De Nederlandse economie is hard geraakt door de coronacrisis. Maar er is zicht op herstel, zo blijkt uit het jaarverslag van De Nederlandsche Bank (DNB). We vroegen econoom Martin Visser hoe de economie er in Nederland voor staat.

1. Overal hoorden we dat de economie enorm geraakt zou worden door corona, nu blijkt het mee te vallen. Hoe zit dat?

De situatie is heel dubbel. Het bruto binnenlands product heeft een historisch grote krimp meegemaakt, maar dit was inderdaad minder dan verwacht. Dat komt vooral door de onvoorspelbaarheid over het verloop van deze crisis. Er was vrees dat consumenten massaal op de rem zouden gaan en niks meer gingen uitgeven, maar dat is uiteindelijk niet echt zo.

Tussen de eerste en de tweede lockdown merkte je eigenlijk al dat mensen terug gingen naar 'het oude normaal'. Daarnaast zag je dat zowel consumenten als ondernemers zich heel snel aanpasten naar bijvoorbeeld de online mogelijkheden. Uiteindelijk was daarom het derde kwartaal van dit jaar veel positiever dan verwacht en viel de krimp dus minder groot uit.

info

Elk jaar publiceert De Nederlandsche Bank (DNB) rond het einde van maart haar jaarverslag. Met de coronacrisis die in februari 2020 van start ging in Nederland is het jaarverslag van 2020 er niet zo een als alle anderen.

Uit het verslag blijkt dat de Nederlandse economie een historisch grote krimp te verduren heeft gekregen. Maar er is zicht op herstel en het openbare leven door de komst van meerdere vaccins. De Nederlandsche Bank verwacht in 2021 een groei van ruim 2 procent. Daarnaast wordt uit het verslag duidelijk dat het loont op onvoorspelbare evenementen in te spelen door het hebben van financiële buffers.

2. Nederland heeft miljarden euro's aan steun uitgegeven waardoor de schulden en het tekort van de overheid oplopen. Voelen wij dat in onze portemonnee?

Nee, dat valt wel mee. Je ziet dat we nu de vruchten plukken van wat we hebben bezuinigd na de vorige crisis. Dit heeft namelijk gezorgd voor een gigantische buffer. We kunnen al die miljarden aan steun voor ondernemers gewoon betalen. Deze uitgaven blijven allemaal binnen de perken.

Wel moet je je zorgen maken als een nieuw kabinet bedenkt om daar nog een schep bovenop te doen. Zoals de president van De Nederlandsche Bank aangeeft in het verslag, moet de staatsschuld niet verder oplopen. Als dat niet gebeurt ziet het er - los van eventuele tegenvallers - goed uit voor de Nederlandse portemonnee.

Lees ook

3. Uit het verslag van DNB blijkt dat Nederland veel heeft aan de Europese Unie in een crisis als deze. Waarom?

Hoewel het niet zonder slag of stoot was, hebben wij er als Nederland wel iets aan gehad om als 'Europablok' bijvoorbeeld de inkopen van de vaccins te regelen. Bij de onderhandelingen van de vaccins stonden wij op die manier steviger in de schoenen.

Daarnaast is er een heel noodpakket opgetuigd om de gevolgen van de coronacrisis tegen te gaan. Wij hebben er uiteindelijk niks aan als andere landen in Europa de coronacrisis niet overleven. Dat zou ten koste gaan van onze economie.

4. Hoe moet het met de Nederlandse ondernemers als de overheid de steunpakketten straks afbouwt?

Het laatste wat de overheid wil is dat bedrijven het straks toch niet overleven als de eindstreep eindelijk gehaald is, omdat ze de gemaakte schulden niet kunnen terug betalen. Daarom is het belangrijk dat er wordt gekeken naar hoe de ondernemers ook nog ná de coronacrisis gesteund kunnen worden.

Dit kan bijvoorbeeld door het zorgen voor betalingsregelingen, het zorgen voor één centraal loket waar alle schulden kunnen worden terugbetaald, of, in een uiterst geval, het kwijtschelden van de schulden. Daarnaast is het belangrijk dat er met maatwerk naar alle individuele schulden wordt gekeken. Dat wordt wel een technisch ingewikkelde klus.

5. Om de economie ook in de toekomst sterk te houden moet de economie verduurzamen, staat in het verslag van DNB. Waarom is dat belangrijk?

De huidige economie is nog niet klaar voor de toekomst van duurzaamheid en klimaat. Stapje voor stapje zullen de landen om ons heen kiezen voor een economie die zich focust op deze thema's. De waarschuwing van DNB moet gezien worden als een 'let op'. Als wij als land niet meebewegen met deze ontwikkeling, gaat dat ten koste van onze concurrentiekracht. Als land willen we straks niet achter deze ontwikkelingen aan moeten lopen maar juist voorop staan.

Een optie voor het nieuwe kabinet zou dan ook kunnen zijn om deze crisis uit te komen door duurzame investeringen te doen. Uiteindelijk zijn deze investeringen op de lange termijn ook meer waard.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.