaag

Niet alleen boeren en bouwers zitten in onzekerheid door de stikstofcrisis. Ook ondernemers in de Rotterdamse haven zitten klem. "We krijgen geen nieuwe vergunningen voor bouwprojecten. Buitenlandse bedrijven durven hierdoor niet meer te investeren."

Paul van Gelder is CEO van HES International, een groot bedrijf voor op- en overslag van goederen in de Rotterdamse haven. We spreken hem op de plek waar nieuwe opslagtanks voor biodiesel moeten verschijnen. Maar daar zit precies het probleem. "We hadden de vergunning rond en zijn begonnen met de bouw. De fundering is gelegd. Maar door verscherpte wetgeving is de bouw in 2019 stilgelegd. En nu ligt het project dus al 6 jaar stil. Dat is heel wrang om te constateren."

Verduurzaming vertraagd

Alleen al bij dit project van HES gaat het om tientallen miljoenen euro's aan investeringen die uitgesteld moeten worden. Financieel een tegenvaller, maar het stokt ook de verduurzaming in de haven.

"De vraag naar biodiesel stijgt en wij willen daar graag aan bijdragen door het verduurzamen van de energiemix", vertelt Van Gelder. "Dat loopt nu vertraging op. En niet alleen bij ons, op veel meer plekken in de haven zien we dit gebeuren."

Industrie zelf niet grootste uitstoter

De industrie in de haven zit klem door de stikstofregels, maar is zelf niet de grootste uitstoter. Het gerechtshof in Den Haag deed laatst uitspraak in een stikstofzaak die door Greanpeace was aangespannen.

De rechtbank stelde toen vast: "In 2022 was twee derde van de stikstof die op Natura 2000-gebieden terechtkwam afkomstig van Nederlandse bronnen." Er is toen uiteengezet hoeveel stikstof van welke sector afkomstig was.

Stikstof graphic
Bron: EenVandaag
Hoeveel stikstof kwam er door elke sector in Natura 2000-gebieden terecht?

250 projecten onzeker

Gevraagd naar een oplossing zegt Van Gelder: "Het is niet aan mij om de oplossing nu te verzinnen. Ik denk dat er voldoende capaciteit is in Den Haag, maar ook bij kennisinstituten zoals in Wageningen, om gepaste oplossingen te verzinnen, om de stikstofdepositie aan de kant van de landbouw te verminderen en ruimte te geven voor initiatieven zoals hier in de haven van Rotterdam." Hij gaat verder: "Wij zijn in afwachting van nieuw beleid in Den Haag, met daarin hopelijk duidelijke keuzes."

Van Gelder is niet de enige bestuurder die ziet dat zijn bedrijf klemzit door de stikstofcrisis. "Het gaat in totaal om wel 250 projecten die vanwege de stikstofregels ter discussie staan", zegt Victor van der Chijs. Hij is voorzitter van Deltalinqs, de ondernemersvereniging in de Rotterdamse haven en zegt dat er voor miljarden euro's aan projecten in de Rotterdamse haven onzeker zijn. Bij de bouw van nieuwe fabrieken of nieuwe terminals wordt stikstof uitgestoten en daardoor krijgen bedrijven geen vergunning om te bouwen.

'Bedrijven durven niet meer'

En volgens Van der Chijs ontstaat daardoor een groot probleem. "Door deze onzekerheid durven bedrijven niet meer te investeren", legt hij uit.

Hij vervolgt: "Er zitten hier heel veel internationale bedrijven die kijken en die zien dat er vergunningen die al waren gegeven ter discussie worden gesteld. En die zien dat nieuwe vergunningen niet worden afgegeven. Ja, dat kan natuurlijk niet. Die bedrijven vragen zich ook af: waar zijn wij hier in Nederland mee bezig?"

Bekijk ook

Reactie minister Wiersma

De minister van Landbouw, Femke Wiersma erkent dat het absurd is dat het stikstofprobleem nu al zo lang bedrijven belemmert. Daarom is er is onder leiding van premier Schoof een speciale commissie met verschillende ministers opgericht een doorbraak in het stikstofdossier te forceren.

Wiersma: "Er wordt door deze commissie hard aan gewerkt om korte metten met dit probleem te maken. We zijn van plan om er dit jaar voor te zorgen dat de vergunningsverlening weer op gang komt."

Ook de Rotterdamse haven loopt vast door stikstof

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant