Een schuld kan best wel op je nek zitten, zeker als je hem langer hebt. Ook gemeenten hebben langlopende schulden, bijna allemaal zelfs. Vervelend, zou je denken, maar het is volgens deskundigen eigenlijk helemaal niet zo erg.

Het CBS heeft geen precieze cijfers van gemeenten met schulden, maar op regioniveau, waar meerdere gemeenten samen worden genomen, bleek er geen één groep van gemeenten in 2018 te zijn zonder langlopende schulden. Wel zijn er binnen die groepen uitzonderingen, bijvoorbeeld de gemeente Epe.

Anders geen schoolgebouw

Dat alle gemeenten langlopende schulden hebben, is helemaal geen probleem volgens Rob Bouman. Bouman werkt bij accountant BDO en deed vorig jaar onderzoek naar financiën van gemeenten. "Het is een beetje zoals thuis, je hebt geen huis zonder hypotheek." Alleen hebben gemeenten geen huis, maar investeren ze bijvoorbeeld in wegen, scholen en bruggen.

Veel gemeenten hebben die lening ook nodig, zegt Jan Verhagen, expert op het gebied van gemeentefinanciën en werkzaam bij de gemeente Den Haag. "Als je niet leent dan heb je gewoon te weinig schoolgebouwen." De leningen zijn vaak voor tientallen jaren. "Omdat die gebouwen, wegen en het gemeentehuis ook meerdere jaren meegaan."

Lees ook

Infrastructuur afbetalen

Het lenen zorgt ervoor dat de kosten niet komen te liggen bij de huidige belastingbetaler: "Als je eerst gaat sparen, dan laat je de oude generaties betalen en de nieuwe generatie profiteert." Door het te lenen, wordt bijvoorbeeld de weg langzaam per jaar afbetaald.

Het hebben van langlopende schulden is dus helemaal niet zo erg, maar: "Wat wij zien is dat de schuldpositie toeneemt", vertelt Bouman. "Maar zolang dat onder het gemiddelde blijft is dat geen probleem."

Schulden stijgen

"De schulden stijgen gemiddeld van zo'n 50 procent naar zo'n 60 tot 65 procent", zegt Bouman. Daarmee verschuif je de betaling naar de lange termijn. Dat is niet zo erg als je weinig schuld hebt, vertelt Bouman: "Maar dat houdt wel een keertje op."

Problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan als je gaat lenen op het gebied van het sociale domein. Gemeenten moeten daarvoor vaak veel geld betalen. "Dat betekent dat ze hun bezit zwaarder met schulden belasten", zegt Jan van der Lei van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Dat betekent dat je een hogere schuld neemt op bijvoorbeeld je gebouwen, zodat je je sociale domein kan betalen.

Lees ook

Nog geen probleem

Dat is nu nog niet zo'n groot probleem: "In feite kan je zeggen dat de meeste gemeenten hun bezit niet volledig belast hebben met schuld." Er is dus ruimte om dat extra te lenen, maar dat moet niet te vaak gebeuren. "Want dan is er wel een probleem", zegt Van der Lei. Op een gegeven moment kan je niet meer lenen, omdat je alles al belast hebt met schuld.

Toch zijn er ook uitzonderingen, sommige gemeenten hebben helemaal geen langlopende schulden. "Maar dat zijn er niet veel", zegt Bouman. Een van die uitzonderingen is bijvoorbeeld Epe. In de jaarrekening schrijven zij dat ze aan het eind van 2019 hun laatste langlopende schuld hebben afgelost.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.