Vreest de Amerikaanse veiligheidsadviseur het Internationale Strafhof in Den Haag?

“Het Internationaal Strafhof mag van ons doodbloeden, want voor ons is het Hof toch al dood." Het zijn keiharde uitspraken van de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur John Bolton. Zijn speech over het in Den Haag gevestigde Internationaal Strafhof (ICC) maakte veel los deze week in de internationale wereld. Brengt dit dreigement van de veiligheidsadviseur het bestaansrecht van het Internationaal Strafhof in gevaar?

Bolton, de belangrijkste veiligheidsadviseur van president Trump, deed de uitspraken tijdens een speech die hij gaf bij de Federalist Society, dat bekend staat als een conservatieve organisatie in Washington D.C. “De Verenigde Staten zullen alles doen wat nodig is om onze burgers en die van onze bondgenoten te beschermen tegen onrechtvaardige vervolging door deze illegale rechtbank.”

Volgens Bolton is het Strafhof “inefficiënt, onverantwoordelijk en gewoon gevaarlijk.” Maar het bleef niet bij woorden alleen. Hij richtte zich ook direct tot rechters en procureurs die de VS, Israël en andere bondgenoten van de Verenigde Staten onder de loep willen nemen. “Wij zullen deze rechters en procureurs de toegang tot de VS ontzeggen. Wij zullen sancties nemen tegen hun bezittingen in het Amerikaanse systeem en wij zullen hen in ons juridisch stelsel vervolgen”, aldus Bolton.

Onderzoek Afghanistan

Volgens insiders staan de dreigementen van Bolton direct in relatie tot het voornemen van het Strafhof om onderzoek te doen naar oorlogsmisdaden in Afghanistan. Zo zouden er aanwijzingen zijn dat Amerikaanse militairen en CIA-agenten hier tijdens de oorlog gevangenen hebben gemarteld. Vorig jaar hebben aanklagers al toestemming gevraagd aan het Hof om een strafrechtelijk onderzoek te beginnen.

­­­­­­Als het Strafhof ook daadwerkelijk onderzoek gaat doen naar mogelijke oorlogsmisdaden in Afghanistan zal het nog jaren duren voor er een mogelijke uitspraak zal komen.

Reactie Strafhof

Het Internationaal Strafhof beantwoordde de Amerikaanse dreigementen met een zeldzaam statement, waarin het benadrukt zich niet te laten beïnvloeden door de druk van de Verenigde Staten. Het Hof schrijft dat het 'onverschrokken doorgaat' met zijn werk, 'overeenkomstig deze principes en die van de rechtsstaat.' En laat bovendien weten onpartijdig en onafhankelijk te zijn en de steun te hebben van 123 landen.

Reputatie al langer onder druk

Het Internationaal Strafhof is opgericht in 2002 en is het eerste permanente gerechtshof dat zich richt op het vervolgen van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Meer dan 120 landen erkennen het Strafhof maar grootmachten zoals de Verenigde Staten, Rusland en China horen daar niet bij.

Om precies die reden zit het Hof dan ook al vanaf dag één in een moeilijke positie. Ook kunnen rechters van het Hof alleen misdrijven ­berechten met instemming van de staat waarin ze zijn begaan, met ­instemming van de staat van de nationaliteit van de verdachte, of met steun van de VN-Veiligheidsraad. In al die jaren zijn er slechts drie oorlogsmisdadigers veroordeeld.