De Albanese premier Edi Rama heeft aangekondigd een kleine stadstaat op te willen richten voor de minderheidsgroep Bektashi's. In de onafhankelijke staat mogen deze liberale moslims alcohol nuttigen en zijn er geen kledingvoorschriften of leefregels.

Het moet een soort Vaticaanstad worden, maar dan aan de rand van de hoofdstad Tirana en ongeveer vier keer kleiner dan die in Rome. Als naam krijgt het de Soevereine Staat van de Bektashi-orde. Het doel? De liberale stroming van de Islam promoten.

'Vaticaanstad' in Albanië

Een goed idee, vindt ambassadeur bij de Heilige Stoel, Annemieke Ruigrok. "Want als je een land hebt, dan ben je onafhankelijk en je soevereiniteit in de internationale betrekking. Je wordt dan als land erkent", vertelt Ruigrok.

En dat is zeker een doel van deze mogelijk nieuwe staat. Zo vertelt Baba Mondi, de geestelijke leider van de Bektashi-orde en de toekomstige leider van de staat, aan de New York Times dat hij hoopt dat zijn staat straks ook wordt erkend door de Verenigde Staten en andere westerse landen, waaronder Nederland. "We verdienen een staat, want wij zijn de enige die de waarheid vertellen over de islam. We mixen ons geloof niet met politiek", zegt Mondi tegen de krant.

Enorme informatiepositie

Ruigrok is de Nederlandse ambassadeur in Vaticaanstad en legt uit dat voor zowel nieuwe staten als gevestigde landen zoals Nederland, het erg belangrijk is om elkaar te erkennen. Dit omdat kleine staten vaak over informatie bezitten die grote invloed hebben op andere landen.

Zo vertelt ze over haar relatie met het Vaticaan: "De paus is als staatshoofd leider van 1,3 miljard katholieken in de wereld. Hiermee heef hij heel veel invloed. Via zijn netwerk van kerken, religieuze organisaties, scholen, priesters en nonnen, heeft hij een enorme informatiepositie."

'Een soort Verenigde Naties'

Volgens de ambassadeur bezit de stad informatie die ambassades en regeringen van andere landen graag willen hebben, maar niet altijd zelfstandig kunnen vergaren. "Het is informatie waar wij onze vingers bij aflikken. En daarom is het heel goed om daarover met ze te praten."

Ze praten dan vooral over veel aangelegenheden die voor beide landen van belang zijn, legt Ruigrok uit. "We praten over vrede en veiligheid, over conflicten in de wereld die er nu zijn, armoedebestrijding, het klimaat. Dus ja, een soort Verenigde Naties zou je kunnen zeggen."

Blijft mysterieus

Maar, ook al is het contact goed, blijven zulke onafhankelijke staatjes wel mysterieus vertelt de ambassadeur. "Je mag alleen Vaticaanstad in als je een afspraak hebt of er woont. Wij, als ambassadeurs, wonen er niet. Daar is geen plek voor, het is in totaal een stad van 44 hectare. Het centrum van Amsterdam is groter."

Auto's hebben er hun eigen onderscheidende kenteken, die zijn niet te verwarren met die van de Italianen, en bewoners moeten hun 'Vaticaan paspoort' inleveren wanneer ze er niet meer wonen. Je komt er dus niet zomaar binnen. En als het aan de oprichters van de Soevereine Staat van de Bektashi-orde, wordt dat idee ook in hun nieuwe stad doorgezet.

Niet doordraaien

Burgerschap wordt straks alleen verleend aan de top van de Bektashi en de personen die de staat besturen. Dat mysterieuze heeft wel iets volgens de ambassadeur, maar ze waarschuwt ook dat kleine staten er niet te ver in moeten doordraaien.

"Ik denk dat als je ziet hoe dat hier in Vaticaanstad gaat, dat natuurlijk in Rome ligt en geheel omgeven wordt door Rome en Italië, dan denk ik dat het toch wel verstandig is dat de relatie met het enige buurland zo goed mogelijk blijft."

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".