radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Waar is het overheidsgeld gebleven voor hogere salarissen apothekersassistenten? 'Staan met lege handen'

Waar is het overheidsgeld gebleven voor hogere salarissen apothekersassistenten? 'Staan met lege handen'
Sylvia van Ruit is apothekersassistent, en vindt dat er iets moet veranderen aan de lonen
Bron: EenVandaag

De apotheeksector is in opstand. Apothekersassistenten zijn al een tijd bezig met stakingen, want hun salaris blijft al jaren achter. En dat is vreemd, want de politiek heeft ooit geld beschikbaar gesteld om de lonen mee te laten groeien.

Het is topdrukte in de apotheek in Zwaag. "Dat heb je als een dag dicht bent geweest door stakingen", zegt apothekersassistente Sylvia van Ruit. "Mensen bellen op, er moeten extra bestellingen worden afgeleverd, kortom: het is topdrukte."

Stakingen 'broodnodig'

"En dat we mogelijk volgende week ook gaan staken, zorgt voor extra drukte", gaat ze verder, "want voor die dagen moeten we ook zaken voorbereiden."

En volgens Sylvia zijn deze stakingen 'broodnodig'. "Onze lonen zijn in vergelijking, zeker met andere MBO-opleidingen gewoon gigantisch achtergebleven en daardoor is het vak ook veel minder interessant geworden. Ik ben alleenstaande moeder en de enige manier waarop ik het nu red, is dat mijn dochter ook werkt en meebetaalt aan de rekeningen."

Nieuwe aanwas minimaal

Daarbij is de aanwas van nieuwe assistentes minimaal, bij de opleidingen waren er dit jaar bijna geen aanmeldingen.

"Als jij van school komt en je verdient net iets meer dan het minimumloon - terwijl je bij de supermarkt gewoon bijna meer of hetzelfde verdient, terwijl je daar niet voor hoeft te leren - dan is het niet echt interessant op die manier. Daarom willen we volgende week ook staken om een signaal af te geven."

info

Kort geding om staking

Donderdag 19 december spanden werkgevers een kort geding aan om de aangekondigde landelijke stakingen van volgende week te stoppen. De apothekers vreesden dat de veiligheid van patiënten in het geding zou komen als er rond de kerstdagen door de assistenten werd gestaakt.

De assistenten wilden op maandag 23 december, dinsdag 24 december en vrijdag 27 december staken. Hierdoor zou de apotheek tijdens de feestdagen volledig dicht zijn, behalve voor spoedgevallen.

De rechter besloot op vrijdag 20 december dat apotheken niet mogen staken rond de kerstdagen.

OVA-gelden

De klacht van de assistenten is niet onterecht. De lonen blijven al jaren achter, ondanks de hoge inflatie. En dat is apart, want er wordt ieder jaar wel geld beschikbaar gesteld vanuit de overheid om die te compenseren.

Dat wordt gedaan via de zogenaamde OVA-gelden (Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling). Deze zijn bedoeld om lonen in de zorgsector te laten meestijgen met de inflatie. Ze worden door de overheid uitgekeerd aan de zorgverzekeraars, die weer uitkeren aan de werkgevers. Die moeten het vervolgens verwerken in de cao.

'Wij staan met lege handen

Maar deze middelen bereiken de apothekersassistenten niet. "Verzekeraars en apothekers wijzen naar elkaar, maar wij staan met lege handen", zegt Sylvia.

Ralph Smeets van vakbond FNV benadrukt dat de huidige loonachterstand al jaren een probleem is. "We zien in de cao-onderhandelingen dat er weinig ruimte is voor verbetering, mede door het ontbreken van transparantie over waar het geld blijft. Terwijl apothekersassistenten zo wel tientallen procenten, dus honderden euro's per maand, achterlopen."

GRAPHIC OVA GELDEN
Bron: EenVandaag

Geld om tekorten op te lossen

Ook assistente Sylvia stoort zich hieraan. "Er is dus inderdaad geld vrijgemaakt om onze salaristekorten op te lossen. Alleen waar die gelden gebleven zijn, ik weet het niet."

"De verzekering zegt: 'Wij hebben ze betaald aan de apotheker.' En de apotheker zegt: 'Ja, wij hebben ze niet gehad.' Kijk, linksom of rechtsom, wij zijn de pineut. Wij zitten er middenin."

Politiek weet het ook niet

Hoewel de politiek het geld beschikbaar heeft gesteld, weten ze zelf ook niet waar het blijft. Laatst werden nog twee Kamermoties aangenomen om te ontdekken waar het geld gebleven is. Maar deze gaat zorgminister Agema niet uitvoeren. Zij zegt namelijk geen partij te zijn in de cao-onderhandelingen.

Dat tot onbegrip van vakbondsbestuurder Ralph Smeets. "Je zou zeggen dat de Nederlandse zorgautoriteit wel toezicht houdt, maar dat valt tegen. Die kunnen alleen ingrijpen als er een melding wordt gedaan. Ik kan die niet doen want ik zit niet bij die onderhandelingen, dus het is een heel schimmig verhaal."

Bekijk ook

Onderhandelingen

Ondertussen zitten de onderhandelingen nog muurvast. "Ik hoop dat er snel een oplossing komt en we volgende week niet hoeven staken", laat vakbondsbestuurder Ralph Smeets weten. "We hebben de zorgverzekeraars gevraagd om ook een extra bijdrage te geven om de achterstand in gaan lopen voor deze mensen. Er is nog een verzekeraar - VGZ - die dwars ligt, daar hebben we deze week ook actie om gevoerd."

VGZ laat in een reactie aan EenVandaag weten dat ze de zorgen begrijpen en ook zien dat de lonen al jaren achterblijven. Maar ook dat ze alle OVA-gelden alle jaren hebben doorgezet aan de werkgevers, en dat de werkgevers nu aan zet zijn.

Stakende apothekersassistenten eisen duidelijkheid over 'verdwenen' zorggeld

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant