Je auto makkelijk voor de deur parkeren: in steeds meer steden wordt dat de uitzondering. Gemeenten willen minder 'blik' langs de weg en voeren een strenger parkeerbeleid door. En dat leidt tot weerstand: "Je verplaatst het probleem alleen maar."

Ook in Amersfoort is het parkeerbeleid momenteel een heet hangijzer, weet fractievoorzitter Tom van Lamoen van de lokale partij Amersfoort voor Vrijheid. In de stad staan grote veranderingen gepland op het gebied van parkeren. "Er komen steeds meer auto's bij in Nederland, terwijl het parkeren steeds moeilijker wordt. Waar moet je straks dan je auto kwijt?"

1 parkeerplek per 5 nieuwe woningen

De gemeente wil op lange termijn overal in de stad parkeervergunningen en betaald parkeren invoeren. Een tweede auto moet dan op afstand worden geparkeerd. Hiermee moet ruimte ontstaan om buurten in te richten met meer groen, meer speelplekken en dus minder auto's.

"In nieuwbouwwijken het Hoefkwartier en Langs Eem en Spoor hanteert de gemeente nu een parkeernorm van 0,2. Dat betekent dus dat er maar één parkeerplek per vijf nieuwe woningen komt. Dat is bizar naar mijn mening", zegt Van Lamoen gefrustreerd. "Als je zo'n lage parkeernorm gaat invoeren, dan gaan mensen in andere wijken hun auto parkeren. Je verplaatst het probleem alleen maar."

'Betuttelend van gemeente'

In november werd in Amersfoort een referendum gehouden over het parkeerbeleid, een idee van Amersfoort voor Vrijheid. Ruim driekwart (76 procent) van de inwoners die in het referendum stemden was tegen de plannen. Ondanks de vele tegenstemmers zet de gemeente de parkeerplannen - met een aantal aanpassingen - door.

"We hebben binnen de gemeenteraad hier heel lastige debatten over gehad, natuurlijk. Vanuit ons oogpunt is het gewoon echt een beetje narcistisch dat de gemeente hier heel betuttelend over is", vindt Van Lamoen "Je moet eerst met je inwoners in gesprek en daarna pas een besluit nemen. Niet andersom."

Gewend aan auto

Friso de Zeeuw was jarenlang hoogleraar gebiedsontwikkeling aan de TU Delft en adviseert nu over verschillende omgevingsvraagstukken, waaronder mobiliteit. Hij vindt dat gemeenten voorzichtig moeten zijn met het verlagen van de parkeernormen, vooral in nieuwbouwwijken.

"In de jaren 90 werd in de Vinex-wijken ook geprobeerd om het aantal parkeerplekken te schrappen om zo mensen ertoe te bewegen om meer met het openbaar vervoer te gaan", vertelt De Zeeuw. "Dat werkte niet, omdat de verbinding van het openbaar vervoer veel later kwam in de wijken. Toen waren de mensen al gewend aan een eigen auto."

Grasveldjes omgebouwd

"Daarnaast zagen we dat men zich, ondanks het tekort aan parkeerplaatsen, niet laat weerhouden om een auto te nemen", vervolgt de mobiliteitsexpert. "Dat gaf in verschillende wijken veel gedoe, omdat ze moeilijk hun auto kwijt konden. Dus grasveldjes werden omgebouwd tot parkeerplaatsen."

Toch zijn er volgens hem best locaties waar het aantal parkeerplekken wél omlaag. Hij wijst daarbij op de grote steden, waar vaak meer en betere ov-verbindingen zijn. "Ik denk dat je daar best het aantal auto's en parkeerplaatsen terug kan dringen."

'Meer groen en ruimte'

De Amersfoortse wethouder Tyas Bijlholt (Mobiliteit) zegt dat de schaarse ruimte in Amersfoort anders moet worden ingericht en dat daarom nu deze parkeerplannen worden doorgevoerd. "We willen dat er meer woningen worden bijgebouwd en dat er genoeg groen en ruimte is om te fietsen en te spelen."

Er wordt door de gemeente afgewogen op welke plekken het aantal parkeerplekken naar beneden kan en waar niet, benadrukt hij. "In de buurt van het station kunnen mensen bijvoorbeeld goed gebruik maken van de ov-verbinding. Daarnaast kunnen ze makkelijk op de fiets naar het station toe. Dat willen we vooral stimuleren."

Goede alternatieven bieden

Een van de voorwaarden die de gemeenteraad al voor het referendum had gesteld aan het parkeerbeleid, is dat er goede alternatieven moeten komen. "Zoals betere ov-verbindingen", zegt Bijholt. "Daarnaast moet er voldoende ruimte zijn voor deelauto's en fietsen, en moeten de fietspaden goed in orde zijn. Zodat men kan inzien dat we steeds vaker de auto kunnen laten staan."

Ook wordt er door de gemeente gekeken of er net buiten de stad parkeergarages en 'parkeerhubs' kunnen worden gebouwd, legt hij uit. "We willen aan de buitenranden van de stad een goede faciliteit bieden zodat men daar makkelijk hun auto kan parkeren, en dan lopend of met de fiets op hun eindbestemming kan komen."

'Het leeft erg bij mensen'

Ook oud-hoogleraar De Zeeuw benadrukt dat openbaar vervoer een belangrijk onderdeel is van parkeerbeleid. "We zullen de auto pas laten staan als de ov-verbindingen beter worden, maar ook goedkoper", benadrukt hij. Daar moeten gemeenten en gebiedsontwikkelaars volgens hem dan ook over nadenken: "Je moet altijd een alternatief bieden dat centraal ligt."

Dat de spanningen over dit onderwerp soms hoog oplopen tussen bestuurders aan de ene kant en gemeenteraden en inwoners aan de andere kant, snapt hij. "Parkeren is in de lokale politiek altijd een goed discussieonderwerp. En terecht, want dat leeft erg bij mensen." Dat komt volgens hem omdat de auto voor de meeste mensen belangrijk is en blijft.

In gesprek met de stad

Ook wethouder Bijlholt zegt begrip te hebben voor de inwoners die tegen de parkeerplannen van de gemeente zijn. "Ik kan heel goed begrijpen dat het besluit wat rauw op het dak komt voor veel inwoners." De parkeervergunningen zullen alleen ingevoerd worden in wijken waar sprake is van parkeeroverlast of waar die dreigt te ontstaan, benadrukt hij.

Volgens hem is de vraag vooral hoe Amersfoort verder vorm wordt gegeven zodat de stad even leefbaar blijft 'voor de komende generaties'. "We moeten deze discussie voeren met de stad, ook al vind ik het niet een makkelijke keuze. Omdat ik zie dat de auto voor heel mensen noodzakelijk is." Daarom gaat hij de komende tijd 'het gesprek voeren met de stad', zegt de wethouder tot slot.

Olie- en gasbedrijven Shell en Total trekken zich voorlopig terug uit een project voor CO2-opslag onder de Noordzee. Ze vinden de aanleg van de pijpleidingen die dit mogelijk moeten maken nog te risicovol.

Op basis van een tip van de AIVD werd in april de advocaat van Ridouan Taghi, Vito Shukrula, gearresteerd. AIVD-baas Erik Akerboom vertelt dat de dienst wil voorkomen 'dat criminele netwerken worden aangestuurd vanuit de gevangenis via een advocaat'.

Shukrula's arrestatie op donderdag 10 april leidde tot geschokte reacties in de advocatuur. Hij werd aangehouden na een bezoek aan zijn cliënt Ridouan Taghi in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) zou Shukrula zich schuldig hebben gemaakt aan 'deelname aan een criminele organisatie'.

Strafrechtelijk onderzoek

Wat deze zaak zo bijzonder maakt, is de doorslaggevende rol die veiligheidsdienst AIVD in Shukrula's arrestatie heeft gespeeld. Het strafrechtelijk onderzoek naar de advocaat begon namelijk in december na een tip van de inlichtingendienst.

In een zogenoemd ambtsbericht aan het OM meldde de AIVD dat Shukrula berichten van zijn cliënt Taghi zou doorspelen aan personen in het criminele netwerk van Taghi.

Zorgen over communicatie

Hoewel AIVD-baas Erik Akerboom niet op individuele zaken kan ingaan, zegt hij tegen EenVandaag dat de AIVD zich zorgen maakt over de mogelijkheden tot communicatie, die criminelen vanuit de gevangenis nog kunnen hebben met hun netwerk.

"Een van de belangrijkste dingen die wij willen voorkomen is dat criminelen - ook als ze zitten opgesloten in de gevangenis - kunnen blijven spreken met hun criminele netwerk. Want hiermee kunnen ze nog altijd een dreiging uitoefenen op de samenleving."

Niet meer aansturen vanuit gevangenis

Het feit dat de AIVD deze tip doorgaf aan het OM, doet vermoeden dat de dienst zich vaker bezighoudt met verdachten in het Marengo-proces. De criminele organisatie van Taghi in het bijzonder.

Akerboom: "Dat we standaard meeluisteren met de telefoongesprekken tussen advocaten en deze personen, dat kan niet de conclusie zijn. Het gaat ons erom dat de communicatie vanuit de gevangenis stopt en dat niet langer de criminele netwerken kunnen worden aangestuurd. Bijvoorbeeld via een advocaat."

Kritische brief

Bovendien is het vanzelfsprekend dat de AIVD in actie komt, als er sprake is van 'bedreiging van de rechtstaat', vervolgt Akerboom. "Als deze criminele netwerken zich bezighouden met het bedreigen en zelfs liquideren van personen die onze rechtstaat vertegenwoordigen, dan kunnen ze erop rekenen dat ze in het vizier van van de AIVD komen. Dat is evident."

Een maand voor de arrestatie van Shukrula was er nog forse kritiek op de werkwijze van de AIVD. Twee toezichthouders van de geheime dienst concludeerde in een kritische brief dat de AIVD zich niet altijd aan de regels houdt.

Vaker onderzoek naar criminelen

De wet schrijft namelijk voor dat dat inlichtingendienst criminelen alleen mag onderzoeken als ze de nationale veiligheid in het gevaar brengen. Daar blijkt de AIVD zich volgens de eigen toezichthouders niet altijd aan te houden.

De dienst doet te vaak onderzoek naar criminelen waarbij de nationale veiligheid helemaal niet in het geding is.

'Beter onderbouwen'

Akerboom: "Als er een directe geweldsdreiging is van een politicus, een advocaat of een journalist, dan melden wij dat direct bij de politie, zodat die kan ingrijpen. Maar er zijn ook strafbare feiten die niet direct raken aan de nationale veiligheid, maar waar soms wel een crimineel netwerk achter ligt."

De AIVD-baas zegt dat de dienst zich wel degelijk aan de regels houdt. "Dit is de reden dat wij toezichthouders hebben. Die kijken altijd met ons mee, en fluiten ons ook terug als we te ver gaan. Dus als de toezichthouder dit zegt, zullen we nog beter onderbouwen dat er directe link is met de nationale veiligheid."

Nog 60 dagen in hechtenis

De 36-jarige Shukrula is de derde advocaat van Taghi die is opgepakt. In oktober 2021 werd Taghi's neef Youssef Taghi opgepakt en in april 2023 werd Inez Weski gearresteerd.

Shukrula was sinds november vorig jaar advocaat van Taghi. Samen met raadsheren Carlo Crince le Roy en Sultan Kat stonden zij Taghi bij. Na de arrestatie van Shukrula legden ook de overgebleven twee advocaten de verdediging van Ridiouan Taghi neer. Afgelopen vrijdag werd het voorarrest verlengd van de voormalig advocaat van Taghi. De raadkamer van de rechtbank in Amsterdam besloot dat Shukrula nog 60 dagen in hechtenis moet blijven.