radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waarom deze burgers ook de Nederlandse vlag ondersteboven hangen om de boeren te steunen bij hun protest

Waarom deze burgers ook de Nederlandse vlag ondersteboven hangen om de boeren te steunen bij hun protest
Omgekeerde vlaggen in een woonwijk
Bron: ANP

Het is de afgelopen weken door het hele land steeds vaker te zien: de Nederlandse vlag, ondersteboven opgehangen. En opvallend: ook bij burgers in woonwijken. De vraag is wat die mensen beweegt er eentje op te hangen.

Bij het huis van Marjolein in Zwolle hangt de omgekeerde Nederlandse vlag aan de vlaggenstok, met een rode 'boerenzakdoek' erbij. Samen met haar man heeft zij een manege. "Ik doe het om de boeren te steunen natuurlijk", legt ze uit, "maar in eerste instantie ook om de voedselvoorziening. Ik heb twee kleine kinderen, van 9 en 11. Ik hoop dat zij straks niet in een soort hongersnood terechtkomen."

Zorgen over voedselvoorziening

Daar maakt ze zich vooral zorgen over omdat ze ziet dat het aantal boeren wordt teruggedrongen. "Ik denk dat we absoluut niet minder boeren en minder voedselvoorziening moeten hebben. Dat moet echt blijven, ook voor mijn kinderen. Want je ziet hoe het, zoals bijvoorbeeld nu in Oekraïne, toch nog mis kan gaan."

Het ophangen van de vlag is voor haar best nieuw: nooit eerder deed ze mee aan een politiek protest of een demonstratie. "Zo zijn wij eigenlijk helemaal niet", legt ze uit. "Wij zijn het nooit ergens niet mee eens. Dit is de eerste keer dat we dit doen."

Auto vol boerenzakdoeken

Ook de 26-jarige Jurian doet voor het eerst mee aan een vorm van politiek protest. "Eigenlijk kreeg ik voor de eerste keer het gevoel dat ik mijn stem moest laten horen", vertelt hij. "Het gaat de laatste jaren zo hard. Alles wordt duurder. Er worden nieuwe regels opgelegd, en er worden dingen doorgedrukt waar mensen het niet mee eens zijn."

Met allerlei acties spreekt hij zijn steun uit voor de boeren. "Mijn auto hangt vol met rode boerenzakdoeken en zelf draag ik er ook eentje bij me. Ik plaats zoveel mogelijk berichten op Facebook en ik probeer boeren in het weekend te helpen, want financieel kan ik ze niet steunen. Ook koop ik alles lokaal bij de boer."

Bekijk ook

Nieuw fenomeen

Het gebruik van de omgekeerde vlag als protestsymbool is volgens Davied van Berlo, historicus en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Vlaggenkunde, een voor Nederland nieuw fenomeen. "Het wordt pas in de afgelopen 4 à 5 jaar politiek gebruikt in Nederland", vertelt hij.

"Wel is het ook in Nederland in gebruik geweest in de 19de eeuw, voordat er radio bestond", legt hij uit. "Als er een drenkeling was, draaide men de vlag om, om aan andere schepen te laten zien dat er een noodsituatie was."

Afkomstig uit Amerika

Het huidige gebruik als vorm van protest komt volgens Van Berlo uit Amerika overwaaien. "Daar is het omdraaien van de vlag wat gebruikelijker. Je zag het bij de Trump-aanhang bij de bestorming van het Capitool. Je ziet het ook wel in films terugkomen, bijvoorbeeld in The Last Castle met Robert Redford. Daar zit het dus wat hoger in het bewustzijn."

In Nederland kent het gebruik een kortere geschiedenis. "De eerste keer dat ik het zag was bij de demonstraties van de Gele Hesjes rond 2018 en 2019", zegt Van Berlo. "Vervolgens werd het bij de demonstraties tegen het coronabeleid gebruikt. En recentelijk is het dus ook opgepikt door de boeren."

Slimme marketingtruc

Een betrekkelijk nieuw politiek middel dus, dat volgens Van Berlo heel goed inspeelt op de rol van de vlag als nationaal symbool. "Ze proberen eigenlijk neer te zetten: het hele land is in nood, we moeten allemaal in opstand komen. Dat is uiteindelijk gewoon hun politieke mening, maar door de vlag te gebruiken, proberen ze te laten zien: 'Wij zijn niet de enigen die dit vinden, het is heel Nederland.' Dat is hun claim."

Omdat de Nederlandse vlag wordt gebruikt, slaan de protesten goed aan, denkt Van Berlo. "Het is natuurlijk makkelijk om te doen, want bijna iedereen heeft wel een Nederlandse vlag liggen. Je hoeft niks te bestellen, het kost geen geld, je hoeft hem alleen om te draaien. Dus het is ook heel toegankelijk. Als marketingtruc is het dus heel slim gevonden."

Bekijk ook

'Beeldvorming klopt niet'

Jurian is zelf geen boer, maar tijdens zijn werk in de buitendienst bij de gemeente Hardinxveld-Giessendam komt hij er wel veel tegen. "Wat er nu gaande is, klopt gewoon niet." Hij verwijst daarmee naar het stikstofprobleem, dat volgens hem niet bestaat. Wie naar het Journaal kijkt, krijgt in zijn ogen niet het hele verhaal voorgeschoteld. Zelf heeft hij mede daarom geen tv meer in huis. Zijn nieuws haalt hij van internet.

Het grijpt Jurian aan dat veel boeren moeten stoppen met hun bedrijf. "Het is oneerlijk. Een op de drie boeren in Nederland staat te boek als miljonair, maar daar wordt niet bij gezegd dat hun vermogen vooral zit in materieel en land." De beeldvorming is kortom niet correct, vindt hij.

Geen opvolger

De vlag hangt bij Marjolein vooral als blijk van steun aan de buitenwereld. "Niet alleen voor de boeren die hier voorbij rijden, maar eigenlijk om aan iedereen te laten zien dat wij niet achter de stikstofplannen staan."

Marjolein en haar man zijn allebei opgegroeid op een boerderij, maar namen het bedrijf van hun ouders niet over. Ze denkt dat daar een mogelijke oplossing kan liggen. "Er zijn er zoveel die geen opvolger hebben", merkt ze op. "Laat hen dan vrijwillig stoppen, in plaats van de andere boeren, en zoek zo een oplossing met elkaar."

Saamhorigheid

Jurian vindt het belangrijk zijn protest niet alleen bij zichzelf te houden, maar ook actief uit te dragen. "Het is mijn manier om te laten zien dat ik met ze meeleef, dat de boeren bij mij terecht kunnen voor een luisterend oor, als ze daar behoefte aan hebben." In online groepen, maar ook offline, vindt hij daarin een gemeenschap van gelijkgestemden.

"Als ik vanuit mijn werk naar huis rijd, kom ik best veel vrachtwagens en busjes tegen. En die toeteren allemaal, steken hun duimen omhoog. Dan voel ik de saamhorigheid die ik op veel momenten mis."

5 termen die je moet kennen om de stikstofcrisis te volgen

Stikstofoxide, ammoniak, depositie. Allemaal termen die met het nieuws over de stikstofcrisis en boerenprotesten. Maar wat betekenen ze eigenlijk? In deze video leggen we je 5 termen uit die je moet kennen om het nieuws goed te volgen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Schoorsteenvegers willen meer controle om verkeerd hout stoken tegen te gaan

Schoorsteenvegers willen meer controle om verkeerd hout stoken tegen te gaan
Schoorsteenveger Nino van Dam
Bron: EenVandaag

'Onruststokers' beter kunnen aanpakken, dat is wat de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond wil. Vandaag vragen ze in een brandbrief aan de Tweede Kamer voor meer bevoegdheden om verkeerde houtstook tegen te gaan.

Bekijk ook

Duitsland als voorbeeld

De Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond (ASPB) denkt aan boetes of zelfs een stookverbod voor ernstige gevallen, zoals in Duitsland. "Daar kunnen schoorsteenvegers bewoners verplichten om aanpassingen te doen", vertelt Van Dam.

Pas wanneer een kachel voldoet aan de regels, krijgt de bewoner opnieuw toestemming om te stoken, voegt hij eraan toe. "In Nederland kan in principe iedereen een kachel installeren en gebruiken zonder enige controle. Je kunt zelfs een oud olievat ombouwen tot kachel en niemand die daar iets van zegt. Wie gaat dat controleren?"

Meldpunt voor onruststokers

Nu vindt Van Dam niet dat het Duitse model een-op-een moet worden overgenomen. "Duitsers zitten toch wel wat anders in elkaar dan Nederlanders. Duitsers zijn gezagsgetrouwer, maar Nederlanders laten zich niet zomaar iets vertellen."

De schoorsteenveger wil daarom geen strenge handhaver worden, maar een rol spelen in de signalering. "Als wij constateren dat iemand herhaaldelijk verkeerd stookt, moet dit gemeld kunnen worden bij een overheidsinstantie die dan verdere stappen onderneemt." Van Dam en zijn collega's pleiten daarom voor een meldpunt. "Anders blijven we tegen dezelfde problemen aanlopen: luchtvervuiling, overlast en brandgevaar."

Bekijk ook

Allemaal stoken op z'n Zwitsers

Met deze maatregelen hoopt Van Dam een totaalverbod op houtstook in de toekomst te voorkomen. In Utrecht wordt zo'n totaalverbod overwogen, maar dat vindt hij een te rigoreuze maatregel. In plaats van praten over een algeheel verbod, wil Van Dam liever aan de slag met betere voorlichting voor het stoken van hout.

"Veel mensen weten helemaal niet dat hout een vochtigheidsgraad lager dan 20 procent moet hebben. Iets wat je heel eenvoudig kan meten met een hydrometer. En weinig mensen kennen de Zwitserse aansteekmethode waarbij het hout van boven naar beneden opbrandt in plaats van andersom. Dat is veel schoner en efficiënter dan de traditionele methode. Maar dat is in Nederland nog lang niet algemeen bekend."

Problematisch stookgedrag

Meteoroloog Bert Heusinkveld vindt de oproep van de schoorsteenvegers een stap in de goede richting. "Nederland heeft zich gecommitteerd aan strengere EU-normen voor luchtkwaliteit in 2030. Maar als we zo doorgaan, halen we die niet."

Het stookgedrag in Nederland is ronduit problematisch, stelt de onderzoeker luchtkwaliteit aan de Wageningen University & Research (WUR). "En de situatie wordt alleen maar erger door ongereguleerde verbrandingsmethoden, zoals vuurkorven en houtgestookte hottubs. Mensen hebben weinig kennis over hoe ze schoner kunnen stoken, en zelfs als ze die kennis wel hebben, wordt die lang niet altijd toegepast."

Bekijk ook

Hoge gezondheidsrisico's

Meer voorlichting en betere controle zijn volgens Heusinkveld dus hard nodig. Hij spreekt over immense gezondheidsrisico's door de langdurige blootstelling aan fijnstof. Dit leidt volgens de onderzoeker tot longkanker, ademhalingsproblemen en vroegtijdige sterfte.

"De uitstoot van fijnstof door houtverbranding is bijna drie keer hoger dan die van al het wegverkeer. Dat komt omdat we wél streng reguleren hoeveel auto's mogen uitstoten, maar de houtstook grotendeels ongemoeid hebben gelaten. Het is hoog tijd om die nu eindelijk eens serieus te nemen."

Staatssecretaris ziet niets in meldpunt

De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Chris Jansen laat in een reactie weten dat hij vindt dat de voorgestelde maatregelen te ver ingrijpen op de privacy van mensen. "Het initiatief van de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond reikt tot in de woonkamer van mensen met strafmaatregelen erbij. Dat ga ik niet doen. Ik investeer liever in het verbeteren van de Stookwijzer en in landelijke campagnes om mensen bewuster te maken van de schadelijke gezondheidseffecten van houtstook."

Bovendien is overlast door houtstook volgens de staatssecretaris een lokaal probleem dat ook om lokale oplossingen vraagt. "Een oplossing die voor een grote stad werkt, is mogelijk niet geschikt voor een landelijke gemeente of voor het landelijk gebied. De Rijksoverheid ondersteunt daarom de gemeenten in dit dossier, om lokaal de afweging te maken welke maatregelen te treffen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kinderen hebben slechte ogen door te veel schermtijd: dit kun je doen om oogafwijkingen te voorkomen

Kinderen hebben slechte ogen door te veel schermtijd: dit kun je doen om oogafwijkingen te voorkomen
Een oogmeting bij een opticien
Bron: ANP

Scrollen op je telefoon, even een appje sturen naar je moeder en tussendoor een serie kijken. Voor veel mensen herkenbaar, maar het brengt ook gevolgen met zich mee. Zo kan het voor permanente oogproblemen en klachten zorgen.

Ook prinses Ariane heeft oogproblemen en dat zou komen door de schermtijd op haar mobiele telefoon. Dat liet koningin Máxima eerder deze week weten tijdens een conferentie. Veel ouders lopen hier in het huidige digitale tijdperk tegenaan, want hoe zorg je ervoor dat je kinderen geen slechte ogen krijgen. En als ze wel bijziend worden, kan je er dan nog iets tegen doen?

Meer kinderen zijn bijziend

Veel oogartsen zien nu meer kinderen die oogproblemen hebben als gevolg van de schermtijd. Oogorganisaties sloegen in oktober al alarm. Zo is in Nederland een op de vijf personen tussen de 5 en 19 jaar bijziend. Onderzoekers leggen een direct verband met een verandering in leefstijl, waarbij kinderen meer op hun mobiele telefoon, laptop of tablet zitten.

En dat is het niet enige, waarschuwen de onderzoekers. Als een kind op jonge leeftijd al bijziend wordt, dan kan dat voor ernstige gevolgen zorgen op latere leeftijd. Ook oogarts en hoogleraar kinderoogheelkunde Caroline Klaver bij het Erasmus MC in Rotterdam waarschuwt over de ernst van bijziendheid.

Oog ontwikkelt tot je 25ste

Klaver legt uit dat hoe eerder een kind bijziendheid ontwikkelt, hoe groter de gevolgen zijn: "Dus hoe eerder je het krijgt, hoe ernstiger het afloopt. Dan kun je bijvoorbeeld min 6 of meer krijgen. En dan zijn de kansen op complicaties later in je leven best wel groot", legt ze uit.

De hoogleraar pleit daarom voor een gezonde leefstijl op de basisschool en dus ook een gezonde omgang met schermtijden. Doordat je ogen nog tot het 25ste levensjaar doorontwikkeld, zijn de jongere jaren volgens haar essentieel voor de groei van het oog. "Bijziendheid ontwikkel je in je jonge jonge jaren. Want dan is je lichaam nog in de groei, en je ogen ook." Op latere leeftijd bijziend worden komt bijna niet voor.

Bekijk ook

Niet alleen dichtbij kijken

Vooral het van dichtbij constant turen naar je scherm en scrollen zijn funest voor je ogen. De oogarts legt uit hoe dat komt: "Als je naar een scherm kijkt, moeten je ogen moeite doen om dichtbij te kijken. En zolang het oog in de groei is, kan het oog een beetje aanpassen." Als je veel van dichtbij kijkt, raken je ogen daaraan gewend en worden ze langer.

Dat lijkt handig, omdat het oog dan makkelijker van dichtbij kan zien. Maar het heeft volgens Klaver als gevolg dat in de verte kijken moeilijker wordt. Je hebt dan een min-bril nodig om naar een scherm te kijken. Hierdoor ontstaat bijziendheid. "En dus moet je in de jonge jaren juist niet zo heel veel dichtbij kijken. Je moet het vooral afwisselen met in de verte kijken, zodat het oog ook minder de neiging heeft om langer te worden en dus bijziend te worden."

Blijvende schade

Ze benadrukt nogmaals dat het heel belangrijk is. Want als het oog eenmaal bijziend is, kan het niet weer krimpen. Je kan de schade dus niet terugdraaien. Wat je volgens Klaver wel kan doen als je eenmaal bijziend bent, is om te zorgen dat het niet erger wordt.

Hoewel het niet op de minuut neerkomt, adviseert Klaver wel om goed te letten op de schermtijd. Zo noemt ze de 1-2-3-regel: "Dat betekent dat kinderen tot 5 jaar niet langer dan een uur per dag schermtijd mogen hebben, kinderen tot 10 jaar niet langer dan twee uur per dag en tieners tot 15 jaar niet langer dan drie uur per dag."

Bekijk ook

Buitenspelen en verder weg kijken

Wat kun je dan zelf doen als kind of jongere om oogproblemen zoveel mogelijk te voorkomen? Klaver vertelt dat het belangrijk is om genoeg buiten te zijn en dat je het dichtbij kijken afwisselt met in de verte kijken. Dit wordt ook wel de 20-20-2 regel genoemd: na 20 minuten dichtbij kijken moet je 20 seconden in de verte kijken en groeiende ogen hebben ook 2 uur per dag daglicht nodig.

"Als je dat doet, groeit je oog als een normaal oog en zal je geen brilletje nodig hebben. Al dat schermgebruik bij kinderen is niet gezond. Het is niet gezond voor de ogen, ook niet gezond om allerlei andere redenen. Het is belangrijk dat we ons daar bewust van zijn en het beperken", sluit ze af.

Kinderen hebben slechte ogen door te veel schermtijd: dit is wat je kunt doen om oogproblemen te voorkomen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant