meer NPO start

Waarom aantal leden van vakbond niet uitmaakt bij onderhandelingen, maar hoe representatief ze zijn wél

Waarom aantal leden van vakbond niet uitmaakt bij onderhandelingen, maar hoe representatief ze zijn wél
Niet veel mensen zijn lid van een vakbond, is dat erg?
Bron: ANP

Iets meer dan 10 procent van de werkenden in Nederland zijn aangesloten bij een vakbond. Zijn dat er niet te weinig? Of maakt het kleine aantal het onderhandelen over werk misschien juist makkelijker? We vroegen het aan experts.

In De Telegraaf schrijft columnist Annemarie van Gaal dat minder dan 10 procent van de werkende Nederlanders lid is van de vakbond. Daar zijn dan wel studenten, uitkeringsgerechtigden en mensen boven de AOW-leeftijd van uitgesloten. Volgens het CBS en het TNO klopt dat aantal niet.

Boven de 10 procent

Beide partijen hebben andere cijfers over hoeveel Nederlanders er lid zijn van een vakbond, maar die komen sowieso boven de 10 procent uit. "De meest recente cijfers die wij hebben zijn van 2021", vertelt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. "Toen waren er 1,2 miljoen mensen in loondienst die lid waren van de vakbond onder de AOW-leeftijd."

"In diezelfde leeftijdsgroep zijn er 8 miljoen mensen die in loondienst werken", vervolgt hij. Dat zou dan dus betekenen dat ongeveer 15 procent van de werkende Nederlanders lid is van de vakbond. "In die cijfers zijn wel studenten en uitkeringsgerechtigden meegerekend. Trek je die eraf, dan kom je dichterbij de 10 procent, maar niet eronder."

Bekijk ook

Ook studenten meetellen

Wendela Hooftman van TNO ziet dat er inderdaad niet heel veel mensen lid zijn van een vakbond. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) die TNO samen doet met CBS. "Dan zie je dat gemiddeld 17 procent van de Nederlanders in loondienst lid is van een vakbond. Dat gaat van een scholier met een bijbaantje tot fulltime werkenden."

Dat je AOW-gerechtigden niet mee zou tellen in alle leden van de vakbond, is volgens Hooftman niet logisch. "Het betekent niet dat die mensen geen baan meer hebben, want zij kunnen ook gewoon werken." Ook studenten moeten volgens haar meegerekend worden. "Het is flauw om dat niet te doen."

'Nooit over nagedacht'

Uit de NEA blijkt dat er grote verschillen zitten tussen leeftijdsgroepen als het gaat om lidmaatschap. "Onder de 25 jaar is zo'n 6 procent lid van de vakbond", vertelt Hooftman. "Bij oudere werknemers tussen de 55 en 65 is dat 28 procent."

Waarom mensen geen lid zijn? Dat heeft ongeacht leeftijd vaak dezelfde reden. "De meeste mensen hebben er nog nooit serieus over nagedacht", zegt ze. "Daarnaast vindt een klein deel het te duur of vindt een andere kleine groep dat er niet goed genoeg wordt opgekomen voor hun belangen."

Bekijk ook

Vakbond om te onderhandelen

Dan rest er vooral nog de vraag of het erg is als weinig mensen lid zijn van een vakbond. Dat hangt volgens hoogleraar economie Pierre Koning af van 'de vraag of de vakbond ondanks een beperkte omvang toch representatief zijn voor de werkende samenleving als geheel'.

"Je hebt geen grote groep mensen nodig om goed te kunnen onderhandelen", zegt hij. Want als iedereen dat voor zichzelf gaat doen, wordt het vrij chaotisch. "Daar heb je gewoon liever een vakbond voor."

Representativiteit wel belangrijk

"Het aantal leden hoeft niet heel veel te zeggen over of een vakbond goede of slechte dingen doet. Ik maak me meer zorgen over de representativiteit", zegt Koning. "Het is een relevant gevaar dat steeds groter wordt omdat er minder mensen zijn die de vakbond representeren. Je ziet dat het aandeel van oudere werknemers nogal hoog is."

"En zij zijn niet representatief voor de hele werknemerspopulatie. Dat zie je terugkomen bij debatten over het pensioen", gaat hij verder. "Daar behartigen ze niet iedereens belangen."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

AfD niet meer door alle partijen genegeerd in Duitsland: 'Moeilijk vol te houden bij een zeker draagvlak'

In Duitsland werkten traditionele partijen tot nu toe niet samen met het radicaal-rechtse AfD. Toch trokken de christendemocraten deze week ineens op met de partij bij een motie over migratieregels. Die keuze maakt, net voor de verkiezingen, veel los.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'

Hoe gevaarlijk is koppen in het voetbal nou echt? 'Algeheel verbod is symboolpolitiek'
Bron: ANP

Voetballers maken zich zorgen: nog steeds wordt er volop gekopt, al wordt regelmatig koppen ook gelinkt aan hersenaandoeningen zoals alzheimer. Toch ziet de KNVB vooralsnog geen reden om het helemaal te verbieden.

Peter Houtman, voormalige spits en al vele jaren stadionspeaker van Feyenoord, heeft aangekondigd dat hij binnenkort stopt met zijn werkzaamheden. Bij hem is de ziekte van Alzheimer vastgesteld. Veel voetballers maken zich nu zorgen of hen hetzelfde lot te wachten staat.

Koppen verbannen

"Als voetbalspelers koppen gebeurt er iets in hun hersenen waardoor er schade ontstaat. Dat laten onderzoeken zien", zegt voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko, tegenwoordig voorzitter van spelersvakbond VVCS.

Levchenko pleit ervoor om koppen daarom helemaal te verbannen uit het voetbal: "Een kopbal kan net zo hard zijn als de stoot van een bokser. Als je zo'n bal telkens tegen je hoofd krijgt, als je er continu aan wordt blootgesteld, dat is gewoon slecht voor je hersenen."

Bekijk ook

'Niet kind met badwater weggooien'

Verschillende onderzoeken, onder meer uit Schotland en Frankrijk, laten een verband zien tussen veelvuldig koppen en kopduels bij voetballers, en latere schade aan de hersenen. Dat geeft ook manager sportgeneeskunde Edwin Goedhart van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) toe.

"Maar we moeten ook niet het kind met het badwater weggooien", waarschuwt de bondsarts. "Hersenschade is in de eerste plaats een mogelijk risico in het professionele voetbal, en dan met name bij spitsen die veel lange ballen aannemen of vaak in luchtduels terechtkomen."

Amateurvoetbal veel minder heftig

"Ook wij maken ons zorgen, dat wil de KNVB zeker niet onder tafel vegen," vervolgt de bondsarts. "Maar je wil mensen ook niet onnodig bang maken. In het amateurvoetbal gaat het er veel minder heftig aan toe dan bij de professionals."

"In het betaalde voetbal is het risico veel groter, dat kun je niet zomaar vertalen naar de 1 miljoen amateurvoetballers. Het zijn bijna twee verschillende sporten."

Bekijk ook

Betere protocollen en anders trainen

Volgens Goedhart is er nu al minder blootstelling dan in de jaren 70. "En we hebben betere protocollen, bijvoorbeeld voor de eerste week na een hersenschudding." Daarnaast worden kinderen nu anders getraind in het voetbal, vertelt hij.

"De gouden motorische jaren zijn rond je 10de, dan leren kinderen heel veel. Als je ze in die periode aanleert hoe je veilig kunt koppen, is dat ontzettend belangrijk." De bondsarts vertelt: "Vroeger werd er tijdens trainingen wel eens zo'n 20 minuten achter elkaar koppen geoefend. Dat doen we al lang niet meer. En laten we niet vergeten: we wíllen ook dat kinderen sporten. Als er veel zorgen, zijn gaan ze nog minder bewegen."

Moet koppen bij het voetballen verboden worden?

'Het heet niet voor niets vóétbal'

Levchenko vindt toch dat er strengere maatregelen moeten komen: "Het heet niet voor niets vóétbal. Wat heeft het koppen voor toegevoegde waarde als het tegelijkertijd het risico op hersenschade verhoogt? Ik vind dat de regelgeving herzien moet worden, op FIFA-, UEFA- en KNVB-niveau."

Goedhart benadrukt dat er al aanpassingen zijn gedaan: "De jeugd voetbalt bijvoorbeeld op kleinere velden, zodat het aantal kopballen tot een minimum wordt beperkt, en met lichtere ballen."

Onderzoek met Amsterdam UMC

"We doen nu onderzoek, samen met het Amsterdam UMC. Er wordt bij amateurs die op hoog niveau spelen gekeken wat er precies gebeurt tijdens het koppen. Met de resultaten van dat onderzoek kunnen we eventuele risico's gericht gaan beperken."

De KNVB-arts denkt wel dat dit tot aanpassing van regels gaat leiden: "Maar dan gericht: wat is de oorzaak, waar liggen nou echt de risico's? Dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn: geen lange ballen meer van de keeper. De bal moet dan eerst een keer stuiteren, zodat die minder impact heeft. Of een regel die het duiken naar de bal beperkt."

Symboolpolitiek

Een breed verbod op koppen en kopduels gaat er niet komen, denkt de bondsarts. "Met een algeheel verbod ben je alleen maar bezig met symboolpolitiek."

Evgeniy Levchenko is het daar niet mee eens: "Mooi dat dit soort pleisters geplakt worden. Maar als je de schade echt vóór wilt zijn, dan moet je de regels veranderen. Onze hersenen zijn zo belangrijk, die moet je gewoon beschermen. Peter Houtman is weer een voorbeeld. Ik vind het echt verschrikkelijk, ik krijg er een brok van in mijn keel."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant