radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

VVD en CDA verliezen in zetelpeiling na presentatie regeerakkoord, D66 en ChristenUnie blijven stabiel

VVD en CDA verliezen in zetelpeiling na presentatie regeerakkoord, D66 en ChristenUnie blijven stabiel
Gert-Jan Segers (CU), Sigrid Kaag (D66), Mark Rutte (VVD) en Wopke Hoekstra (CDA) tijdens de persconferentie over het coalitieakkoord
Bron: ANP

Vlak na de presentatie van het regeerakkoord verliezen de VVD en het CDA beide zetels. Bij de VVD gaan er 3 zetels af, de partij staat nu op 31. Het CDA verliest er twee en komt aan het einde van het jaar uit op 8.

Dat blijkt uit de nieuwste zetelpeiling van EenVandaag en onderzoeksbureau Ipsos.

'Regeerakkoord te links'

De VVD staat met 31 zetels op het laagste niveau sinds februari 2020, voordat de coronacrisis in Nederland begon. In augustus van dit jaar stond de partij nog op 39 zetels, sindsdien verliest de VVD gestaag.

Lees je dit artikel op je smartphone? Draai het scherm voor een betere weergave.

De uitkomst van de coalitieonderhandelingen is hier de meest duidelijke oorzaak van. Veel stemmers die onlangs zijn weggelopen bij de VVD vinden dat die partij te weinig heeft binnengehaald bij de onderhandelingen. "Ik ben flink teleurgesteld in wat de VVD heeft bereikt. De partij laat te veel door D66 dicteren en daarom wil ik uit protest anders gaan stemmen", klaagt een stemmer. "Daarbij twijfel ik tussen de PVV en JA21. Als de VVD niet naar rechts opschuift, doe ik het zelf wel."

Geen veranderingen bij D66 en ChristenUnie

Ook CDA-kiezers zijn ontevreden. Vorige week bleek dat een derde van de CDA-kiezers negatief was over het regeerakkoord, nu is dat terug te zien in de zetels. De christendemocraten eindigen 2021 met 8 virtuele zetels, ongeveer de helft van wat de partij bij de verkiezingen in maart haalde.

De andere coaltiepartijen, D66 en de ChristenUnie, blijven stabiel. D66 staat op 21 zetels, eentje meer dan vorige maand. De ChristenUnie blijft gelijk op 5.

Bekijk ook

JA21 even groot als CDA

De partij die het meest lijkt te profiteren van het verlies van vooral de VVD, is JA21. Die partij krijgt er 3 zetels bij en staat nu op 8. De partij is daarmee virtueel even groot als het CDA. Veel mensen die onlangs zijn overgestapt naar de partij van Joost Eerdmans geven aan JA21 als een redelijk rechts alternatief voor de VVD te zien. Bij de verkiezingen haalde de partij van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga nog 3 zetels.

Ook Forum voor Democratie krijgt er zetels bij; die partij noteert er nu 6 (+2). Onvrede over het huidige coronabeleid speelt voor een deel van deze kiezers een rol bij hun keuze. De PVV zakt juist wat. De partij van Geert Wilders kreeg er sinds juli elke maand een zetel bij maar daalt nu weer wat en staat aan het einde van het jaar op 18 (-2).

Stabiliteit op links

Waar op rechts de kaarten opnieuw geschud worden, blijft het aan de linkerkant van het politieke spectrum redelijk rustig. De SP verliest een zetel en staat op 8, net als GroenLinks. De PvdA krijgt er 2 zetels bij en eindigt dit jaar op 10.

De Partij voor de Dieren staat deze maand op 9 (+1). Bij de verkiezingen haalde de partij 6 zetels, in de peilingen daarna was dit telkens hoger.

Lees je dit artikel op je smartphone? Draai het scherm voor een betere weergave.
Gijs Rademaker presenteert de uitslagen van het onderzoek.
info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.014 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 17 tot en met 20 december 2021. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2.5 procent bij de grootste partijen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom president Donald Trump vrede in OekraĂŻne wil, zonder Europa erbij te betrekken

De VS wil snel een deal met Poetin om de oorlog in OekraĂŻne te stoppen. Maar Europa is niet uitgenodigd aan de onderhandelingstafel. Waarom wil Donald Trump dit zo graag? En wat zijn de gevolgen van deze nieuwe koers? "Betekent het einde van de NAVO."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'

Kabinet wil meer bouwen met nieuwe woonwet, maar zorgt dat ook voor betaalbare woningen? 'Minder sociale huur'
Woonminister Mona Keizer wil met nieuwe wet meer betaalbare woningen
Bron: ANP

Nu het woningtekort is opgelopen tot ruim 400.000 woningen, wil het kabinet de bouw van betaalbare huizen afdwingen. Maar volgens de SP is dat bij lange na niet genoeg. De overheid moet de regie volledig terugpakken – desnoods door grond te onteigenen.

De ambitie van het kabinet is torenhoog: 100.000 woningen per jaar erbij. Om meer grip te krijgen op de woningbouw stuurde woonminister Mona Keijzer vandaag het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting naar de Tweede Kamer.

Versneld woningen bouwen

De aangepaste wet van de minister bepaalt onder meer hoeveel, waar en voor wie er gebouwd gaat worden. Maar het regelt ook kortere procedures en versneld bouwen buiten de bebouwde kom.

Nieuw is dat per regio twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn, waarvan 30 procent sociale huur. Lukt het nu niet om genoeg betaalbare huizen op een locatie te bouwen, dan kun je dat compenseren op een andere plek. Gemeenten met weinig sociale of middenhuur kunnen gedwongen worden meer te bouwen.

Woningnood oplossen

"Het is belangrijk dat mensen met een gemiddeld inkomen in alle gemeenten kans hebben op een betaalbare woning", benadrukt Keijzer. "Iedereen kent wel iemand die al jaren aan het wachten is op een betaalbaar plekje." Volgens de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening brengt deze wet de regie daarop terug.

"Het gaat bepalen welke betaalbare woningen je waar gaat bouwen en versnelt daarbij procedures, zodat we de woningnood op kunnen lossen met elkaar." Alles bij elkaar moet het volgens Keijzer gaan lukken om uiteindelijk 100.000 woningen per jaar erbij te bouwen. "Als je kijkt naar de cijfers van vorig jaar, dan zitten we al op 82.000 woningen. En als je kijkt wat er in de pijplijn zit, dan gaan we in 2027 honderdduizend woningen realiseren."

Bekijk ook

Flexibel

Projectontwikkelaar Maarten de Gruyter ziet positieve elementen in de wet. Als een project in een buurt met veel sociale huur financieel niet haalbaar is, biedt de nieuwe wet volgens hem meer flexibiliteit.

"Op dat moment kun je zeggen: 'Weet je, we gaan hier wat meer vrije sector en wat meer middenhuur realiseren'", zegt De Gruyter. Sociale huur kan dan op een andere plek in de regio komen.

Meer geld nodig

Maar nog altijd mist de projectontwikkelaar oplossingen voor de financiële haalbaarheid van projecten. Er is volgens De Gruyter meer geld nodig. "Je kunt wel een project sneller tot stand willen brengen, maar op het moment dat een project nog steeds niet haalbaar is, dan heeft dat natuurlijk niet zoveel zin."

De bouw van betaalbare woningen, sociaal en midden, is volgens De Gruyter vaak niet rendabel. Dat bleek eind vorig jaar ook uit cijfers van de gemeente Utrecht. Volgens de gemeente lopen ontwikkelaars bij betaalbare huurwoningen soms tot 46.000 euro verlies per woning.

Bekijk ook

Kritiek van SP

Met de nieuwe woningwet wil het kabinet meer grip krijgen op het bouwen van betaalbare woningen, maar volgens SP-leider Jimmy Dijk kiest de overheid voor een 'woningmarkt' en niet voor 'volkshuisvesting'. "De markt heeft heel erg gefaald in het bouwen van betaalbare woningen voor mensen", zegt hij.

Volgens Dijk leidt de verplichting van 30 procent sociale huur per regio, in plaats van per gemeente en project, juist tot minder sociale huur. Vooral op de plekken waar het volgens de partij echt nodig is. "Het klinkt sociaal, maar het is een versoepeling. Het betekent voor gemeenten waar er meer dan 30 procent sociale huur is, dat ze minder sociale huur moeten gaan bouwen."

Miljoen woningen voor 800 euro

Daarom komt oppositiepartij SP vandaag met een radicaal ander woonplan. De partij denkt dat het haalbaar is 1 miljoen woningen te realiseren met een maximale huur van 800 euro, voor iedereen. SP-leider Dijk zegt dat dit kan door 'speculanten' aan te pakken. Dat zijn mensen die huizen opkopen om ze vervolgens met een zo groot mogelijke winst door te verkopen. Ook pleit hij om leegstand tegen te gaan en te investeren in renovatie en nieuwbouw.

"Grondprijzen bepalen nu 60 procent van de bouwkosten. Daar moeten we echt vanaf. We moeten speculanten aanpakken en keihard belasten", benadrukt Dijk, die in het uiterste geval grond zelfs wil onteigenen. "Een overheid die inderdaad gaat ingrijpen op de grondprijzen. Daar is niks communistisch aan. Er zijn onwijs veel landen in Europa die dat ook doen, en terecht."

Bekijk ook

Onrealistisch en onbetaalbaar

Critici noemen het plan van de SP onrealistisch en vooral onbetaalbaar. Volgens ontwikkelaars zou het plan in de tientallen miljarden kunnen lopen. Maar Dijk wijst op het verleden. "Voor de jaren 90 was dit doodnormaal. Toen lukte het om 100.000 woningen per jaar te bouwen. 70 tot 80 procent van de mensen kon toen een betaalbare huurwoning vinden."

Dijk wil de plannen financieren met een woonfonds van 20 miljard euro. "Als je de staatsschuld met 1,7 procent laat oplopen, kun je dit doen. We hebben de laagste staatsschuld in 50 jaar." Om het woonfonds verder te vullen kijkt Dijk ook naar de hypotheekrenteaftrek. Door dit af te schaffen boven hypotheken van 450.000 euro, zou dit volgens hem 6 miljard euro moeten opleveren.

Minister ziet niets in SP-plan

Hoewel het plan volgens de SP-leider haalbaar is, ziet projectontwikkelaar De Gruyter dat anders. De projectontwikkelaar pleit voor minder regels en lagere kosten om betaalbare woningen te bouwen.

Ook woonminister Keijzer wijst de SP-plannen voor onteigening af. "Dat is wel vrij communistisch. Het eigendomsrecht is een van de pijlers van onze rechtsstaat." Onteigening duurt volgens haar jaren en helpt woningzoekenden niet.

Hoe wil de politiek betaalbare woningen bouwen?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant