Waarom het 'droogijs' uit deze fabriek essentieel wordt bij de verspreiding van coronavaccins

Alle ogen zijn gericht op de ontwikkeling van vaccins die ons uit de coronacrisis moeten helpen. Maar op de achtergrond wordt ook keihard gewerkt om het potentiële vaccin op de juiste manier op te kunnen slaan én te vervoeren. En dat gebeurt met droogijs.

Wereldwijd is er een run op droogijs, door de vaccins die in ontwikkeling zijn. Hoewel de vaccins officieel nog niet zijn goedgekeurd om te gebruiken, wordt alles in de startblokken gezet om te vaccineren zodra het mag. Het Pfizer-vaccin moet bij min 70 graden celsius worden vervoerd en opgeslagen. Droogijs van min 80 graden celsius is daar het meest praktische middel voor.

Sneeuw maken

Het geloei van de machines dreunt door de fabriekshal van de grootste droogijsproducent van Nederland in Dordrecht. Grote geïsoleerde plastic kuubskisten vangen de continue stroom droogijs-staafjes op die uit de trechters van de machines vallen.

"Via die metalen buis uit het plafond komt er vloeibare CO2 de machine binnen. Daar wordt het sneeuw. Die sneeuw wordt in een mal geduwd en zo worden het staafjes droogijs. Het ziet eruit als een gehaktmolen." Locatiemanager Robin van de Berg bij Nippon Gases, legt voor de leek uit hoe droogijs wordt gemaakt.

Toenemende vraag door Pfizer-vaccin

"Aan het einde van het jaar breiden we uit met een extra productielijn om aan de vraag te kunnen voldoen die is ontstaan door het Pfizer-vaccin", zegt sales-manager Johan Voogd. Dat de vraag gaat stijgen is zeker, maar hoe sterk is nog onduidelijk.

"De partijen waar wij mee praten noemen steeds weer andere hoeveelheden en ook de begindatum van het uitrollen van de vaccins is nog niet duidelijk."

Het 'smelt' niet

Het is nog niet duidelijk welk vaccin uiteindelijk het meest gebruikt gaat worden in Nederland. Het Pfizer-vaccin is van de drie meest belovende vaccins, naast Astrazeneca/Oxford en Moderna, het vaccin dat bij min 70 graden celcius moet worden opgeslagen en vervoerd.

Droogijs is daar ideaal voor. "Het is bijna ondoenlijk om droogijs door koelkasten te vervangen bij het vervoer", aldus Voogd. Droogijs heet zo, omdat het niet smelt tot water, maar sublimeert oftewel verdampt. Nederland krijgt naar verwachting ongeveer 12 miljoen doses Pfizer-vaccin, genoeg voor 6 miljoen mensen.

Bron: EenVandaag

Distributie

Naast de farmaceuten levert Nippon ook aan logistieke bedrijven, bijvoorbeeld Air France-KLM. Het luchtvaartbedrijf wordt ingezet bij de distributie van het vaccin en is bezig met het uitvoeren van testvluchten met namaakvaccins.

In de Verenigde Staten heeft de luchtvaartautoriteit de hoeveelheid droogijs die aan boord van een vliegtuig mag worden vervoerd opgeschroefd. Normaal gesproken wordt die relatief laag gehouden, omdat vanwege de CO2 die erbij vrijkomt ademhalingsproblemen bij de crew zouden kunnen ontstaan.

Ook machines zijn schaars

"Het moeilijke van droogijs is dat het verdampt, zodra het gemaakt is. Je kunt het zien aan de rook die er afkomt, zodra het uit de ijsmachine komt", vertelt locatiemanager Van de Berg. Een voorraad droogijs aanleggen voor over een paar maanden is er dus niet bij. Alles wat in Dordrecht wordt gemaakt, gaat dezelfde dag of de volgende ochtend meteen naar de klant. Een staafje droogijs verdampt in ongeveer 15 minuten, in een geïsoleerde kist kan het een week mee.

Voogd sluit niet uit dat ze de vraag op den duur niet meer aankunnen. "We weten niet wat op ons af gaat komen." Wel wordt de capaciteit dus uitgebreid. De machine daarvoor is al aangeschaft. Dat is maar goed ook, want ook daar is schaarste.

Levertijd van 12 weken

Op de wereld zijn vier grote fabrikanten van 'droogijsmachines'. Een ervan is Artimpex in Belgie. Daar kunnen ze de vraag naar machines niet meer aan. De bestellingen die nu gedaan zijn, worden voldaan. Maar landen of bedrijven die er nu achterkomen dat ze een tekort hebben, zijn te laat, zegt bestuurder Christoph Cuigniez. Een machine heeft normaal een levertijd van 12 weken.

Vanaf juni heeft het bedrijf te maken met een verhoogde vraag. "Sommige landen waren er snel bij toen duidelijk werd dat het Pfizer-vaccin droogijs behoeft", aldus Cuigniez. Als voorbeelden noemt hij Indonesië, de Filipijnen, Marokko en een aantal Afrikaanse landen. "In Nederland is de basisbehoefte aan droogijs goed, hoewel we ook daar met een paar grote projecten bezig zijn."