Sinds corona werken we meer dan ooit op afstand. Nu reizen weer kan, trekt het idee ook weer aan om al rondreizend te werken. Met name bij jongeren, merken 'digitale nomaden' van het eerste uur. Maar dat bestaan is niet altijd 'vrijheid, blijheid'.

Vaak wordt een romantisch beeld geschetst van de 'digital nomad', een persoon die de wereld rondtrekt en zijn werk onafhankelijk van locatie en vooral via het internet uitvoert. "Op je laptop met een cocktail in je hand op het strand? Dat is het dus niet."

Minder romantische kanten

Jochem Oomen kwam erachter dat het fulltime digitale nomadenbestaan niet voor hem was weggelegd. Hij gaat nog wel eens op reis om daar te werken, maar minder vaak. De fotograaf en webdesigner vindt dat de minder romantische kanten van het verhaal onderbelicht worden.

"Het was lange tijd mijn droom om digitale nomade te worden. Dus ik besloot het stapje voor stapje te willen ontdekken. Ik ben aan het begin van dit jaar een tijdje naar Athene geweest en naar Calgary in Canada. Het was fantastisch, laat dat duidelijk zijn. Een geweldige ervaring. Maar constant onderweg zijn, dat was niet aan mij besteed."

Bekijk ook

Ethische bezwaren

Waar dat door kwam? "Ik begon mijn thuisplaats Brussel te missen. Ook kwamen er ethische bezwaren. Wat droeg ik bij aan de lokale economie? Dat vroeg ik me steeds meer af. En dan is ook al dat reizen, zeker met het vliegtuig, niet goed voor het milieu."

Oomen merkt dat er in online groepen waar digitale nomaden samenkomen niet openlijk wordt gesproken over deze dilemma's, zoals op Facebook. "Laatst vroeg iemand daar naar de nadelen van het bestaan. Er werd wel op gereageerd, maar vooral dat mensen dat voor zichzelf moesten uitmaken, omdat het per persoon verschilt."

Jochem
Bron: Sander de Wilde
Jochem Oomen

Realistisch blijven

Overigens valt het Oomen op dat het beeld dat in Nederland wordt geschetst anders is dan in landen als Amerika en Canada. "Bij ons wordt vooral sterk gewezen op de vrijheid die het digitale nomadenbestaan met zich meeneemt. Die vrijheid is natuurlijk fantastisch, maar we moeten wel realistisch blijven."

"In andere landen lijkt meer bekend over de andere kant, zoals het stukje eenzaamheid, de constante zoektocht naar goed internet of je ecologische voetafdruk", zegt hij. "Bij ons is dat anders, omdat hier het digitale nomadenbestaan nog relatief nieuw is, denk ik. Dat zal de komende jaren wel anders worden."

Bekijk ook

Niet voor iedereen

Dat denkt ook Esther Jacobs (52). Zij is al ruim 15 jaar digitale nomade, schreef er verschillende boeken over en geeft online cursussen aan mensen die erover nadenken dat te worden. Ze merkt dat het idee aantrekt, zeker na de pandemie. "Corona is explosief goed geweest voor dit fenomeen. Want als je thuis kan werken, kun je ook vanuit Thailand werken."

Zelf zou ze haar levensstijl, zoals ze dat noemt, nooit willen opgeven. Al waarschuwt ze wel: "Dit is echt niet voor iedereen weggelegd. Je zegt niet: ik pak mijn spullen, trek naar de andere kant van de wereld en ik ben het. Het ondernemerschap en reizen zijn een levensstijl en daar moet je in groeien. Het wordt een ramp als je niet goed voorbereid bent en jezelf niet goed kent."

Groot verschil

Ze wil iedereen die over het digitale nomadenbestaan nadenkt, dan ook vooral meegeven om zich er eerst goed in te verdiepen en het 'stapje voor stapje' aan te pakken. "Zoek bij jezelf wat jij voor toegevoegde waarde kan zijn als ondernemer of op de arbeidsmarkt. Pak niet zonder nadenken je rolkoffer in om te vertrekken. Het belangrijkste is: wie avontuur zoekt, moet zekerheid inleveren. Er hoort nu eenmaal risico bij."

Daarin ziet ze een groot verschil tussen de backpackers die een tijdje met hun laptop op reis gaan en de succesvolle locatie-onafhankelijke ondernemers die het al jaren doen. "Die zijn heel anders. De tweede groep heeft als doel dit voor langere tijd te doen. Het is geen tussenjaar, niet één groot feest en als het even fout gaat, ga je niet meteen terug. Maar de twee groepen worden met elkaar verward."

Bekijk ook

'Dat is niet sexy'

Dat heeft mede te maken met het beeld dat je vaak te zien krijgt, denkt Jacobs. Ze doelt op mensen die uitdragen dat ze aan de andere kant van de wereld met hun laptop op het strand werken. "Nogal onhandig natuurlijk, constant die zon in je scherm en zand tussen je toetsen. Wie dat beeld uitdraagt, zit vooral een beetje stoer te doen."

Het is géén vakantie, een digitale nomade werkt niet op het strand, zegt Jacobs. "Maar dat is natuurlijk niet het Instagram-gevoel. Een influencer pronkt niet met het beeld van: kijk mij nou, ik zit binnen een co-working space met de airco aan mijn werk te doen. Dat is niet sexy en past niet bij het beeld dat bij vrijheid en dus ook niet bij de digitale nomade hoort."

Romantisering

Ook Abel van Staveren ziet deze romantisering van het beeld. De 51-jarige digitale nomade zeilt met zijn vrouw de wereld over en is vanwege zijn leeftijd een beetje een vreemde eend in de bijt, zo zegt hij zelf. "Ja, wij zijn wel een van de wat ouderen binnen de groep."

Hij snapt wel dat de mooie kanten van het bestaan meer aandacht krijgen. "Dat lijkt me logisch. Je wil natuurlijk aan anderen laten zien hoe leuk je het hebt. Dat doe je niet door de mindere kanten te tonen."

Abel van Staveren
Bron: Eigen foto
Abel van Staveren

'Parasiteren op systeem'

Maar of het beeld klopt? "Je wordt in ieder geval niet zomaar gelukkig op een tropisch eiland", zegt hij. Hij doelt op backpackers die naar een zonnige bestemming trekken met hun laptop. Alhoewel zo'n stap volgens hem veel moed vereist, zou hij deze groep niet direct tot de digitale nomaden willen scharen.

Daarin is hij het eens met Jacobs. "Je hoort vaak van die verhalen van twintigers die er op die manier op uit trekken. Maar als het spaargeld op is, keren ze, al dan niet tijdelijk, weer terug naar Nederland. Maar dat is van twee walletjes eten. Als je echt een digitale nomade bent, zou je niet willen parasiteren op de verzorgingsstaat van een land waar je niet bent."

'Denkt niet in termen als thuis'

Hij ziet dat mensen uit deze groep het bestaan vaak niet voor langere tijd volhouden. "Een digitale nomade heeft een duurzamer businessmodel en bekijkt het op langere termijn", zegt hij. "Die denkt niet in termen als thuis of terug. Terwijl de andere groep meer denkt: jammer, het experiment heb ik geprobeerd, maar het is niet gelukt. Ik keer terug."

Toch zou hij niet willen zeggen dat wie dat overkomt, met zijn staart tussen de benen teruggaat naar Nederland. "Heb je dan gefaald? Dat zou ik niet willen zeggen. Ik ben meer van het idee dat je als mens bent gegroeid. Je hebt in ieder geval veel meer bereikt dan de mensen die alleen maar van zo'n bestaan droomden, maar het nooit uitprobeerden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.