Alle zes coronavaccins die we straks in Nederland gebruiken, worden in de armspier geprikt. In tegenstelling tot sommige andere vaccins, die vlak onder de huid worden ingespoten. Hoe zit dat?

"Het verschilt per vaccin waar het wordt toegediend: in de spier, of net onder de huid", vertelt hoogleraar vaccinologie Rogier Sanders van het UMC. "En dan zijn er nog enkele vaccins die je via de neus toedient of oraal kan nemen."

Willekeurig

Maar wanneer krijg je nu op welke plek een prik? "Dat is eigenlijk willekeurig", zegt programmamanager Hans van Vliet van het rijksvaccinatieprogramma van het RIVM: "Het voordeel van in de spier spuiten, is dat je wat minder last hebt van een ontstekingsreactie. Het voordeel van onderhuids prikken, is dat daar net weer iets meer cellen zitten van het immuunsysteem."

De meeste fabrikanten kiezen ervoor om in de armspier te prikken, weet Van Vliet. Ze kiezen daarvoor omdat het iets makkelijker te doen is, vertelt hij. "En het geeft iets minder bijwerkingen en werkt even goed." Toch wordt niet altijd gekozen voor een prik in de spieren: "Als je een verhoogde bloedingsneiging hebt, is het gevaarlijk om diep in de spier te spuiten. Want dan krijg je daar een bloeding", zo vertelt huisarts Ted van Essen, die wordt gezien als de griepexpert van Nederland. Bij mensen die daar last van hebben, wordt het vaccin in de onderhuid gespoten.

Coronavaccin

Het is overigens niet zo dat je om in een spier te prikken erg diep de huid in moet: "Het is een klein stukje", zegt Van Vliet. Je spieren bevinden zich net onder je huid.

"Je kunt zien hoe dik je huid is door door een huidplooi te nemen, dat is de dubbele dikte van je huid. Daar moet je doorheen en dan moet je nog 1 centimeter door je spier heen. De naald gaat dus niet zo diep."

In elke spier

Het maakt niet uit in welke spier je het vaccin inspuit, vertelt Hoogleraar Sanders: "Het kan ook in de bilspier gedaan worden, maar de bovenarm is het meest voor de hand liggend." Dat bevestigt ook Van Vliet: "Je kunt de vaccins in alle spieren prikken. Maar het gaat er vooral om wat is onderzocht wat goed werkt."

Wel kan in de spieren prikken meer pijn doen, vertelt griepexpert Van Essen: "Dat komt doordat je je spieren beweegt, en dan voel je het spul daar zitten. Het is wat minder pijnlijk als je het onderhuids doet. Maar de reactie komt beter op gang als je het in de spier doet."

NSC en ChristenUnie pleiten voor een zogenaamde rode knop om jongeren digitaal beter te beschermen. Waarmee met één druk op de knop, al jouw online gegevens in één keer worden verwijderd. De vraag is of dat gaat werken.

Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet. Dat is de boodschap die Don Ceder van de ChristenUnie en Jesse Six Dijkstra van NSC aan de Tweede Kamer duidelijk willen maken. "Voordat je achttien bent, zijn er verschillende online profielen van je gemaakt."

Cookies slaan alles op

"Onze persoonlijke gegevens worden opgeslagen door cookies', zegt Lotje Beek, beleidsadviseur bij Bits of Freedom. "Cookies zijn een soort bestandjes die op een website zitten, en vervolgens vanaf de website terug gaan naar je computer'', legt ze uit. "Hierdoor houden ze bij wat jij online doet, op welke dingen je klikt, en voor hoelang."

"Deze informatie wordt vervolgens opgeslagen door bedrijven zoals Meta en Google. Op basis hiervan schetsen ze jouw persoonlijk profiel", vervolgt Beek. "Ze weten hierdoor precies welke boodschap ze aan jou kunnen meegeven, bijvoorbeeld om iets te kopen op het internet. Hierdoor verlies je de autonomie."

Persoonlijke online profiel

"Middels een online profiel kunnen bedrijven jou opdelen in bepaalde categorieën", vertelt cyberexpert Dave Maasland. "Bijvoorbeeld op interessegebied, leeftijdscategorie en of je man of vrouw bent. Dat kan heel gedetailleerd gaan."

"Maar dat gebeurt niet alleen via cookies", maakt hij duidelijk. "Ook je mobiele apparaat slaat informatie op. Het belangrijkst is dat mensen beseffen dat als je digitale voetsporen achterlaat, je snel persoonlijke informatie vrijgeeft."

Kansongelijkheid voor jongeren

Volgens NSC en ChristenUnie kunnen digitale profielen negatieve gevolgen hebben en leiden tot kansenongelijkheid. Ook beleidsadviseur Beek kan zich hierin vinden. "Vacatures voor mannelijke beroepen worden voor 90 procent vaker aan mannen laten zien, blijkt uit onderzoek van het College van de Rechten voor de Mens. Vrouwen zien weer vaker vacatures voor kappersopleidingen, waardoor zij vacatures als monteurs bijvoorbeeld missen. Dit levert minder kansen op en verdeelt de samenleving."

Ook cybersecurity-expert Maasland ziet problemen. "Als eenmaal iets op het internet staat, zal deze informatie niet snel verdwijnen. Bijvoorbeeld fanatieke berichten over je voetbalclub, of een boze reactie naar een leraar, die kunnen later altijd weer opduiken. Tijdens een ruzie of een sollicitatie bijvoorbeeld," legt hij uit.

'Niet hoe het internet werkt'

Precies hier zit volgens Maasland ook de crux. "De informatie op het internet staat altijd ergens opgeslagen, zelfs met een mooie rode knop. Hoe graag we ook een makkelijke oplossing willen, dit is niet hoe het internet werkt."

Desondanks vinden beide experts het goed dat NSC en ChristenUnie dit onderwerp onder de aandacht brengen. "Jongeren moeten beter beschermd worden op het internet, maar we moeten in deze fase vooral kijken naar de voorkant," vervolgt Maasland. "Kinderen moeten weten dat het belangrijk is om na te denken wát je plaatst op het internet. De oplossing zit in meer educatie en mediabewustzijn. Niet bij een magische knop."