radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom het coronavaccin in een spier wordt geprikt

Waarom het coronavaccin in een spier wordt geprikt
Bron: ANP

Alle zes coronavaccins die we straks in Nederland gebruiken, worden in de armspier geprikt. In tegenstelling tot sommige andere vaccins, die vlak onder de huid worden ingespoten. Hoe zit dat?

"Het verschilt per vaccin waar het wordt toegediend: in de spier, of net onder de huid", vertelt hoogleraar vaccinologie Rogier Sanders van het UMC. "En dan zijn er nog enkele vaccins die je via de neus toedient of oraal kan nemen."

Willekeurig

Maar wanneer krijg je nu op welke plek een prik? "Dat is eigenlijk willekeurig", zegt programmamanager Hans van Vliet van het rijksvaccinatieprogramma van het RIVM: "Het voordeel van in de spier spuiten, is dat je wat minder last hebt van een ontstekingsreactie. Het voordeel van onderhuids prikken, is dat daar net weer iets meer cellen zitten van het immuunsysteem."

De meeste fabrikanten kiezen ervoor om in de armspier te prikken, weet Van Vliet. Ze kiezen daarvoor omdat het iets makkelijker te doen is, vertelt hij. "En het geeft iets minder bijwerkingen en werkt even goed." Toch wordt niet altijd gekozen voor een prik in de spieren: "Als je een verhoogde bloedingsneiging hebt, is het gevaarlijk om diep in de spier te spuiten. Want dan krijg je daar een bloeding", zo vertelt huisarts Ted van Essen, die wordt gezien als de griepexpert van Nederland. Bij mensen die daar last van hebben, wordt het vaccin in de onderhuid gespoten.

Lees ook

Coronavaccin

Het is overigens niet zo dat je om in een spier te prikken erg diep de huid in moet: "Het is een klein stukje", zegt Van Vliet. Je spieren bevinden zich net onder je huid.

"Je kunt zien hoe dik je huid is door door een huidplooi te nemen, dat is de dubbele dikte van je huid. Daar moet je doorheen en dan moet je nog 1 centimeter door je spier heen. De naald gaat dus niet zo diep."

In elke spier

Het maakt niet uit in welke spier je het vaccin inspuit, vertelt Hoogleraar Sanders: "Het kan ook in de bilspier gedaan worden, maar de bovenarm is het meest voor de hand liggend." Dat bevestigt ook Van Vliet: "Je kunt de vaccins in alle spieren prikken. Maar het gaat er vooral om wat is onderzocht wat goed werkt."

Wel kan in de spieren prikken meer pijn doen, vertelt griepexpert Van Essen: "Dat komt doordat je je spieren beweegt, en dan voel je het spul daar zitten. Het is wat minder pijnlijk als je het onderhuids doet. Maar de reactie komt beter op gang als je het in de spier doet."

Luisteren

Beluister hier de Feit of Fictie terug.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant